Noterlik dairesi A. Konu başliklari b. Öneri metinleri

NOT: Kira sözleşmelerinde;

a) Sadece kiracı ile kiralayan arasında imzalanan kira sözleşmesine ait damga vergisi; mukavele süresine göre bulunacak toplam kira tutarının binde 1,5 (binde 1,89) damga vergisi oranı ile çarpılmak suretiyle hesaplanacak tutar olacaktır.

b) Sözleşmenin kiracı ile kiralayan yanı sıra adi kefil tarafından da imzalanması halinde, söz konusu kira sözleşmesine ait damga vergisi, mukavele süresine göre bulunacak toplam kira tutarının (1,5+7,5= binde 9) (binde 1,89+9,48= binde 11,37 ) damga vergisi oranı ile çarpılmak suretiyle hesaplanacak tutar olacaktır.

c) Sözleşmenin kiracı ile kiralayan yanı sıra müteselsil kefil veya müşterek borçlu tarafından da imzalanmış olması halinde, söz konusu kira sözleşmesine ait damga vergisi, mukavele süresine göre bulunacak toplam kira tutarının binde 7,5 ( binde 9,48) damga vergisi oranı ile çarpılmak suretiyle hesaplanacak tutar olacaktır.

Yukarıda belirtilen kira sözleşmeleri yabancı para cinsinden düzenlenir ise; ayrık bir durum bulunmamak kaydıyla kira sözleşmesinin düzenlendiği tarihteki T.C Merkez Bankası döviz satış kurunun TL'ye çevrilmek suretiyle hesaplanacak tutara yukarıdaki oranların uygulanması gerekmekte olup, ayrıca kira sözleşmesi bir nüshadan fazla düzenlenmiş ise sözleşmenin her nüshasının ayrı ayrı (aslı kadar) aynı miktar veya nispette harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Kira: Maktu Harç Ve Damga Vergisi Alma
1- Herhangi bir kefaleti içermeyen kira sözleşmelerinden, maktu damga vergisi alındığı anlaşılmış, noksanlıklar tamamlattırılmıştır.
Kira sözleşmelerinden 488 sayılı Yasa'nın 1 sayılı Tablosunun I/A-2. madde ve bendine göre binde 1,5 (binde 1,89) oranında damga vergisi alınması,
Kira: Peşin Ödenen Kısmı Ayrı Oranda Damga Vergisine Tabi Tutma
2- ... sayılı aylık kira bedeli 600.000 TL olan, ilk üç aylık tutar olan 1.800.000 lirası peşin ödenen, bir yıl süreli, toplam 7.200.000 TL değerli, kefaletsiz kira sözleşmesinde, 10.800 TL damga vergisi alınması gerekirken, peşin ödenen miktarın binde yedi buçuk, yıllık kira bedelinin de, binde bir buçuk oranında damga vergisine tabi tutulması sonucu 13.500 TL fazlası ile 24.300 TL tahsil edildiği anlaşılmıştır.
Kira sözleşmeleri her hangi bir kefaleti içermediği takdirde damga vergisinin, 488 sayılı Kanuna bağlı 1 sayılı Tablonun I-Akitlerle ilgili kâğıtlar bölümünün A-2. bendi mucibince binde bir buçuk oranında alınması,
Kira bedelinin bir kısmının veya tamamının peşin ödenmesinin yahut ödenmemesinin (kira işleminin) damga vergisi oranına etkili olamayacağının, kiranın belirli bir miktarının peşinen ödenmiş olması, ödenen tutar için ayrı bir işlem (makbuz işlem kâğıdı) oluşturur ise de, bunun özel şahıslar arasında yazılıp, imzalanmasının ayrıca damga vergisi borcu yaratmadığının, akitle beraber gerçekleşen peşin ödemenin avans makbuzu da sayılmayacağının, beraberce aynı kâğıda yazılan bir işlemin diğer işlemin damga vergisi oranını da çoğaltmayacağının bilinmesi,
Kira: İşlemi İfade Tespiti Şeklinde Yapma - Sonra da Kira Sözleşmesi Tanzimi - Tatilde İş Yapma
3- Tatil zamanında iş yapabilmenin şartları yanlış değerlendirilerek ve "Kendilerinin mesai zamanında daireye gelemeyecekleri, müteakip iş gününde de İzmir'de olamayacakları" gibi 1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun konu ile ilgili 52. maddesinin hatalı bir biçimde yorumlanması sonucu;
Taraflar, Yu-pi Tavukçuluk İşletmesi Ticaret ve Sanayi A.Ş. adına H.B. ile Menteş Gıda Sanayi A.Ş. adına H.M. arasında bir seri beyan zaptı düzenlenmesi cihetine gidildiği, ancak muhteva itibariyle bunların kira sözleşmesi niteliği arzetmesi ve harç ve damga vergisinin buna göre alınmak istenmesi üzerine işin beyan ve teslim zaptına dönüştürüldüğü, esas maksadın temini için de müteakip iş gününde kira sözleşmelerinin düzenlenmesi zorunluluğu duyulup gereğinin buna göre yapıldığı,
Tatil zamanı yapılacak işler açısından takdirin yanlış yapılmasının ötesinde bir art niyet tespit edilmediğinden başkaca işlem ifasına gerek bulunmadığı,
Sonucuna varılmıştır.
Noterlik Kanunu'nun 52. maddesine uygun hareket edilerek, gecikmesinde zarar umulan işlerin belirlenmesinde daha titiz hareket edilmesi, aksine davranışın sorumluluğun araştırılmasını gerektirebileceğinin unutulmaması,


Kira: İşletme Sözleşmesi - Büfe Baraka Kiralama - Damga Vergisi Oranı
4- Belediye sınırları içinde bulunan "Büfe", "Baraka" gibi arz üzerinde bir yer işgal eden şeylerin kullanılmasının kiraya verilmesi ile ilgili sözleşmelerde; akit tarafların sözleşmeye verdikleri "İşletme mukavelesi" deyimine dayanılarak ve gayrimenkul olmadıkları düşüncesi ile damga vergisinin binde 7.5 nispetinde tahakkuk ve tahsil olunduğu görülmüştür.
Sözleşmelerin mahiyetinin tayininde, taraflarca güdülen amaç ve mukaveleye kazandırılan muhtevaya bakılması ve başlık olarak seçilen terimlerle bağlı kalınmaması, vergilendirilmesinde de Damga Vergisi Kanunu'nun 4. maddesinin göz önünde tutulması, "Büfe" veya "Baraka" da olsa, arza doğrudan doğruya bağlı yerlerin kiralanmasında, kira süresine göre hesaplanacak bedel üzerinden damga vergisi alınması,
Kira: Menkul Mal - Damga Vergisi Oranı
5- ... sayılı, bir lokantada bulunan buzdolabı, tabak ve çatal gibi menkul malların kiralanmasına dair sözleşmeden, binde 7,5 nispetinde damga vergisi alındığı anlaşılmıştır.
Düzenlenen sözleşmelerin hukukî mahiyetlerinin tayininde taraflarca seçilen başlıkla bağlı kalınmaksızın, akitlerin bu işlerinin yapılması ile yüklendikleri taahhüt ve altına girdikleri borcun nev'inin nazara alınması ve Borçlar Kanunu'nun 248. maddesi gereğince menkul malın da kira konusu olabileceğinin, buna göre damga vergisi tahsili gerektiğinin hatırda tutulması,
Kira: Araç Kirası - Damga Vergisi Oranı
6- ... sayılı araç kiralama işlemlerinden, %7,5 oranında damga vergisi alındığı saptanmıştır.
TNB'nin 09/03/1987 gün ve 10 sayılı Genelgesi'nde izah edilen, MGB. GGM' nin 31/12/1980 tarih ve DMG; 2101120-1985/094023 sayılı Yazısında da açıklandığı üzere, yük veya eşyanın taşınması niteliğini ihtiva etmeyen kira mukavelelerinden, Gayrimenkul kiralarında olduğu gibi %1,5 (binde 1,89) oranında damga vergisi alınması icap ettiğinin, motorlu araçların da menkul gibi kira konusu yapılabileceğinin, Damga Vergisi Kanunu'nda kiracının korunması amacıyla ve kiraya vermeyi teşvik gayesiyle getirilen diğer akitlerden daha düşük (konut) ve (işyeri) kiraları ve dolayısıyla gayrimenkullerle sınırlı tutulmadığının, tüm kira sözleşmelerinin bu şekilde görüldüğünün unutulmaması,
Kira: Menkul Kirası (Otobüs Kiralama) - Gayrimenkul Kirası-Damga Vergisi Oranı


7- ... sayılı ve kefaleti içermeyen Karayolları idaresi personelinin taşınması için otobüs kiralanmasına ilişkin 2.940.000 TL değerli iş kâğıdında, damga vergisinin binde 7.5 nispetinde hesaplanıp alındığı,
Keza Gayrimenkul kirasına ait 1981/7603 ve 7917 yevmiye sayılı sözleşmelerde de aynı nispette damga vergisi tahakkuku yapıldığı,
Buna mukabil ... yevmiye sayılı taşınmaz kira mukavelesinde ise, binde 1,5 dan damga vergisi hesaplandığı,
Saptanmıştır.
Danıştay 11. Dairesi'nin 08/02/1979 tarih ve 1978/1461 esas, 1979/291 karar sayılı kararında belirtildiği veçhile, taşıt kira sözleşmelerinde bunların nakliye mukavelesi olarak kabulleri mümkün olmadığından Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-2. pozisyonu gereğince (binde 1.89 oranında), Damga vergisi alınması icabettiğinin hatırda tutulması,
Kira: Bir Yıldan Uzun Süreli - Harç ve Damga Matrahı
8- ... sayılı kira sözleşmesinde, damga vergisinin akitteki 5 yıllık süre nazara alınmadan bir yıllık tutar üzerinden hesaplandığı belirlenmiş ve eksiklik ikmal ettirilmiştir.
Bir yıldan fazla süreli sözleşmelerin harç ve damga vergisinin, akdin başlangıç ve bitiş tarihleri arasındaki tüm süre nazara alınarak hesaplanması,
Kira: Kira Bedelini Artırma Taahhüdü - Damga Vergisi
9- ... sayılı, evvelce imzalanmış kira mukavelesinin değerinin 01/03/1979 tarihinden itibaren 4.800 liradan, 6.000 liraya çıkarılmasına dair tek imzalı taahhütnamede, bir yıl itibariyle 72.000 liralık matrah üzerinden 65 TL harç, 108 TL damga vergisi alındığı saptanmış, 432 liralık damga eksiği tamamlattırılmıştır.
Bakanlık HİGM'nin 02/01/1974 tarih ve 29 sayılı Mütalâaları'nda da açıklandığı üzere, kira ile ilgili olmasına rağmen, kira bedelinin arttırılmasını kapsayan taahhütnamelerin, kira sözleşmesi özelliği taşımadığı, iki tarafça yapılan yeni bir kira mukavelesi olmayıp, kiracının yüklenimini ifade ettiği nazara alınarak, 488 sayılı Kanunun 1 sayılı Tablosunun I/A-1. pozisyonuna göre (binde 9,48 ) damga vergisine tabi tutulması,
Kira Sözleşmesi: Evvelce Ödenmemiş Kira Borcunu Ödeme Taahhüdü - Damga Vergisi Oranı
10- ... yevmiye sayılı olup, 29/04/1994 günü gerçekleştirilen 3 yıl süreli ve 3.420.000.000 TL değerli kira sözleşmesi içine konulan özel bir hükümle, aynı yeri daha önceden de kiracı olarak işleten şahsın birikmiş 700.000.000 liralık kira borcunu da gösterilen tarihlerde ödemesi kararlaştırılınca, söz konusu ikinci değerin de kira sözleşme bedeli olduğu düşüncesiyle, kirada olduğu gibi Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-2 maddesi uyarınca o tarihteki miktara göre% 1,5'dan damga vergisi karşılığı alındığı belirlenmiş, eksiklik tamamlatılmıştır.
Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-2 maddesi ile diğer sözleşmelere göre daha hafif bir vergi oranı saptanması, kiracı ile mal sahibi arasında kurulan kira mukaveleleri sırasında kiracıyı kısmen de olsa korumak olup, bu işlem (kira akdi) ile sınırlandırılmış bulunduğundan, kira akdi nedeniyle oluşabilecek başka taahhütlerin kira ile ilgili bulunsa bile (kira sözleşmesi özelliği) taşımadığı sürece diğer normal taahhütler gibi Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-1 maddesi uyarınca binde 9,48 oranında damga vergisine tabi tutulması icabettiğinin bilinmesi,
Kira: Turistik Otelin Kiralanması - Kiralayanın Turla Olan Anlaşmayı da Kiracıya Devretmesi
11- Otelin kiraya veren mal sahibi (...) kiracı (...) ya oteli kiraya verirken aynı zamanda (...)-(...) tarihleri arasında oteline gelecek olan turistler adına yapılan ... sterlinlik tur konaklama sözleşmesini de devrettiği halde, her iki değerin kira bedeli olarak kabulü suretiyle Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-2. bendi uyarınca damga vergisi alındığı anlaşılmıştır.
Otel sahibinin evvelce yaptığı sözleşmeden doğan haklarını bir başka şahsa devretmesi kiralanan yerle ilgili olmakla birlikte, ayrı bir hukukî muamele ve ayrı bir mukavelenin devrine ilişkin taahhüt niteliğinde bulunduğundan, her iki işlemin damga vergilerinin ayrı ayrı hesaplanıp toplanarak alınması gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması, işlemin bu kısmının mukavele devri sayılabilmesi için, akdin diğer tarafının da buna muvafakat etmiş bulunması, ondan sonraki aşamada işleme Damga Vergisi Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca indirimli damga vergisi uygulaması yapılabileceğinin bilinmesi,
Kira: Cezaî Şartlı - Cezaî Şartın Damga Vergisinin (%01.5) dan Hesaplanması


12- 500.000.-'er TL cezaî şartlı, daha düşük değerli kira sözleşmelerinde, damga vergisinin binde bir buçuk nispetinde hesaplanıp alındığı görülmüş, noksanlık ikmal ettirilmiştir.
488 sayılı Kanun'un 6. maddesi gereğince, bir sözleşme içinde o mukavelenin mevzuu, cezaî şart ... gibi muhtelif meblağ bulunduğu takdirde, birbiri ile ilgili iş sayılan bu nevi işlemlerden, olayımızda da (kira) ile bununla ilgili (cezaî şartın) damga vergisinin, bunlardan en yüksek olanı üzerinden alınması icabettiğinin bilinmesi,
Asıl işlem veya mukavelenin damga vergisi nispeti ile cezaî şart taahhüdünün damga oranı arasında bir bağlılık bulunmadığı göz önünde tutularak, kira sözleşmelerinde damga vergisinin asıl değer için Damga Vergisi Kanunu'nun I. sayılı Tablonun I/A-2. pozisyonu gereğince binde 1,89 dan, cezaî şart mevcut ise ona ait olanın da aynı Tablonun I/A-1 pozisyonu gereğince binde 9,48 dan hesaplanması suretiyle, Damga Vergisi Kanunu'nun 6. maddesi gereğince bunlardan yalnız en yüksek olanının alınması,
12- ... sayılı iki imzalı toplamda 100.000,00 TL bedelli ayrıca 500.000,00 TL cezaî şart içeren kira sözleşmesinde, damga vergisinin cezai şart üzerinden hesaplanması sonucu 189,00 TL yerine 4.551,00 TL fazlasıyla 4.740,00 TL hesaplanıp alındığı görülmüş, fazlalık için ilgilisi uyarılmıştır. (Not: 09/08/2016 tarihinden itibaren yapılan işlemlere yöneliktir.)
TNB'nin 2016/93 sayılı Genel Yazısında da belirtildiği üzere, 09/08/2016 tarihinde yayımlanan 6728 sayılı Kanunla, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 6 ncı maddesine eklenen fıkra ile asıl kağıtta yer alan pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin müeyyidesi mahiyetindeki taahhütlerden, asıl işlemden yüksek olsa bile, başlı başına bir akde konu olmadıkça damga vergisi alınamayacağının bilinmesi,
Kira: Zarar Karşılığı Teminat Verme - Harç Ve Damga Vergisi
13- (KE), maliki olduğu apartman dairesini (CV)'ye ... liraya kiraya verirken, aynı zamanda verilecek zararları karşılamak üzere ... TL da teminat verilmesini şart koştuğu, kiracı da bunu kabul ettiği halde, yalnızca kiranın damga vergisinin alınması ile yetinildiği görülmüş, eksiklik tamamlattırılmıştır.
TNB'nin 27/07/1990 gün ve 49 sayılı Genelgesi'nde de açıklandığı gibi, kiracının, kiralanana vereceği kullanma ve diğer zararlar karşılığı alınacak bedel, akdi garanti eden ve mal sahibinin haklarını teminat altına alan bir hüküm olduğu için, Harçlar Kanunu'nun 38. maddesi anlamında akdin müeyyidesi kabilinden işlemlerden sayıldığı için, kira ile birleştiğinde ayrıca veya kira bedeline eklenerek harç matrahı yapılamaz ise de, Damga Vergisi uygulamasında Damga Vergisi Kanunu'nun 6. maddesi uyarınca bunun asıl işlemle bağlantısı nedeniyle birbiri ile ilgili işlem sayılması gerektiğinden, (kira) ile (teminatın) damga vergilerinin ayrı ayrı kendi matrah ve oranlarına göre hesaplanıp, bunlardan yalnızca en büyük olanın alınması icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Kira: Müteselsil Kefilli - Damga Vergisi

14- ... yevmiye sayılı 2 imzalı ayrıca bir müteselsil kefil tarafından da imzalanan 15.190.000 liralık kira sözleşmesinde, kefalet akdi nazara alınmadan 27.342 TL harç ve 22.785 TL'de damga vergisi alındığı belirlenmiş, kefalete göre tahakkuk ettirilmesi gereken 113.925 liralık damga vergisinden tahsil olunan tutar indirilerek 91.140 liralık noksanlık ikmal ettirilmiştir.
Müteselsil kefaleti de ihtiva eden kira sözleşmelerinde, (kira) akdi ile müteselsil kefalet işlemi birbiri ile ilgili ve aynı asıldan doğma olarak bir araya geldiğinden, Damga Vergisi Kanunu'nun 6. maddesi uyarınca her biri muameledeki damga vergisinin ayrı ayrı tahakkuk ettirilmesi suretiyle bunlardan en yüksek olan miktarın tahsili icabettiğinin bilinmesi,

 
Kira: Adî Kefalet - Damga Vergisi (Her İki İşleme Ait)

15- ... sayılı kira mukaveleleri, adî kefiller tarafından da noterde imzalandığı halde, damga vergisinin binde bir buçuk nispetinde tahakkuk ve tahsil edildiği anlaşılmış, noksanlık ikmal ettirilmiştir.
Kira sözleşmesindeki kefalet, müteselsil nitelik taşıdığı takdirde Damga Vergisi Kanunu'nun 6/2. maddesi gereğince en yüksek vergi alınmasını gerektiren işlem üzerinden (binde 7,5),
Kefalet adî mahiyette olduğu takdirde alacağın asıl borçludan alınamaması veya herhangi bir sebeple tahsilinin mümkün olmaması halinde hüküm ifade edeceğinden, Damga Vergisi Kanunu'nun 6/3. maddesinde belirtildiği üzere, bir kâğıtta asıl işlem ve akdin taraflarından başka bir şahsın akit ve işleminin de bulunduğunun kabulü iktiza ettiğinden 488 sayılı Kanun'un I sayılı Tablosunun I/A-2. bendi gereğince, sözleşmenin icar kısmı için (binde 1,89), I/A-3. bendi mucibince de kefalete taalluk eden kısım için (binde 9,48) olmak üzere cem'an (binde 9,48+1,89= 11,37) nispetinde damga vergisi tahakkuk ettirilmesi iktiza ettiğinin unutulmaması,
Kira: Peşin Alınan Bedel (Makbuz) - Ayrıca Damga Vergisi Alma
16- Kira sözleşmelerinde, kiracının kira borcunun tamamını ya da bir kısmını peşinen ödediği belirtilince, bu nedenle ve teslimat şerhi sebebiyle ayrıca damga vergisi alındığı anlaşılmıştır.
İcar akitlerinde aynı zamanda bir kısım bedelin ödenmesi söz konusu ise, o miktarın alınmasına dair (şerh) asıl sözleşme ile birlikte düzenlendiğinde, birbiri ile ilgili olmayan; (sözleşmeden) ayrı bir düzenlemeye göre (makbuz) oluşturur ise de, halen yürürlükte olan Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun IV. Makbuzlar ve Diğer Kâğıtlar Bölümünün 1/a-d bentlerine giren (özel şahıslar arası makbuzlar) damga vergisine tabi bulunmadığından, kira dışında, makbuz nedeniyle ayrıca damga vergisi tahsil olunamayacağının unutulmaması,
Kişiler arası ilişkiye dayalı makbuzlar, Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablo IV/1-a gereğince avans makbuzu veyahut ta Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablo IV/1-c mad. gereğince ödünç alınan paralar için verilmiş makbuz değilse, bunların tanziminin damga vergisi borcu doğurmayacağının bilinmesi,

Kira: Resmî Daireye Kiralanan Taşınmaz - Peşin Alınan Bedel (Makbuz) - Makbuzun Ayrıca Damga Vergisine Tabi Tutulması
17- Resmî daire sayılan (belediye) ile mal sahibi (MA) arasında imzalanan (... liralık) kira sözleşmesinde, kira bedelinin yarısının (... TL) alındığı da açıklandığı halde, yalnızca kira sebebiyle damga vergisi alındığı, tüm makbuzların damga vergisi mevzuu olmaktan çıktığı düşüncesiyle ayrıca damga vergisi tahsil olunmadığı belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'nda yapılan değişiklikle, tüm makbuzların değil, bunların bir bölümünün damga vergisi mevzuu olmaktan çıktığının, resmî dairelerden alınan paralar nedeniyle yazılan ve kişiler tarafından belli parayı mutazammın olarak resmî dairelere verilen makbuz veya ibra senetlerinin Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun IV/1-a pozisyonu uyarınca (halen % 7,5) damga vergisine tabi bulunduğunun, özel kişiler arasındaki kiraya dayalı makbuzlarla arada fark yaratıldığının,
Kira sözleşmesi ile makbuz veya ibra senedi bu şekilde bir arada yazılırsa, bunların birbiri ile ilgili iş sayılmadığının her iki kâğıdın hukukî mahiyetlerinin farklı olduğunun ve hem kiracının ve hem de makbuzun veya ibranamenin damga vergisinin tahsil olunması icabettiğinin bilinmesi,
Kira Sözleşmesinin Feshi: Harç Matrahı - Kalan Süreyi Belirlememe
18- ... sayılı, 3 mal sahibi ile (AG) arasında evvelce 06/01/1986 günü İzmir 1. Noterliğinde imzalanan 1.800.000 TL değerli kira sözleşmesinin, 11/12/1987 günü feshi üzerine, asıl mukaveledeki değere göre 4.860 TL harç alındığı belirlenmiştir.
Harçlar Kanunu'nun 43/2. maddesi uyarınca, kira sözleşmelerinin feshinden "geriye kalan süreye göre" harç alınması icabettiğinden, diğer bir kısım mukavelelerde olduğu gibi önceki işlemdeki değerin harç matrahı olamayacağının bilinmesi,
Kira Sözleşmesinin Feshi: Harç/Damga Matrahı
19- ... sayılı işlemle evvelce 01/08/1988 tarihinde başlamak üzere yapılan kira sözleşmesi, 13/03/1990 günü doğal olarak geleceğe matuf şekilde feshedildiği halde, harç ve damga vergisi matrahı olarak tüm kira değerinin esas alındığı anlaşılmıştır.
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 43/2. maddesi uyarınca, kiralamanın devir ve feshinde geri kalan süreye göre harç alınması icabettiğinin, istifade imkânı sağlanan geçmiş devre ait edimler yerine getirilip, taraflar arasında tartışmasız bir durum olduğu sürece geride kalan zaman parçası karşılığı olan kira bedelinin feshin konusu sayılamayacağının hatırdan çıkarılmaması,
Damga Vergisi Kanunu'nda, Harçlar Kanunu'ndakine benzer bir düzenleme bulunmamakla birlikte, feshin kira sözleşmesindeki hukukî sonucunun farklı bir yorum ve yaklaşıma imkân vermediğinin, dolayısıyla bu gibi durumlarda harç ve damga vergisi matrahlarının ayrı olmasına olanak kalmadığının

Hatırda tutulması,
19- ... sayılı işlemle evvelce 01/08/1988 tarihinde başlamak üzere yapılan kira sözleşmesi, 13/03/1990 günü doğal olarak geleceğe matuf şekilde feshedildiği halde, harç ve damga vergisi matrahı olarak tüm kira değerinin esas alındığı anlaşılmıştır.

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 43/2. maddesi uyarınca, kiralamanın devir ve feshinde geri kalan süreye göre harç alınması icabettiğinin, istifade imkânı sağlanan geçmiş devre ait edimler yerine getirilip, taraflar arasında tartışmasız bir durum olduğu sürece geride kalan zaman parçası karşılığı olan kira bedelinin feshin konusu sayılamayacağının hatırdan çıkarılmaması,
Kira ve İşletme Akdi İlgili İşlem
20- 2004/7558 yevmiye sayılı iki imzalı yıllık 40.330.000.000 lira değerli ve dokuz yıl, yedi ay, beş gün süreli, Orman Bakanlığı ile müstecir arasındaki orman içi piknik alanının işletilmesi, şartnamede belirtilen kır gazinosu, iki adet tuvalet, yeni açılacak sahalarda alan düzenlemeleri, çeşitli piknik alanları gibi yerlerin iki yıl içinde yapılması, yapılacak inşaatların da süre sonunda idareye bırakılacağına ilişkin sözleşmede sürenin dikkate alınmayıp, (387.055.972.216 lira yerine) sadece bir yıllık değer üzerinden yapılması sonucu harcın, 696.700.749 lira yerine 624.106.749 lira eksiğiyle 72.594.000 lira, damga vergisinin, 2.902.919.791 lira yerine 2.600.044.791 lira eksiğiyle 302.475.000 lira olarak tahsil olunduğu anlaşılmıştır.
Türkiye Noterler Birliği'nin 1991/57 sayılı genelgesinde de açıklandığı gibi, ilgili olmaları nedeniyle kiracı tarafından yapımı üstlenilen işler nedeniyle, kira ile eser sözleşmesi birbiri ile aynı ve bir asıldan doğma iki ayrı hukukî işlem oluşturduklarından Damga Vergisi Kanununun 6/2 ve Harçlar Yasasının 46. maddeleri uyarınca, bunlardan en yüksek vergi ve harç alınması gerektiren işleme ait olanın alınması icabettiğinin emsali işlerde göz önünde tutulması,
Kira ve İşletme Sözleşmelerinin İncelenmesinde
21- a) 2006/20791 yevmiye sayılı iki imzalı 12 + 6 = 18 yıl süreli ve yıllık 19.920 TL bedelin ödenmesinin kararlaştırıldığı kira akdinde her yıl ödenecek ücretin % 10 oranında artırılacağının da belirtildiği, vakfa ait kiralanan üç katlı kargir yapının özel okul olarak kullanılacağının ve buna uygun olarak kiracı tarafından yaptırılacak hizmet binası ile müştemilatının bakım ve onarım giderlerinin kiracı tarafından üstlenileceğinin 2. maddede net bir şekilde belirtildiği halde, matrahın, 908.335,73 TL yerine 239.040 TL alınması sonucu harcın, 1.635 TL yerine 1.204,73 TL eksiğiyle 430,27 TL, damga vergisinin 6.812,52 TL yerine 6.453,96 eksiğiyle 358,56 TL,
b) 2008/242 yevmiye numaralı, suret tasdiki yapılan, 4 yıl süreli ve müteselsil kefil imzasını da içeren akaryakıt istasyonu kira akdinin yıllık 12.000 TL karşılığında kiraya verildiğinin belirtildiği halde damga vergisinin, 360 TL yerine 287,50 TL eksiğiyle 72,50 TL,
c) 2007/19449 yevmiye sayılı iki imzalı TCDD ile müstecir arasındaki 16 ay süreli ve KDV dâhil, aylık 3.953 TL bedelli kira akdinde KDV düşüldükten sonra tarafların belirlediği rakam olan 3.350 TL'nın matrah alınmayıp, bir yıllık tutar olan 56.950 TL'nin esas alındığı ve anlaşmanın 3. maddesinde sözleşme yapılıp kiracının kiralananı teslim almaya yanaşmadığı veya teslim aldıktan sonra sözleşmenin bitiminden önce terk ettiği takdirde, TCDD kiralananı sözleşme kapsamında kullanıma hazır bulundurmuş sayılacağından kiracı, sözleşme dönemi sonuna kadar kira bedelinin tamamını ödemekle yükümlü bulunduğuna dair taahhüdün yer aldığı halde bu hususun da nazara alınmayıp harcın, 96,48 TL yerine 6,03 TL fazlası ile 102,51 TL, damga vergisinin ise 402 TL yerine 316,57 TL eksiğiyle 85,43 TL,
Olarak alındığı anlaşılmıştır.
Kiracı tarafından yapımı üstlenilen işler nedeniyle, kendisinin ayrıca kira bedeli ödemesi söz konusu olmayan veya ödenecek kira yanında yapılacak inşaat ve bina işlerinin yapılması taahhüt edilmese idi, tarafların kira tutarını daha yüksek tutmak durumunda kalacakları, yani iki akdi bir araya getirecek, kira bedelini yapılacak inşaatın gerektirdiği ekonomik külfet kadar küçülttükleri de nazara alınarak, kira akdi ile eser sözleşmesi birbiri ile ilgili ve aynı asıldan doğma iki ayrı hukukî muamele oluşturduğundan en yüksek vergi alınması gerektiren işleme ait olanın alınacağının,