2.5 Relyativistik zarrachalarning elastik to‘qnashishi Klassik fizika doirasida ikki zarrachaning elastik to ‘qnashish ma-
salasini
ko;rib chiqamiz. Zarrachalarning massalari
m\ va
m
2
b o ‘lsin.
Ularning
energiya va impulsini to'qnashishgacha
£\, p 2>
£2
va to ;q-
nashishdan
keyin
p[, £[, p'2, £ ’2 bilan belgilaymiz.
Bu jarayon uchun energiya va impulsning saqlanish qonunlari to ‘rt
o ‘lchovli
ko;rinishda quyidagicha yoziladi:
P\ + P
2
= P i + P 2 -
(2.72)
yoki
uch o ‘lchovli ko‘rinishda quyidagicha yozish mumkin:
Pi +
P 2 =
Pi + P2>
(2-73)
£1 +
£ 2 =
£[ +
£' 4 . (2.74)
Energiya va impulsning saqlanish qonunlari to'qnashish jarayonini ifo-
dalovchi barcha kattaliklarni topish uchun yetarli.
/-sistemada uchib kelayotgan
birinchi
zarracha tinch turgan ik
kinchi
zarracha (p 2 = 0,
£ 2 = т г с 2)
bilan
to‘qnashish masalasini ko‘rib
P\’ mi chiqam iz
(2.1-rasm).
* Ikkinchi zarrachaning to lqna-
shishdan
keyingi energiyasini ikkala
zarrachaning to ‘qnashishgacha b o ‘l- 2.1-rasm: Ikki zarrachaning elastik
§an energiyalari va uning t o ‘qnash- to'qnashish diagrammasi.
gandan
keyingi uchish burchagi
ip cJrqali topamiz. Buning uchun avval yordamchi ifodalarni hosil qilamiz.
Saqlanish qonuni (2.72) ni quyidagi ko'rinishlarda yozib olamiz:
Pi = p \
