Normallashtirish
Yüklə 0,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
| DTBS16MBK
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 401 Optika 20 G‘aniev Ass. 500000 FE 4-12 Jadvaldagi ma’lumotlar (yozuvlar) xammasi atomar yaxlit ko’rinishda berilgan. Agar munosabat 1- normal formada bo‘lsa – 1NF, unda barcha kalit bo‘lmagan atributlar kalit atributga funksional bog‘langan. Lekin, bog‘lanish darajasi har xil. Agar kalit bo‘lmagan atribut kalit atributni qismiga bog‘langan bo‘lsa, u qisman bog‘lanishli deyiladi. Bizning misolda soatlar soni (kalit bo‘lmagan atribut) predmetlar nomi atributiga qisman bog‘langan. Agar kalit bo‘lmagan atribut barcha murakkab kalitga bog‘langan bo‘lsa va uni qismiga bog‘langan bo‘lmasa, unda bu atributni murakkab kalitga to‘la funksional bog‘lanish deyiladi. Agar, A,B,C atributlar berilgan bo‘lsa va unda A → B bo‘lsa, B→C bo‘lsa, unda C, A dan tranzitiv bog‘langan bo‘ladi. Bizni misolda familiya, kafedra, telefon. Uchinchi normal forma (3 NF ). Ma’lumotlar munosabatlarda 2 NFga keltirilganda ham bir qancha noqulayliklar bo‘ladi. Jumladan, ma’lumotlarda axborotlarni ortiqchaligi, amallarni bajarish qiyinligi va boshqalar. Bunday munosabatlarni 3 NFga keltiriladi. Agar, A,B,C, R munosabatini 3 ta atributi yoki atributlar to‘plami bo‘lsin. Agar B atribut A atributga, C atribut esa B atributga bog‘langan bo‘lsa, ya’ni , A → B va B→C. Bunda teskari bog‘linishlar bo‘lmasa, unda C atribut A atributga tranzitiv bog‘langan deyiladi. Uni ko‘pincha diagramma ko‘rinishida quyidagicha tasvirlash mumkin: 7.1- rasm. 3 NFga keltirishning diagramma ko‘rinishi Shunday qilib, R munosabat 3-NFda berilgan deyiladi, agarda, u 2 NFda bo‘lsa va R munosabatdagi birlamchi kalit bo‘lmagan har bir atribut R С В А В А В С |