Mineral suvlar . Kishi organizmiga fiziologik ta`sir etadigan va biologik
faol, davolash maqsadida foydalanadigan suvlar mineral suvlar deb ataladi.
Erosti yotqiziqlaridagi minerallar va gazga to`yingan suvlar odatda shifobaxsh
hisoblanadi. Lekin erosti mineral suvlarining hammasi ham davolash uchun
yaroqli bo`lavermaydi. Mineral suvlar tarkibida davolanish uchun zarur bo`lgan
mineral elementlar bir xil miqdorda bo`lmay, ba`zilarida ko`proq, ba`zilarida
kamroq bo`ladi. Mineral suvlar tarkibida temir, margimush, radiy, brom, yod va
biroz gaz bo`ladi. Mineral suvlar faqat tarkibiga qarabgina emas, balki haroratiga
qarab ham xilma -xil bo`ladi.
Harorati bo`yicha mineral suvlar sovuq (20°S gacha), iliq (20 dan 37°S
gacha), issiq (37 dan 42°S gacha) va juda issiq (gipotermal - 42°S dan yuqori).
Mineral suvlar, asosan,
yosh
tog`lar
va
vulkanli
o`lkalarda ko`p uchraydi. Ular
buloqlar
va
chashmalar
shaklida er yuzasiga chiqadi
(139-rasm).
Mineral
suvlar
tektonik
harakat
nati-jasida
vujudga kelgan er yoriqlari va
u
erdagi
moddalarning
o`zgarishi,
aralashishi
va
bosimi bilan bog`liqdir. YOsh
tog`li
o`lkalarda,
masalan,
Kavkaz,
Pomir
tog`larida,
Kamchatka va Kuril orollarida,
O`zbekistonimizda
ham
mineral suvlar ko`p. Hozirgi
paytda
bunday
mineral
suvlardan
meditsinada
va
sanoatda
keng
foydalanilmoqda.
Tarkibi, xossasi va davolash ahamiyati bo`yicha ularning orasida karbonat
angidritli, vodorodsulfidli va radioaktiv mineral suvlar ajratiladi.
Karbonat angidritli kuchli gazlangan suvlar Kavkazda keng tarqalgan. Bu
Kislovodsk
va
Jeleznovodsk
Narzanlari,
Gruziyadagi
Borjomi
va
Armanistondagi Jermuk kurortlarining suvlaridir. Evropada Fransiyaning Vishi
va CHexiyaning Karlova Vari kurortlarining suvlari shifobaxsh hisoblanadi.
