Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti maxmutazimova yulduz raxmatovna

Xulosa: 
M aktabgacha ta'lim tashkilotlarida rivojlantiruvchi muhit 
tashkil etilgan b o ’lib, STEAM ta ’lim texnologiyasidan foydalanilgan 
holda 
takomillashtirish 
maqsadga 
muvofiqdir. 
Rivojlanish 
markazlaridagi mustaqil ta ’limiy faoliyat maktabgacha yoshdagi 
bolalaming “Aql va q o ’l” g ’oyasini amalga oshirishga undaydi.
Mavzu bo’yicha muhokama qilish uchun savollar:
1. M aktabgacha ta ’lim tashkilotlaridagi rivojlantimvchi muhitning 
o ’ziga xos xususiyatlari nimada?
2. Rivojlanish markazlari haqida nimalami bilasiz?
3. Rivojlanish markazlarini tashkil etishga qo’yiladigan talablami 
bilasizmi?
4. 
Maktabgacha ta ’lim tashkilotlarida rivojlantiruvchi muhitni 
tashkil etishda STEAM texnologiyasidan qanday samarali foydalanish 
mumkin?
50

---

5-mavzu: STEAM ta’lim texnologiyasini tadbiq etishda elektron
ta ’lim resurslaridan foydalanish.M aktabgacha ta’lim tashkiloti
pedagoglarining digital kompetensiyalari.
Tayanch tushunchalar: 
elektron ta ’lim resurslari, multimedia 
vositalari,raqamlashtirish, 
media 
savodxonlik, 
ijodkorlik, 
tarbiyachi,uslubchi, 
pedagog-psixolog, 
defektolog, 
digital, 
kompetensiyalar.
1. STEAM ta ’lim texnologiyasini tatbiq etishda elektron ta’lim
resurslaridan foydalanish. Multimedia vositalari,
animatsiyalarning ta’lim-tarbiya jarayonidagi samaradorligi.
M aktabgacha 
ta’lim 
tashkilotlari 
ta ’lim-tarbiya 
jarayonida 
multimedia texnologiyasidan foydalanishni amalga oshirish uchun, 
a w alo , multimedia to ‘g ‘risida asosiy tushunchalami o ’rganamiz.
Multimedia atamasining lug‘aviy m a’nosi (multum-medium) (yoki 
(inglizcha multi-media) kabi ikkita so‘z yig‘indisidan tashkil topgan 
bo‘lib, multi - ko‘p, media - muhit m a’nosini anglatadi. Atama ilmiy va 
o ‘quv adabiyotlarida ko ‘p vositalilik, multimedia muhiti, k o ‘p qatlamli 
muhit, multimedia - bittadan ko‘p bo‘lgan mediadir, mahsulot tashuvchi 
vosita, m a’lumot tashuvchi vosita kabi talqin qilinib kelinmoqda, xatto, 
ayrim adabiyotlarda hozirgacha multimedia atamasining aniq ta ’rifi 
mavjud emasligi ham e ’tiro f etilgan. Hozirgi kunda multimedia atamasi 
ko‘p qirrali bo‘lib, turli xil tushunchalami ifodalashga tatbiq etilib 
kelinmoqda. Masalan, multimedia texnologiyasi; multimedia mahsuloti; 
multimedia didaktik vositasi va boshqalar shular jumlasidandir. 
Multimedia tushunchasining adabiyotlarda yoritilgan bir nechta ta’rifini 
keltiramiz:
Multimedia, deganda turli shakldagi m a’lumotlami qayta ishlovchi 
vositalar majmuasi tushuniladi. M ultimedia - bu maxsus texnologiya 
bo‘lib, dasturiy va texnik moddiy ta ’minot asosida kompyuterda bir 
vaqtning o ‘zida tasviriy axborotni tovushli va harakatli holda (hattoki 
videofilm holatida) ifodalash imkoniyatidir.
M aktabgacha yoshdagi 
bolalarga m o‘ljallangan 
multimediali 
texnologiyalar 
an’anaviy texnologiyalarga nisbatan quyidagilar bilan 
farqlanadi:
- bolalaming psixologik jihatlari;
- bolalaming yoshi (5-7 yosh);
- kompyuterli m ashg‘ulotning davomiyligi (15 daqiqa);
51

---

- materialning bolalarga mosligi (multimedia shaklida);
- materialning hajmi (30 daqiqaga m o‘ljallangan);
- materialninig murakkablik darajasi 
(bolalar uchun sodda 
materiallar tanlanadi);
- ulaminig faollik darajalari va hokazo.
Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun yaratilgan multimediali 
kompyuter texnologiyasi variantida texnologik yondashuv quyidagicha 
kechadi: