Nur təFSİRİ

 ِنمْح
 
رلٱ
 ِمی ِح
 
"Rəhman və Rəhim Allahın adı ilə" 
 
Ayə 1, 2, 3: 
 ِ بَسَف﴿﴾ااجا َوْفَأ ِ اللّ ِنیِد يِف َنوُلُخْدَی َسا نلا َتْیَأَر َو﴿﴾ُحْتَفْلا َو ِ اللّ ُرْصَن ءاَج اَذِإ﴿
 ِد ْمَحِب ْح
﴾اابا وَت َناَك ُه نِإ ُه ْرِفْغَتْسا َو َكِ بَر
 
“Allahın yardımı və qələbə vaxtı; insanları dəstə-dəstə Allahın dininə daxil olan 
görərsən; Rəbbinə şükür olaraq Ona təsbih və həmd deməli, istiğfar etməlisən. O 
tövbələri qəbul edəndir.” 
 
Nöqtələr 
 
◘Bütün təfsirçilər bu surənin Məkkənin fəthi zamanı, hicrətin 8-ci ili nazil olduğunu 
bildirirlər. Həmin vaxt insanların çoxu İslamı qəbul etdilər. Bəziləri qorxudan İslama 
qatılırdılar. Həzrət Əli (ə) Əbu Süfyan haqqında buyurur: “Onlar zahirdə müsəlmanlar 
oldular, qəlblərində isə kafir qaldılar.”
1
Quranda iki cür daxil olmadan danışılır. 
İnsanların dinə daxil olması və imamının qəlblərə daxil olması. “Hucurat” surəsinin 14-
cü ayəsində buyurulur: “Hələ ki din qəlblərinizə daxil olmayıb.” 
◘Hədisdə oxuyuruq: İmam Mehdi (ə. c.) zühur edəcəyi vaxt dünya əhli dəstə-dəstə 
ona iman gətirər.
2
◘Quran Allahın təsbihini təkbirdən daha çox tapşırır. Təsbih sözü Quranda təkbir və 
təmcid sözündən çox işlədilmişdir. 
◘Hədisdə oxuyuruq: Məkkənin fəthi zamanı həzrət Peyğəmbər (s) öncə Məscidül-
Hərama daxil olub namaz qıldı.
3
1
“Biharul-ənvar”, c. 32, s. 325 
2
“Təfsiri-nurus-səqəleyn” 
3
“Təfsiri-kənzul-dəqaiq”

---

318 
◘Allahın yardımı insanların dinə yardımı ilə müşayiət olunur.
1
◘“Təvvab” sözü Quranda 11 dəfə işlədilmişdir. Bunlardan 9-u rəhmət sözü ilə, 1-i 
hikmət sözü ilə yanaşıdır.
2
Bu surədə isə uyğun söz bir dəfə mütləq şəkildə işlədilmişdir. 
◘Həzrət Peyğəmbər (s) Məkkənin fəthindən sonra ümumi əfv elan etdi. Məkkə qan 
tökülmədən fəth olundu. Hətta Peyğəmbər (s) Səd ibn İbadənin intiqam şüarı dediyini 
görüb bayrağı ondan aldı və həzrət Əliyə (ə) verdi. Sonra belə tapşırdı: “Şüarı dəyiş. De 
ki, bu gün intiqam yox mərhəmət günüdür.” 
◘Həqiqi qələbə və yardım Allah tərəfindəndir. Bəşəri vasitələrə və qüvvələrə 
arxalanmayın. Bütün dünyəvi imkanlar olduğu halda məğlubiyyətə uğramaq 
mümkündür.
3
◘Məkkənin fəthində bütpərəstlərin ümidi ümidsizliyə, şirk mərkəzi tövhid 
mərkəzinə çevrildi. Möminlərin qarşısındakı maneələr aradan qaldırıldı, İslam 
təsdiqləndi. Artıq onun digər ölkələrə yayılması üçün şərait yarandı. 
◘İstiğfar, tövbə əmri ya daha çox qəlbin nuraniyyəti, ya qələbə qürurunu aradan 
aparmaq ya da Peyğəmbərin (s) Allaha yüksək mərifəti üçün idi.