O liy o'q u V yurtlarining arxitektura V a qurilish ta ’lim y o ‘n alish I talabalari uchun darslik

A _ 
A_
Neytral o ‘q tenglamasi (11.12) dagi 
j
e a
j
ning o ‘rniga mos

---

_1_ 
J_
ravishda 
.2
в а
2
ni qo ‘ysak, tenglama quyidagi ko‘rinishni oladi:
V 
* Z
, 
nz 
my 
л
i + — + ^ = o.
'.V
i:-
Bu tenglam ada navbati bilan z=0 va y= 0 qiymatlarni berib, у va z 
o ‘qlarida neytral chiziq kesib o ‘tadigan kesm alarni aniqiaym iz. у va z 
o ‘qlaridagi kesmalar (11.6-rasm):
O N = y 0
m
O N ' = z n =
——
(11.15)
Neytral chiziq 
0
‘tkazilgach, undan eng uzoqda yotgan nuqtani topish 
qiyin emas Bu nuqtaning koordinatalari у va z ni (11.10) formulaga qo‘ysak, 
kesimdagi eng katta kuchlanishga ega boMamiz.
11.5. Kesim yadrosi
Nomarkaziy siqilish yoki cho‘zilishda kuchning q o ‘yilish nuqtasiga qa- 
rab ko‘ndalang kesimda ikki xil yoki bir xil ishorali kuchlanishlar hosil boMishi 
mumkin. Agar kuch ta’sirida neytral chiziq kesimning biror yeridan o ‘tsa, u

---

holda neytral chiziqning bir tomonida siqilish, ikkinchi tomonida cho‘zilish 
kuchlanishlari vujudga keladi. Neytral chiziqning holati kuchning q o ‘yilish 
nuqtasiga bog‘liq, aniqroq qilib aytadigan boMsak, kuch qo‘yilgan nuqtadan 
kesim ning o g ‘irlik markazigacha boMgan masofaga, y a’ni ekssentrisitetga 
bogMiq. Agar kuch kesimning og‘irlik markaziga qo ‘yilsa, neytral chiziq chek- 
sizlikka uzoqlashadi. Kuchni og‘irlik markazidan uzoqlashtirsak, neytral chiziq 
kesimga yaqinlashadi. Kuchning m a’lum holatida neytral chiziq kesimga urin- 
ma boMib o ‘tadi. Bizni aynan ana shu holat qiziqtiradi, ya’ni kuchni qaysi 
nuqtalarga q o ‘ysak, kesimda bir xil ishoraga ega boMgan kuchlanishlar hosil 
boMishi qiziqtiradi. Shunday nuqtalar qamrovida boMgan soha