Nitrat kislotasini fizik-kimyoviy xususiyatlari va qo‘llanishi

3 NO₂ Q Н₂О = 2НNO₃ Q NO Q Q (8)
NO₂ Q 1ғ3Н₂О = 2ғ3НNO₃ Q 1ғ3NO Q Q (24)
V = 1Q1ғ3Q1ғ9Q1ғ27Q1ғ81Q........  1,5мол (25)

NO₂ ni yaxshi yutilishini ta’minlash uchun va uni suv bilan ko‘proq uchrashishi uchun hozirgi yutish minoralarida elaksimon (to‘rsimon) liqobchalar(tarelkalar) qo‘llanib, reaksion issiqlikni chiqarib turish uchun, ya’ni tarelkalardagi haroratni pasaytirish uchun suvning sovutgichlar ishlatiladi. NО₂ni yutish natijasida (31.2.) reaksiya bo‘yicha to‘xtovsiz hosil bo‘layotgan NOni oksidlash absorbsiya jarayonini ohirrog‘ida juda kamayib ketadi. Bu NOni oksidlab, to‘liq yutishga erishish uchun minorada juda katta hajm kerak, ya’ni minorani hajmi juda katta bo‘lmog‘i kerak. Bu esa НNО₃ tannarxini oshirib yuboradi. Shuning uchun, atmosfera bosimida ishlaydigan qurilmalarda boshlang‘ich gazdagi NО₂ni 92-92% yutilgach, bu yutilmay qolgan 7-8% NО₂ ishqoriy eritmalar, masalan, soda eritmalarida yutiladi:

2NО₂QNа₂СО₃=NаNО₃QNаNО₂QСО₂QQ₁ (26)
NО₂QNОQNа₂СО₃=2NаNО₂QСО₂QQ₂ (27)

Reaksiya natijasida chiqayotgan nitrat va nitrit eritmalariga НNО₃ ta’sir ettirib, nitratlar nitritlarga aylantiriladi:

3NаNО₂Q2НNО₃=3NаNО₃Q2NОQН₂О (28)

Bu yerdagi NаNО₃ eritmasi bug‘latilib, kristallanib, Na selitrasi sifatida ishlatilsa, NO esa yutish minorasiga qayta yuboriladi. Shunday qilib minoraga kirayotgan NО₂ umumiy yutilishini 98,5% gacha ko‘tariladi, NО₂ni yutish minorasi hajmi 3 marotaba kichiklashadi, ammo nitrat kislotasi ishlab chiqarish sexi tarkibiga qo‘shimcha bo‘lim-nitrat eritmalarini ishlash bo‘limi qo‘shiladi.

Agarda NО₂ bosimli yutish minoralarida 98,5% cha yutilsa, qolgan 1:2 NО, О₂ va N₂ bilan balandligi 200 metrcha keladigan chikindi gazlar quvuri orqali havoga tashlanadi. Bunga hozirgi vaqtda ruxsat etish mumkin emas, chunki atrof-muhitni ifloslaydi, zaharlaydi, quvur ham anchagina (2mln.so‘mdan ham)qimmat. Shuning uchun, bunday chiqindi gazdagi NOni zararsiz gazga aylantirish juda zarur. 1-usul 670K gacha qizdirilgan nitroza gazlarini tabiiy gaz bilan katalitik oksidlash: