O liy o'q u V yurtlarining arxitektura V a qurilish ta ’lim y o ‘n alish I talabalari uchun darslik

Takroriy о ‘zgaruvchi yu klar
in sh o otg a ta ’ s ir etayotgan k u c h la r siste- 
m a s in in g b ir ta s h k iliy q is m id ir-k i, b u q ism sistem adagi boshqa k u c h la rg a
b o g ‘ lanm agan h o ld a o ‘ z in in g m iq d o r v a y o ‘ n a lis h in i o 'z g a rtira o la d i. M a ­
salan, s h a m o l in s h o o tg a b o shqa k u c h la rd a n m ustasno ra v is h d a is ta lg a n
y o ‘ n a lis h d a v a q iy m a td a ta ’ s ir eta o la d i. Inshootga ta ’ s ir eta d ig a n h a r qan- 
da y tra n s p o rt v o s ita la ri 
harakatlanuvchi yuklarga
m is o l b o ‘ la o la d i.
4. T a ’ s ir e tis h jo y ig a k o ‘ ra y u k la r b ir nuqtaga 
to ‘plangan
( y ig ‘ iq ), uzun- 
l ik y o k i y u za b o ‘ y la b
yoyilgan
(y o y iq ) ham da 
hajmiy
y u k la rg a boM in a d i.
T a ’ k id la b o ‘ tis h jo iz k i, real h o lla rd a y u k n i b ir nuqtaga to ‘ plab boM m aydi. 
A s lid a y u k m a ’ lu m yuzachaga ta ’ s ir etadi. A g a r y u z a c h a n in g oM cham lari 
k o n s tru k s iy a e le m e n tla rin in g oM ch a m la rig a nisbatan k ic h ik b o ‘ Isa, m a ’ lu m
x a to lik la r g a y o ‘ l q o ‘ y g a n h o ld a , y u k y u z a c h a n in g o g ‘ i r l i k m a rk a z ig a
q o ‘ y ilg a n , deb q a b u l q ilin a d i.
Jism s irtig a ta ’ s ir e tu v c h i y u k la rd a n tash q a ri u n in g h a jm i b o ‘ y la b ta ’ s ir 
e tu v c h i k u c h la r ham boM adi. J is m n in g x u s u s iy o g M rlig i, in e rs iy a va m ag- 
n e tiz m k u c h la ri ana s h u la r ju m la s id a n d ir. H is o b ja ra y o n id a u la r ham jis m
h a jm in in g m a ’ lu m n u q ta s ig a t o ‘ p la n a d i. Sanab o ‘ tilg a n y u k la r t u r la r i
1.7-rasm da sx e m a tik tarzda ta svirla n g a n .
K o ‘ r ib o ‘ tilg a n ta sh q i y u k la rd a n ta sh q a ri in s h o o tla rg a ta ’ s ir eta d ig a n
boshqa ta ’ s irla r ham m a v ju d . M a sa la n , h a ro ra t o ‘ zgarganda e le m e n t d e fo r- 
m a tsiya la n a d i, dem ak unda q o 's h im c h a ic h k i k u c h la r paydo boMadi. In s h o o t­
la r u c h u n z ilz ila k u c h la ri ta ’ s iri ham x a ta rlid ir. B in o v a in s h o o tla rn i b u n ­
day k u c h la r ta ’ s irig a h is o b la y d ig a n a lo h id a u s u lla r bor.
B a ‘ z i in s h o o tla r yongM n (o lo v ) ta ’ s irig a ham h iso b la n a d i. B u n in g saba- 
b i s h u n d a k i, b a ’ z i k o n s tru k s iy a la rn in g m a te ria li y u q o ri h a ro ra t ta ’ s irid a
o ‘ z in in g m e x a n ik x u s u s iy a tin i k e s k in o ‘ z g a rtira d i va b u n in g o q ib a tid a bu - 
z ilis h s o d ir boM ishi m u m k in .

---

T
a
’s
ir
e
tis
h
T
a
’s
ir
e
tis
h
T
a
’s
ir
e
tis
h
T
a
’s
ir
e
ti
s
h
jo
y
i 
-------
u
s
u
l
i
---
k
o
‘r
i
n
i
s
h
i
---
x
a
ra
k
te
ri
T o ‘ p la n g a n
( y i g ‘ iq ) k u c h la r
Y o y ilg a n ( y o y iq )
k u c h la r
H a jm iy k u c h la r
U z o q m u d d a tli
Q is q a m u d d a tli