Noan`anaviy dars shakllari

Xukmdori odil: Xurmatli majlis ahli”O`tgan kunlar” ishi yuzasidan aybnomani ochiq qoldirishga qaror qildik.
Otabek ta`nasi qaynadi keyin,
Chirqiragan go`dak undan ham battar,
Tushun, qutqarmog`im edi ko`p qiyin,
Haq tarih Zaynabga tutqazgan zaxar,
Yaxshi ko`rar edim, seni Kumushoy.
Shu bois, bu masalada Siz ham mulohaza yuritasiz degan umiddamiz. Buning uchun “O`tgan kunlar”ni qayta-qayta o`qish zarur. Zero, moziyga qaytib ish ko`rmoq, xayrli deydilar.
Dars yakunlandi va o`qituvchi o`quvchi-talabalar ishtirokini baholaydi.
Uyga vazifa beriladi.
Uyga vazifa “Asar qaxramoniga maktub” mavzusida insho yozish.
Xulosa qilib aytganda, ta`limning mazmuni har tomonlama etuk ma`naviyatli, ma`rifatli kadrlarni kamol toptirish, voyaga etkazish xar bir ta`lim-tarbiya beruvchi shaxsdan ya`ni, o`qituvchidan, yuksak iste`dod talab qiladilar.
Bu iste`dod faqat o`qituvchining bilimini oshirishga qaratilgan bo`lishi, buning uchun o`qituvchi hamma soha bilan hamnafas bo`lishi nazarda tutiladi.
Xar bir darsga aloxida mas`uliyat bilan tayyorlanish o`qituvchining muqaddas burchidir.
Bilimdonlik, tajriba, nisbiy mahorat, ko`nikma adabiyot darslarining samaradorligini oshiruvchi muxim omildir.
O`qituvchining dars o`tishdagi maxorati mavzuga mos metodlar va usullarni to`g`ri tanlay olishiga ham bog`liqdir.
Noan`anaviy darslar oddiy darslardan farq qilib, ularning o`quvchi mustaqil fikrlashini shakllantirishda o`rni beqiyosdir.
Kichik guruhlarda ishlash metodlari
Bularga: “Miya hujmi” (“miya jangi”).
Sinektika.
Mojaro metodi.
“Dumaloq stol”
“Uch bosqichli interv`yu”.
Muammolarni xal qilish metodi.
Akliy хujum

Umumta`lim maktablarining VII sinfida Mirtemirning хayoti va ijodini o`rganishga 3 soat ajratilgan. “Onaginam”, “Toshbu”, “Men tuKilgan tuprok” she`rlari o`rganiladi.

Mazkur darslarga reja yozdirilgan, ko`rgazmali kurol, Mirtemir faoliyatiga alokador rasmlar, xronologik jadval, shoir to`plamlari, adib хakidagi makollar, darslik, magnitafon, “Ona” portreti olib kiriladi.
Birinchi dars Mirtermir хayoti va ijodiga aKishlangan bo`lib, tarjimai хoli va adabiy merosi хakida fikr yuritiladi. O`tgan darsni mustaхkamlash uchun savoolar beriladi:

1. 
   O`z onangiz хakida so`zlab bering.
   
2. 
   Onalar nima uchun tabarruk?
   
3. 
   Ona хakidagi хadislardan bilasizmi?
   
4. 
   Makollarda onalar хakida nima deyilgan?
   

Savollarga javob olingach, o`quvchilar fikrin bir erga yiKib, “Toshbu” she`ri magnitafon orqali eshittiriladi.
O`qituvchi “ Akliy хujum” uchun tayyorlangan savollarni o`quvchilar хukmiga хavola kiladi:

1. 
   “Toshbu” she`rida ilgari surilgan Koyani ayting.
   
2. 
   Toshbuning ichki va tashki kiyofasini she`rdad ifodalanish хakida fikringiz?
   
3. 
   Ґozir eshitgan she`rning nomini eslang?
   
4. 
   She`rda shoir tomonidan Toshbuning ichki va tashki kiyofasiga kaday baхo berilgan satrlarni toping.
   
5. 
   “Toshbu” she`rida o`zbek ayollariga xos yuksak ma`naviy – axlokiy fazilatlarning jonli va ta`sirchan ruхi хakidagi qarashlaringizni tushuntiring
   

O`kuchilar javobi tinglangach, o`qituvchi dars mavzusini yakunlaydi.
Yoki Shukur Xolmirzaevning “O`zbeklar” хikoyasini o`tishda dars mazmuni rejasi kuyidagicha bo`lishi mumkin:

1. 
   Ґikoya nima uchun “O`zbeklar” deb nomlangan?
   
2. 
   BaKrikenglik, хokisorlik, samimiylik, soddalik, soxtalik, tubanlik tushunchalarini izoхlang.
   

Shu savollar asosida o`qituvchi o`z tushunchalarini “Akliy хujum” metodi asosida olib borishi mumkin. Ya`ni Botir cho`pon va uning ayoli nochor, kambaKal bo`lsalarda, tanti o`zbeklarga xos bo`lgan soddadilligi, , saхovatliligi bilan o`ziga bek insonlar ekanligini ta`kidlaydi o`qituvchi.

Metodning qiymati shundaki, u guruhni birlashtirib, yakdil qiladi.