Nazariy fizika kursi

dl
shu element uchlariga o!tkazilgan radius- 
vektorning 
differensiali 
d r
bilan 
almashtirdik 
(
6
.
1
-rasm).
(6.26) dagi oxirgi integralning son 
qiymati kontur bilan chegaralangan
yuzaga teng, yo'nalishi esa 
perpendikulyar bo'lib, o'ng 
qoidasiga muvofiq aniqlanadi. 
day qilib,
yuzaga
parma
Shuril
6
.
1
-rasm:
m =
- I S n .
с
(6.27)
Tok konturi bilan chegaralangan sirtni bir-biriga ortogonal bo'lgan 
eg'ri chiziqlar bilan elementar yuzachalarga bo'lib chiqamiz. Chiziqlar- 
ning har biridan qarama- qarshi yo'nalishda 
I
tok oqayotibdi deb faraz; 
qilamiz. Bu yuzachalarni chegaralovchi konturdan oqayotgan tokning 
magnit momenti
(6.28)
d m
= -
I n d S .
с
Bu ifodani (6.27) bilan taqqoslab, chiziqli 
I
tokning magnit momenti, 
sirtiy zichlik mo =
I n / с
bilan taqsimlanganligini ko'ramiz.
Dipol yaqinlashishida elektrostatik maydon kuchlanganlini va mag- 
nitodipol yaqinlashishida magnit maydon kuchlanganligini aniqlovchi
(5.26) va (6.23) ifodalarining o'xshashligi, bu yaqinlashishda magnitj 
maydonni ham elektr maydon kabi skalyar potensial bilan aniqlash? 
mimkin degan fikrga olib keladi. Ya’ni
Pm
m r
~3 •
(
6
.
29)1
136

---

Г ^ и yerda 
ipm
skalyar magnit potensial deyiladi. Magnit maydon kuch- 
[ ian&an^§*n*
H =
- grad 
ipm =
- V
(6.30)
[ forinula bilan hisoblab, m a’lum bo‘lgan (6.23) ifodani olamiz. Elek- 
; 
tr0s ta tik
maydon skalyar potensialidan farqli ravishda (magnit maydon 
kuchlanganligi psevdovektor bo'lganligi uchun) (6.29) bilan aniqlangan 
m agnit 
maydon skalyar potensiali psevdoskalyar bo‘ladi.
Magnit maydon kuchlanganligini (6.30) 
k o rin ish d a
tasvirlash rot