Resimdeki yarım bardak suyu, yarı dolu ya da yarı boş olarak tanımlamak, iyimserlik ya da kötümserlik göstergesinden ziyade, algılanan bilgiye nasıl odaklandığımız ile ilgili, yani bir Metaprogram tarzıdır. Günümüzde tanımlanmış yaklaşık 40 farklı Metaprogram vardır. Bunlardan ilkini bu dersimizde biraz daha yakından tanıyalım...
Formda kalmak için haftalık aerobik seanslarına katılmaya karar veren iki kişinin motivasyon kaynağı birbirinden farklı olabilir. Biri sağlıklı ve dirençli bir vücuda sahip olmak için aerobik seanslarına katılırken (yönelme), diğeri fazla kiloların partneriyle arasında gerginliğe sebep olacağı korkusundan (kaçınma), bu programa katılıyor olabilir. Görünürde her ikisi de aynı davranışı sergilerken, davranışın ardında yatan motivasyon kaynağı ve kişiye sağlamış olduğu ruhsal veya bedensel enerji seviyesi ve türü farklıdır.
Dikkat:
Metaprogramlar olumlu veya olumsuz değer yargıları içermezler. Her bakış açısı veya odaklanma biçimi özünde (yerine göre) doğru ve faydalıdır. Asıl önemi olan Metaprogramlarımızın bizleri
Sigara içiyorum, çünkü...
İnsanların, sigara veya alkol bağımlılığının ardında yatan metaprogramlar farklı olabilir Kimisi acıdan kaçınmak için (yaşamın sıkıntılarını belli bir an unutma veya umursamamak gibi…)
Kişilerin davranışları ardında yatan metaprogramları çözümleyerek, davranışlarını istekleri yönünde geliştirmelerine yardımcı olabiliriz. Kişinin odaklanma stratejisini çözümlemeden edeceğiniz nasihatlerin birçoğu askıya alınacaktır. Hazza yönelik sigara içme davranışı sergileyen kişilerin, sigara paketleri üzerinde büyük harflerle yazılmış sağlık uyarılarını görmemezlikten gelmesinin sebebi budur.
Kişilerin davranışları ardında yatan metaprogramları çözümleyerek, davranışlarını istekleri yönünde geliştirmelerine yardımcı olabiliriz. Kişinin odaklanma stratejisini çözümlemeden edeceğiniz nasihatlerin birçoğu askıya alınacaktır. Hazza yönelik sigara içme davranışı sergileyen kişilerin, sigara paketleri üzerinde büyük harflerle yazılmış sağlık uyarılarını görmemezlikten gelmesinin sebebi budur.
Özetleyecek olursak;
Hazza yönelen
Hazza yönelme metaprogramı baskın olan kişiler ulaşmak istedikleri şeylere odaklanırlar. Onları yönlendiren, harekete geçiren hedefleridir. Ne istediklerini iyi bilirler.
Hazza yönelen kişilere ulaşılabilir hedefler veya ödüller göstererek harekete geçirebilirsiniz. Başarmak, ödül, takdir ve amaçlar önemlidir.
Hazza yönelen kişiler, hedeflere ulaşılması gereken birimlerde başarılı olarak çalışabilirler. Tutkulu, atılgan, riske girmekten çekinmeyen, hayalperest, vizyonu geniş kişilerdir.
Yaklaşarak motive olurlar.
Acıdan kaçınan
Acıdan kaçınma metaprogramı baskın olan kişiler sorunları çok çabuk algılayabilirler. Nelerden kaçınmaları gerektiğini ve neyi istemediklerini iyi bilirler.
Acıdan kaçınan kişilere, kaçınmaları gereken sorun veya cezalar göstererek onları harekete geçirebilirsiniz. Onlar için problemi yaşamamak önemlidir.
Acıdan kaçınan kişiler hata bulmakta uzmandır. Kılı kırk yararlar. Emin olmadan, riske girmezler. Kalite kontrol ve benzeri alanlarda başarılı olarak çalışabilirler.
Uzaklaşarak motive olurlar.
Uygulama Önerisi:
Aşağıdaki sorular kişideki yönelme – kaçınma metaprogramını çözümlene yardımcı olacak örnek sorulardır. Partnerine bu soruları yönlendirerek kişinin ilgili konulardaki odaklanma stratejisini çözümlemeye çalış.
Bu uygulamadaki amaç;
kişinin davranışına neden olan metaprogramı sorgulamayı öğrenmek,
kişinin vereceği cevaplar ile metaprogramı tanıma becerisini geliştirmektir.
Örnek sorular:
Örnek sorular:
Emniyet kemeri takmandaki sebep nedir?
Örnek cevap: “Sürüş emniyeti sağlamak için…” (hazza yönelme)
Örnek cevap: “Trafik cezası yememek için…” (acıdan kaçma)
Mesleğinde senin için önemli olan nedir ?
İlişkide senin için önemli olan nedir?
Arabanda senin için önemli olan nedir?
2.Davranışının ardında yatan metaprogramını tanıyarak seni amaçların doğrultusunda destekleyip desteklemediğini sorgulayabilirsin. Gerekiyorsa odaklanma biçimini değiştirebilir veya karşı kutupta yer alan metaprogramı, odaklanmana ilave edip çift yönlü bir motivasyon (yönelme + kaçınma) kaynağı oluşturmayı deneyebilirsin.
2.Davranışının ardında yatan metaprogramını tanıyarak seni amaçların doğrultusunda destekleyip desteklemediğini sorgulayabilirsin. Gerekiyorsa odaklanma biçimini değiştirebilir veya karşı kutupta yer alan metaprogramı, odaklanmana ilave edip çift yönlü bir motivasyon (yönelme + kaçınma) kaynağı oluşturmayı deneyebilirsin.
