Nazorat savollari

Nazorat savollari
1. Molekulalarning tezliklar bo‘yicha taqsimlanishiga doir Maksvell qonunini tushuntiring. U qanday shartlar uchun olingan? Maksvellning F(𝑣) taqsimot funksiyasi uchun formulani yozing.
2. F(𝑣) Maksvell taqsimot funksiyasi grafigi qanday hususiyatlarga ega?
3. Quyidagi formulalardan qaysi biri Maksvellning taqsimot funksiyasi F(𝑣): a) dNv /d𝑣; b) dNv /Nd𝑣; c) dNv /N; d) dPv /d𝑣?
4. Taqsimot funksiyasi nima? Tezligi 𝑣1 dan 𝑣2 gacha bo‘lgan molekulalarning ulushi qanday topiladi?
5. Ixtiyoriy molekulaning tezligi 𝑣1 dan 𝑣2 oralig‘ida bo‘lish ehtimolligini qanday topish mumkin?
6. Tezliklari yetarlicha kichik (𝑣, 𝑣 + Δ𝑣) oralig‘ida joylashgan molekulalarning ulushini qanday baholash mumkin?
7. Tezligi 𝑣eht dan kichik bo‘lgan molekulalarning nisbiy sonini, tezligi mos ravishda 𝑣eht dan katta bo‘lgan molekulalarning ulushi bilan taqqoslang.
8. Maksvell taqsimot funksiyasi egri chizig‘i ostidagi yuza nimaga teng? U quyidagilarga bog‘liqmi: a) molekulalar soni; b) harorat; v) molyar massa?
9. dNv /dv; b) dNv /Nd𝑣 egri chiziqlari ostidagi maydonlar nimaga teng? Ular quyidagilarga bog‘liqmi: a)gaz molekulalarining soni; b) harorat; v) gazning molyar massasi?
10. Har xil haroratlardagi gaz uchun Maksvell taqsimot funksiyasi grafiklarini solishtiring.
Javoblar:
1-javobi: Maksvell extimollik nazariyasidan foydalanib 1859 yilda gaz molekulalarining tezlikka qarab taqsimlanish qonunini aniqladi, uning fikricha:
1) Тezliklar ichida extimolligi eng katta bo`lgan shunday e tezlik mavjudki, ko`pchilik molekulalar unga yaqin bo`lgan tezliklarda harakatlanadi. Тezligi e dan juda katta va juda kichik bo`lgan molekulalar oz miqdorni tashkil etadi.
2) Harakat tartibsiz bo`lgani uchun aniq bir tezlikda harakatlanayotgan molekulalar sonini hisoblab bo`lmaydi. Lekin ma’lum , + d oraliqdagi tezlikda harakatlanayotgan molekulalar sonini hisoblash mumkin. Buning uchun Maksvell nisbiy tezlikdan foydalanadi. Nisbiy tezlik u deb  oniy tezlikni extimolligi eng katta bo`lgan e tezlikka nisbatiga aytiladi, Ya’ni U=/e (3) Maksvell taqsimotiga asosan , + d oraliqdagi tezlikka ega bo`lgan molekulalar soni
dn=4nu² e^-u u/ (4) bunda n- ideal gaz molekulalarining umumiy soni, f()=dn/nd - molekulalarning taqsimot f unksiyasi.
Maksvell qonunidan gaz holati uch hil tezlik bilan xarakterlanishi kelib chiqadi.

bu formulalari taqqoslasak, kv   e ekani ko`rinib turibdi. Masalan, 00 S haroratda kislorod molekulalari uchun kv= 460 m/s, = 423 m/s, va e=377 m/s qiymatga ega bo`ladi.
2-javobi: F(𝑣) Maksvell taqsimot funksiyasi grafigi:

3-javobi: B
4-javobi: f()=dn/nd - molekulalarning taqsimot funksiyasi.
6-javobi: Maksvellening taqsimot funksiyasi F(𝑣) tezligi (𝑣, 𝑣 + d 𝑣) intervalda yotadigan molekulalarning nisbiy soni 𝑑𝑁𝑣𝑁 ni topish imkonini beradi.