Dub (nam ligi 15 %) Tekstolit 1 3 0 -2 5 0 tolalar bo‘ylab 50 Getinaks 1 5 0 -1 8 0 tolalarga k o ‘ndalang 15 2
. 6
. Materiallarning qattiqligini aniqlash Material sirtiga boshqa qattiqroq jism ning botishiga qarshilik ko‘rsatish xususiyati materialning qattiqligi deb ataladi. Qattiqlik materialning muhim xossalaridan biri hisoblanadi. Qattiqlikka qarab materialning mustahkamli- giga baho bersa boMadi. Qattiqlikni aniqlash uchun material yuzasiga maMum kuch bilan sharcha, konus yoki piramida shaklidagi qattiq jism botiriladi. Hosil boMgan botiqlik- ning oMchamlariga qarab, materialning qattiqligiga baho beriladi. Qattiqlikni aniqlash b o ‘yicha eng keng tarqalgan usul Brinell usulidir. Diametri D boMgan toblangan poMat sharcha namuna yoki mahsulotning o ‘ziga F kuch bilan maMum muddat bosiladi. Yuk olingach namunadagi ezilgan joy (botiqlik) ning diametri d oMchanadi (2.10-rasm). Brinellga ko‘ra qattiqlik soni HB ezuvchi kuch F ni botiqlik sferik sirti yuziga taqsimlash yoMi bilan aniqlanadi. U ning formulasi: HB = 2 F (2.14) bu yerda: F - tashqi kuch, kgk; D - sharcha dia metri, mm; d - botiqlik diametri, mm. Qattiqlik soni N /m m2 da ifo d a la n a d i, biroq odatda, birlik k o ‘rsatilmaydi. Agar materialning qattiqligi HB > 4 5 0 0 # / л ш 2 boMsa, ezish uchun sharcha qoMlab boMmaydi chunki
