səhifə 47/107 tarix 10.01.2022 ölçüsü 3,92 Mb. #106080
Sillogizmin strukturunda məntiqi səhvlər .
İlkin yalan (yunanca proton pseudos);
Yanlış ehtimal səbəbindən yaranan səhv (fallacia suppositionis);
Tezisin dəyişdirilməsi (ignoratio elenchi);
Terminin dörd dəfə artırılması (quaternio terminorum);
sillogizmin orta terminindəki səhv (a dicto secundum guid ad dictum sipliciter);
Zəruri şərtin nəzərə alınmaması (zəruri şərt-conditio sine qua non);
Əsaslandırmanın əvvəlcədən seçilməsi (petitio principii);
Histeron-proteron (əvvəlki hadisə sonrakı hadisədən sonra deyilir) (hysteron-proteron);
Qeyri-qanuni mühakimələr (premissae illegales);
Ümumi mühakimə səhvi (ficta universalitas);
Tama əsasən hissə barəsində nəticəçıxartma (fallacia a sensu composito ad sensum divisum);
Hissəyə əsasən tam barəsində nəticəçıxartma (fallacia a sensu diviso ad sensum compozitum);
Mümkün olandan gərçək olana keçid (a posse ad esse non valet consequentia);
Sübutların həddindən artıq çox olmasından əziyyət çəkən arqument (arqumentum nimium probans);
Axırıncı əsaslandırma səhvi (ad infinitum);
Zəruri şəkildə öz aralarında əlaqəsi olmayan arqumentlər (fallacia fictae necessitatis);
Müzakirə edilən məsələ sahəsindən kənarda olan arqument (arqumentum externum);
Yalan hökmlərlə arqumentləşdirmə (fallacia falsi medii);
Mötəbər olmayanın mötəbər olmayanla əsaslandırılması (incerta incertibus);
Məntiqsizlik silsiləsi (circulus vitiosus);
Bir neçə məsələnin bir məsələyə qarışdırılması (fallacia plurium interrogationum);
Səbəb və nəticənin qarışdırılması (post hoc, ergo propter hoc).
Hər iki qrupdan olan məntiqi səhvlər aşağıdakı kimi nəzərdən keçiriləcək: tərif əyani şəkildə paralogizmi göstərən model, müasir qəzetlərdən götürülmüş mülahizələrdən nümunə, və oxucunun hər bir səhvin nədən ibarət olduğunu anlaması üçün qısa şərh.
Dostları ilə paylaş: