O liy o'q u V yurtlarining arxitektura V a qurilish ta ’lim y o ‘n alish I talabalari uchun darslik

m y
I 
_ ,
г- -*о- sterjenning keltirilgan (erkin) uzunligi deyiladi. Buni for-
v m
mulaga qo'ysak, Eyler formulasining dastlabki ko‘rinishiga ega bo‘lamiz.
P 
* 2EJ
r kr 
j2
'////MW,
\
\
«1=1
i r E J
4 /2
2 
EJ
m=2
13.7-rasm.
Л, =
AnEJ
\ _
I "ч
I
/
/
I
m=4
Keltirilgan uzunliklar to'rtala hoi uchun quyidagi qiymatlarga ega:
/ _ J _ = _L = /.
birinchi hoi ‘о _
/
/
ikkinchi hoi 
/ 
ГГ
V»? ' 
1
/ 
Л 4
uchinchi hoi *o ~ <— _ / - ~ 0 , 7 /;
V/» 
%/2
\fm 
%/4
to‘rtinchi hoi 
^0
 
1
 
^,5/.

---

Siqilishga ishlaydigan poMat sterjenlar ikki sababga ko‘ra ishdan chiqa­
di: birinchidan, materialdagi kuchlanish: cr oqish chegarasi a T ga yetgan­
da mustahkamlik buziladi; ikkinchidan, materialdagi kuchlanish kritik qiy-
mat: сг^ ga yetganda ustuvorlik yo‘qoladi. Har ikkala sabab sterjenning ish­
dan chiqishiga olib keladi. Shunga ko‘ra siqilgan sterjenlarning hisobiy che­
garaviy yuk ko‘tarish qobiliyati quyidagi ikki shart buyicha ifodalanadi:
a) mustahkamlik sharti cr < crT\
b) ustuvorlik sharti cr < o^.
Kritik kuchlanish atr oqish chegarasi oy dan kichik boMganligi sababli,