Nazariy fizika kursi

T
ni to'lqin davri yoki 1 / Т uning chastotasi deb 
qarash mumkin. Bu holda 
Tc
to'lqin uzunligi bo'ladi. Bularga asosan 
u/cL/X
1 shart bilan teng huquqli ekanligini ko'ramiz. 
Shunday qilib, yuqoridagi natijalar o'rinli bo'lishi uchun sistemaning 
chiziqli o'lchami nurlanayotgan elektromagnit to'lqin uzunligiga nis­
batan juda kichik bo'lishi kerak ekan.
Elektr va magnit maydon kuchlanganliklarining son qiymatlari o'z- 
aro teng, yo'nalishlari esa bir-biriga perpendikulyar va 
elek tro m ag n it 
to'lqinning tarqalish yo'nalishi bilan o'ng parma qoidasiga bo'ysunadb
I x t i y o r i y h a rak at dag i z a r y a d l a r s i s t e m a s i n i n g dipol yaqif1'
lashishdagi e l e k tr o m ag n it m a y d o n i k o' nd al an g s ferik to ‘lqin>
z a r y a d l a r esa t o ‘lqin m a n b a s i ekan.
(8.58)
168

---

Yuqorida dipol yaqinlashishida maydon kuchlanganliklari uchun 
0lingan natijalar asosida nurlanish intensibligini - nurlanish yo‘nalishiga 
perpendikulyar turgan birlik yuzadan birlik vaqtda o‘tuvchi elektro- 
jnagnit maydon energiyasini hisoblaymiz.
Qutb o‘qi dipol momenti 
d
bo‘ylab yo‘nalgan sferik koordinatalar 
sistemasini г, 
9
, 
rjj
(8.3-rasm) kiritamiz. Magnit maydon kuchlanganligi 
Я ning yo‘nalishi kenglik chizig‘iga urunm a bo‘ylab azimutal burchak 
ф
ning kamayish tomoniga yo'nalgan 
[n, d]
vektor bilan aniqlanadi. U 
sferik 
koordinatalar sistemasida quyidagi proeksiyalarga ega bo'ladi:
8.4 
D ip o l n u rla n is h i
Hr
= 0, 
Hg
= 0,