Neft va gazkondensatni qayta ishlash texnologiyasi

 
Katalitik riforming jarayonining asosiy reaktsiyalari 
 
Naftenlarning degidrogenizatsiyasi. 
Xom-ashyoning 
naftenli 
birikmalari 
aromatik 
birikmalarga 
degidrogenizatsiyalanadi.
 
Reaktsiya namunasi:
 
CH
2
CH
2
CH
2
CH
2
CH
H C
C
H
2
3
[Pt]
CH
HC
CH
HC
CH
CH
CH
3
+ H
2
3
Metiltsiklogeksan 
Toluol
 
oktan soni 71 
oktan soni 104 
 

---

92 
CH
2
CH
2
CH
2
CH
2
H C
C
H
2
[Pt]
CH
HC
CH
HC
CH
CH
+ H
2
3
2
 
siklogeksan oktan soni 65 benzol oktan soni 108 
Parafinlarning degidrotsiklizatsiyasi 
Reaktsiya namunasi:
+
3
CH
CH
2
2
CH
2
CH
2
CH
3
CH
CH
CH
HC
CH
HC
CH
[Pt]
2
H
4
Normal geksan
Benzol 
oktan soni 25 
oktan soni 108
 
 
Parafinlarning izomerizatsiyasi 
Reaktsiyaning namunasi:
 
3
CH
CH
2
2
CH
2
CH
2
CH
3
CH
[Pt]
CH
3
CH
CH
3
CH
3
CH
3
CH
Normal geksan 
Dimetilbutan
 
oktan soni 25 
oktan soni 108
 
3
CH CH
2
2
CH
2
CH
2
CH
3
CH
[Pt]
CH
3
2
CH
3
CH
3
CH
3
CH
CH
2
CH
2
C
CH
3
CH
Normal oktan, oktan soni 78 
(izo oktan) 2,2,4
trimetilpentan, oktan soni 100 
Gidrokreking 
Reaktsiyaning namunasi: 
+
3
CH CH
2
2
CH
2
CH
2
CH
3
CH [Pt]
CH
2
CH
2
CH
2
CH
2
5 12
H
C
5 12
H
C
Normal dekan 
Normal pentan
 
oktan soni noldan past 
oktan soni 52.
 
 
 
 

---

93 
Katalitik riforming jarayonining umumiy tavsifi. 
Ushbu qurilma tadqiqot usuli bo‘yicha 102 oktan soni va motor usulida 
90gacha bo‘lgan, benzin ishlab chiqarish uchun xizmat qiladigan mahsulotlar 
tarkibiga kiradigan etillanmagan riformatni va vodorodni iste’mol qiluvchi 
barcha qurilmalar uchun vodorod ishlab chiqarish uchun mo‘ljallangan. Qurilma
ATdan yetkaziladigan gidrotozalangan og‘ir naftani qayta ishlaydi. Jarayon u 
yoki bu reakstiyalarni faollashtiradigan 0,3% (mass) platina va promotorlar bilan 
to‘yintirilgan glinozyom bo‘lgan katalizator ishtirokida olib boriladi. 
Xom-ashyo materiallar, mahsulotlar tavsifi. 
Katalitik riforming qurilmasi uchun xom-ashyo bo‘lib neftni atmosferali 
haydash qurilmasi fraksiyalash bo‘limidan yetkaziladigan past oktanli 
gidrotozalangan benzin ishlatiladi. Riforming jarayonini olib borishda ishlab 
chiqariladigan vodorodning bir qismi ishlatiladi. Katalizatorni faollashtirish 
uchun juda kam miqdorda suv, xlororganik birikmalar va DMDSlar
(dimetildisulfid) ishlatiladi. Qurilmaga etkaziladigan xom-ashyoning tarkibida 
mexanik qo‘shimchalar, emulgastiyalangan suv, suvda erigan kislota va 
ishqorlar bo‘lmasligi kerak. Katalizatorlar – yukori oktanli etillanmagan 
benzinni olish uchun gidrotozalangan benzinni riforminglash, glikozyomni 
0,3%platina va promotorlar bo‘lgan to‘yintirilgan katalizator ishlatiladi. 
Katalitik faollikni tashuvchisi bo‘lib, platina xizmat qiladi. Xlororganikaning 
katalizatordagi konstentrastiyasi dozalash nasoslash orqali xloragentni qo‘shishi 
hisobidan tutib turiladi. Xlororganik birikmalar katalizatorni reakstiya va 
regenirastiya sikllarida xlorlash uchun qo‘llaniladi. 
Ko‘p ishlatiladigan xlororganik birikmalar quyidagilar: 
- trixloretilen (C
2
HCl
3
), -tetraxloretilen (C
2
Cl
4
). Odatda qurilmada trixloretilen 
(C
2
HCl
3
) qo‘llaniladi. Trixloretilen tiniq, yengil, harakatlanuvchi suyuqlik. 
Katalitik riforming regeneratoriga toza ko‘rinishda va xom-ashyo qabuli 
quvuriga benzindagi 1%li eritma ko‘rinishida uzatiladi.
Riforming jarayonini o‘tkazish shartlariga asosiy omillar o‘zgarishining ta’siri.