Nitq mədəniyyəti Test sualları Nitq mədəniyyətinin birinci

qəhramancasına vəfat etdi”

Cümlədə ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur?

1. 
   Leksik
   
2. 
   Qrammatik
   
3. 
   Leksik,fonetik
   
4. 
   Fonetik
   

23.Biri çoxmənalı söz deyil:

A) maşın

B) biz

C) qanad

D) ağız

24. Nitqin dəqiqliyi dedikdə nəzərdə tutulur:

A) Qrammatik normalara əməl olunması

B) Mücərrəd anlayışlardan istifadə edilməsi

C) Fonetik normalara əməl edilməsi

D) Fikrin ifadəsi üçün tələb olunan ifadənin seçilməsi

25. Biri qeyri- rəsmi müraciət etiketidir:

A) bəy

B) xanım

C) cənab

D) oğlum

26.Tələffüz zamanı hansı sözdə səsdüşümü baş verir?

A) səkkiz

B) məhəbbət

C) neftçi

D) səyahət

27. “Jest” termininin izahı hansı cavabda daha dəqiq göstərilib?

A) Düzgün nitqə verilən şərtlərdən biridir.

B) Əl-qol hərəkətlərindən mənalı istifadə etməkdir.

C) Üz əzələlərinin mənalı hərəkətidir.

D) Razılıq bildirən nitq etiketidir.

28. Bu dillərdən biri oğuz qrupuna daxildir:

A) qaqauz

B) özbək

C) qırğız

D) qazax

29. Cümlədə söz sırasının pozulması nəyi göstərir?

A) leksik normanın pozulmasını

B) fonetik normanın pozulmasını

C) qrammatik normanın pozulmasını

D) orfoepik normanın pozulmasını
30.”Xoş gəldiz!” cümləsində ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur?

A) leksik

B) fonetik

C) orfoepik

D) qrammatik

31. “Leyla, tez evə gəl!”- deyə ana qızını səslədi. Cümlənin sxemini göstərin.

A) M : “V!”

B) M : “V”

C) “V”! – m

D) “V!” – m

32.Yol işarələri yazının hansı növünə aiddir?

A) piktoqrafik

B) əşyəvi

C) ideoqrafik

D) fonoqrafik

33. Vurğusu 3-cü hecaya düşən sözü müəyyən edin.

A) optika

B) coğrafiya

C) filarmoniya

D) müvəffəqiyyət

34.Ədəbi dil adlanır:

A) xalq danışıq dili

B) fonetik, qrammatik, leksik qaydalara tabe olan dil

C) bədii ədəbiyyat dili

D) tələffüz normalarına uyğun dil

35. “O uzun sürən xəstəlikdən sonra həlak oldu” cümləsində ədəbi dilin hansı norması

pozulmuşdur?

A) fonetik, leksik

B) qrammatik

C) fonetik, qrammatik

D) leksik

36. Vurğusu dəyişməklə mənası dəyişən sözü göstərin.

A) şənlik

B) göyərti

C) dimdik

D) təbiət

37. Nitq mədəniyyətinin hamı üçün vacib olan şərti:

A) nitqin sərbəstliyi

B) nitqin dəqiqliyi

C) nitqin aydınlığı

D) nitqin düzgünlüyü

38.Torpaqdakı ayaq izləri hansı yazıya aid edilə bilər?

A) əşyəvi

B) fikri

C) şəkli

D) həm əşyəvi, həm şəkli

39.Hansı əməli yazı nümunəsinin sonunda tarix göstərilmir?

A) ərizə

B) tərcümeyi-hal

C) protokol

D) izahat

40. Orfoqrafik səhvi təyin edin.

A) insan beyni

B) Məlikməmmədin nağlı

C) təbiət möcüzələri

D) şagirdlərin yaxşısı

41. Dilimizdə vürğunun yeri, əsasən, sözün hansı hecasına düşür?

A) son hecası

B) həm ilk, həm orta

C) orta hecası

D) ilk hecası

42. Tələffüzü və yazılışı fərqlənməyən sözü göstərin.

A) torpaq

B) dirək

C) vərəq

D) kürk

43. Normalara tabe olmayıb, fəaliyyət sahəsinin genişliyi ilə fərqlənir:

A) əsərlərdə yazıçının dili

B) ədəbi dil

C) xalq danışıq dili

D) şivə və dialekt

44.”Natiq” sözünü hansı ifadə ilə əvəz etmək olar?

A) çıxış edən

B) danışan

C) məlumat verən

D) ritor

45. Bunlardan biri intonasiyaya aid fikir deyil:

A) İntonasiya sözün leksik mənasını təşkil edir.

B) İntonasiya cümlə üzvlərinin düzgün qruplaşdırılmasını təmin edir.

C) Məntiqi vurğunun,ara sözlərin müəyyənləşdirilməsinə imkan yaradır.

D) Danışanın məqsədi, istək və arzuları ilə əlaqədar olur.

46. Uyğunsusluğu tapın.

A) nitq etiketləri – milli təfəkkürə, etnoqrafiyaya uyğun işlədilən ifadələr

B) ritorika - ədəbi dilin normaları

C) nitq istisnaları - ədəbi dildəki qeyri-normativ hallar

D) jest – nitqə uyğun əl-qol hərəkətləri

47. Dövlət gerbindəki palıd budağının təsviri yazının hansı növünə aiddir?

A) piktoqrafik

B) əşyəvi

C) sillabik

D) ideoqrafik

48.Dilçiliyin praktik sahəsi sayılır:

A) dialektologiya,orfoepiya

B) morfoloqiya, orfoepiya

C) lüğətçilik, orfoqrafiya

D) nitq mədəniyyəti, üslubiyyat

49. Azərbaycan-türk milli dili nə zaman formalaşmışdır?

A) XVI əsrin sonlarında

B) XV əsrin əvvəllərində

C) XIVəsrin sonlarında

D) XV əsrin əvvəllərində

50. Yazı haqqında deyilənlərdən biri səhvdir:

A) İlk yazı əşyalardan ibarət olub.

B) Yazı bəşəriyyətin ən böyük dəyərlərindəndir.

C) Yazının ən çevik forması sillabik yazıdır.

D) Fonoqrafik yazının ilk forması sıllabik yazı olub.

51.Biri türk dilinin oğuz qrupuna aiddir:

A) qırğız

B) tatar

C) özbək

D) türkmən
52. Dil və nitq haqqında deyilənlərdən biri səhvdir:

A) Dil ünsiyyət vasitəsi olub, mücərrəd işarələr sistemindən ibarətdir.

B) Dil əsasdır, nitq ondan törəmədir.

C) Nitq dildən fərqli olaraq heç vaxt dəyişmir.

D) Dil tarixən çox az dəyişikliklərə məruz qalır.

53. Azərbaycan Dövləti beynəlxalq münasibətlərdə hansı dildə təmsil olunur?

A) rus dilində

B) ingilis dilində

C) türk dilində

D) azərbaycan dilində

54. Orfoqrafik səhvi tapın:

A) Dayımın oğlu hərbi xidmətdədir.

B) Oğlun yaxşısı-pisi olmur.

C) Qardaşımın oğlu çox nadinc uçaqdır.

D) Onun oğlu bu il məktəbi bitirir.

55. Sözlərdən yalnız biri omonim kimi işlənə bilir:

A) altı

B) atlas

C) yağ

D) qanad

56. Gündəlik həyatda daha çox hansı sözlərdən istifadə olunur?

A) alınma sözlərdən

B) dialekt sözlərdən

C) terminlərdən

D) ümumişlək sözlərdən

57. Biri ədəbi dilin ilk nümunələrindən sayılmır:

A) dövlət sənədlərinin dili

B) bədii əsərlərin dili

C) qəzetlərin dili

D) dövlət başçılarının məktublarının dili

58. Dil haqqında fikirlərdən biri səhvdir:

A) Dil yalnız bioloji hadisədir.

B) Dil canlılardan yalnız insana aiddir.

C) Dil ictimai hadisədir.

D) Dil irqi və irsi cəhətlərlə bağlı deyil.

59.İki nəfərin imzası ilə təsdiq olunan sənəd hansıdır?

A) tərcümeyi-hal

B) bildiriş

C) protokol

D) əmr

60. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının hansı maddəsi dil haqqındadır?

A) 19-cu

B) 21-ci

C) 18-ci

D) 25-ci