Nazariy fizika kursi

Ax
=
0
deb olish mumkin. Shunday qilib, maydon kuchlanganliklarin: 
aniqlash uchun 
Ay(x, t)
va 
A z (x, t)
bilish biz ko‘rayotgan holda yetarl: 
bo‘ladi.
Yuqorida yuritilgan mulohazalarga asosan elektr va magnit maydor 
kuchlanganliklari
ЛМ) -
(7.И)
с 
at
H{x, t)
= rotA(x,
t).
(7.19)
munosabatlar bilan aniqlanishi kelib chiqadi. Bu tenglamalarning birin- 
chisidan, 
Ax
= 0 bo'lganlgi uchun 
Ex =
0 bo‘adi. Qolgan ikkita tashkil 
etuvchisi 
Ey ф
0 va 
Ez ф
0. Demak, vakuumda elektr maydon kuch­
langanligi to‘lqin tarqalish yo‘nalishiga perpendikulyar ekan. (7.18) 
tenglamani quyidagi shaklda yozamiz:
1 . 
. 
BA
E =
—
A,
bu yerda 
A
= ——. 
(7.20)
с 
at
(7.19) ga asosan magnit maydon kuchlanganligini hisoblaymiz:
H =
rot 
A
= [V, 
A] =
146

---

gu yerda 
n x
o‘qi yo'nalishidagi, ya:ni to ‘lqin tarqalish yo'nalishidagi 
birlik vektor. (7.20) va (7.21) ifodalarni toqqoslab, elektr va magnit 
maydon kuchlanganliklari orasidagi bog‘lanishni topamiz:
H = [ n E \ .
(7.22)
Ifodalar (7.20)- (7.22) dan yassi to‘lqinda elektr va magnit maydon 
kuchlanganliklari to‘lqin tarqalish yo:nalishiga perpendikulyar ekanligi 
ko'rinib turibdi. Shu sababli vakuumda elektromagnit to ‘lqin ko'nda- 
lang deb ataladi. Bundan tashqari (7.22) dan