sharchaning o ‘zi pachoqlanishi mumkin. Bunday
hollarda olm os konus (Rokvell usuli) yoki olmos piramida (Vikkers usuli)
ishlatiladi. Bundan boshqa usullar ham mavjud.
Qattiqlikni aniqlash keng tarqalgan sinov turlariga kiradi. Buning saba-
bi sinovlarning soddaligidir. Materialning qattiqligini korxonaning o ‘zida
bevosita mahsulotning o ‘zidan aniqlasa ham boMaveradi, chunki buyumda
qoladigan iz ko‘p hollarda mahsulot ko‘rinishini buzmaydi.
Tajribalaming ko‘rsatishicha, ba’zi materiallar uchun Brinell bo‘yicha
qattiqlik soni bilan mustahkamlik chegarasi orasida m a’lum b o g ‘lanish
mavjud. Masalan, kam uglerodli poMat uchun сгяч« 0 ,3 6 Я В
2.7. Kuchlanishlar konsentratsiyasi
Nazariy va tajribaviy tadqiqotlaming ko‘rsatishicha, ch o‘zilgan yoki si
qilgan sterjenning ko'ndalang kesimi o ‘zgarmas b o ‘lsa, sterjendagi normal
kuchlanish ham bir tekisda boMadi; sakrashlar boMmaydi. Biroq sterjenda
o'ymalar yoki tuynuklar boMsa, kuchlanishlarning tarqalishida notekislik-
lar, sakrashlar paydo boMadi. Masalan, 2.11-rasm, a da yarim aylana shak-
lida o ‘yilgan dumaloq sterjen va tuynukli yassi namunada (2.11-rasm, b)
normal kuchlanishlarning notekis tarqalganligini ko‘ramiz.
a)
b )
2.11-rasm.
Kuchlanishning keskin ortishi uncha katta boMmagan zonada ro‘y bera
di, bu zonadan o ‘tgach kuchlanish kamayib, o ‘zgarmas holatga keladi.
Maksimal kuchlanishning o'rtacha kuchlanishga nisbati kuchlanishlar
konsentratsiyasi koeffitsienti deb ataladi va a harfi bilan belgilanadi:
а = —
;
(2.15)
Dostları ilə paylaş: |
