Noyob va radioaktiv metallar rudalarni qazish va qayta ishlash

 
X
ALKOPIRIT 
CuFeS
2
 
– Grekcha “xalkos”-mis, “piros”-o`t (olov) demakdir. 
Kristallar tregonal singoniyada shakllangan. Nomuvofiq donador yoki yaxlit massa 

---

shaklida uchraydi. Qattiqligi 3,5-4; solishtirma og`rligi 4,1-4,3 g/sm
3
, rangi latundek 
sariq, ko`pincha ola–bula taraladi. Metalldek yaltiroq, chegarasi qoraga yaqin yashil 
rang. Turli geologik sharoitlarda shakllanadi. Mis rudasi sifatida ishlatiladi.
 
 
 
Galloid birikmalar 
Galoid birikmalar sinfiga
ftoridlar va xloridlar, bromidlar kiradi. Bularning 
ko`pchiligi ion bog`lanishli birikmalar hosil qilib, kimyoviy nuqtayi nazardan 
qaraganda HF, HCl, HBr va HJ kislotalarining tuzlaridan iborat. Bu guruhga mansub 
minerallar ftoridlar - fluorit – CaF
2
xloridlar - galit- NaCl silvin -KCL, kerargirit - 
AgCL va karnallit - MgCl KCL 6H
2
O.
Galit NaCl 
–Grekcha “galos”-dengiz, tuz demakdir. Sinonimlari: tosh tuz (zich 
yirik massa bo`lib, tog` jinslari ichida yotgani) va cho`kma tuz (kristallari bir-biriga 
yopishmagan agregatlar bo`lib, sho`r suvli havzalar tagiga cho`kkani). Massasi kristall 
singoniyasi kub shaklida. Qattiqligi-2,5 zichligi 2,1-2,2 g/sm
3
shaffof va rangsiz 
kulrang jilovlanadi, sariq qo`ng`ir va qora rangda; shishasimon yaltiroq, ta`mi tuzdek, 
suvda eriydi, ulanish tekisligi juda mukammal. Galit mo`rt. Galit suvda oson eriydi.
Ko`pchilik konlari cho`kindi usulida hosil bo`ladi. Galitning eng katta zapaslari tosh 
tuz konlaridadir. Ular turli geologik davrlarda yuzaga kelgan bo`lsa ham eng ko`p 
katta konlari perm davri cho`kindilari bilan bo`g`liqdir. Galitning qo`llanilishi juda 
ham xilma-xildir. Jumladan u muhim oziq-ovqat mahsulotlarini saqlash vositasidir. U 
xlor kislota, xlor, sodalar, uyuvchi natriy ishqorini va boshqa ko`p birikmalarni olish 
uchun ximiya sanoatida keng qo`llaniladi.