Noyob va radioaktiv metallar rudalarni qazish va qayta ishlash

 
12.2- rasm. V shaklidagi vodiy.
 
 
12.3-rasm. U shaklidagi vodiy.
Grand Kanon Kolorado daryosi faoliyati tufayli hosil bo`lgan, kengligi 29 
kilometrga boradi, suv sathi bo`yicha esa bir kilometrga yaqin. 
Buyuk 
Kanon
ning uzunligi 446 kilometr bo`lib, chuqurligi 1600 metrni tashkil etadi. 
Buyuk Kanon
ning shakllanishi tektonik harakatlar va Kolorado 
platosining ko`tarilishi bilan bog`liq. SHu tufayli daryoda oqim tezligi 
kuchaygan, ohaktoshlar va qumtoshlardan iborat tubini yuvib, chuqurlatish 
eroziyasi tufayli hozirgi ko`rinishini olgan (qrang: 127-rasm). Bunday yirik 
kanonga Janubiy Amerikadagi Fish-River kononini ham misol qilib ko`rsatsa 
bo`ladi. U butun oqimi davomida meandr hosil qilgan (131-rasm). Daryolar 
gidrodinamik rejimi bo`yicha tog` va tekislik daryolariga bo`linadi. 

---

Tog` daryolari
. Tog`li hududlarda daryo 
o`zani oqim tezligining yuqoriligi tufayli 
asosan to`g`ri chiziqli va vodiysi tor bo`ladi. 
Buning 
asosiy 
sababi 
chuqurlatish 
eroziyasining faolligidir. O`zan va butun 
vodiyda to`plangan allyuvial jinslar barqaror 
emas, 
ba`zan 
yuvilib 
turadi. 
Eroziyaga 
uchraydigan 
tub 
jinslarning 
kattiq 
yoki 
yumshoqligi daryo vodiylarining shu joyda 
birmuncha kengayishi, torayishi va burilishiga 
olib kelishi mumkin. 
Vodiylarning kengaygan joyla-rida daryo 
o`zani tarmoqlanishi, kam egrilikdagi meandr 
hosil qilishi, takomillashmagan qayrga ega 
bo`lishi mumkin. 
Tekislik daryolari.
Ularda asosan yon 
eroziya kuchli rivojlangan bo`ladi. Vodiyning 
ko`ndalang kesmasi U harfiga o`xshaydi, 
tog`orasimon, 
yassilangan, 
keng 
supali 
shakllardan iborat bo`ladi.
Tekisliklarda daryo oqimlari to`g`ri 
chiziqli, meandrli yoki tarmoqlangan bo`lishi 
mumkin. Tekislik daryolarining buralib - 
buralib oqishini