Nazariy fizika kursi

i s =
l i m
( j n ) , h .
h
—
*0 
j
— 00
Bu yerda 
is
chegara sirtdan 
n s
yo‘nalishda oqayotgan tokning chiziqli 
zichligi, ya’ni tokining vo'nalishiga perpendikulyar 
(I)
yo‘nalishda sirtda 
yotgan chiziqning birlik uzunligiga to ‘g‘ri kelgan tok. 
(3 D /dt)ns
chekli 
deb hisoblasak (9.66) ning o‘ng toinonidagi ikkinchi had 
h
—» 0 da nolga 
intiladi. N atijada (9.66) shart bu holda quyidagi ko‘rinishni oladi:
4
.
7
г
Hit
-
Н и
=
— is.
(9.68)
с
Shunday qilib, magnit maydon kuchlanganligining tangensial tash ­
kil etuvchisi ikki muhit cherasidan o‘tishda sirt toki mavjud b o ‘lgan 
holda uzilishga ega bo‘ladi. Uzilish kattaligi sitr tokining chiziqli zichligi 
is
bilan aniqlanadi. Olingan natijani vektor ko'rinishda yozamiz (9.2- 
rasm):
4 
7Г
[n ff2] - [ n H , ] = ^ » s . 
(9.69)
205

---

Sirt toklari mavjud bo'lganda magnit maydon kuchlanganligining 
sakrab o‘zgarishini yassi tok misolida yaqqol ko‘rish mumkin. Plas- 
tinkadan oqayotgan yassi tok rasm tekisligiga nisbatan ichkariga qarab 
yo'nalgan bo'lsin (9.3-rasm). Shu tok hosil qilayotgan m agnit maydon­
ning kattaligi yuqorida va pastda bir xil va bir jinsli bo'lib, yo'nalishi
jihatdan qaram a-qarshi bo'ladi. Ya’ni maydon plastinkadan o'tishda
47Г
sakrab o'zgaradi. Uzilish —
is
ga teng bo'ladi.
с
Makroskopik elektrodinamika- 
ZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZ
ning to 'r tta asosiy tenglamasiga
l~>...... 
* 
H
mos keluvchi to 'r tta ehegaraviy
—( ^ )
(j^ )
( ^ ) —
shartlarni hosil qildik. 
En, Hn, Dt,
(1)*.......
- 
H B u j n, j t , Pn, Pu Mn , M t
uchun
! 
chegaraviy shartlarni yuqoridagi
to 'r tta asosiy chegaraviy sh artlar 
9.3-rasm: 
va bog'lanish tenglamalari yor­
dam ida hosil qilish mumkin. 
Masalan, 
En
uchun chegaraviy shartni bog'lanish tenglamasi 
D = eE
va (9.61) shart yordamida aniqlaymiz: 
е^Еъп — £
2
E \n
=
Атти>
s.
Shunga o'xshash qolgan kattaliklar uchun ham chegaraviy sh art­
larni hosil qilish mumkin.