ta’sir etadi. Guk qonuniga binoan boMakchaning absolut uzayishi quyidagi- ga teng boMadi:
EA E Bu ifodani 0 dan t gacha boMgan oraliqda integrallab, sterjenning toMiq uzayishini aniqlaymiz: f
Y Y I1 A l =)o E XdX=2 E (2'28> G Agar yl ning o‘miga -~ni qo‘ysak, , Gl Al = - kelib chiqadi. (2.29) 2 EA Fl Tashqi kuch F ta’sirida hosil bo‘ladigan uzayish ekanligi bizga Guk qonunidan ma’lum. Buni (2.29) bilan taqqoslab, xususiy og‘irlik ta’sirida vujudga keladigan uzayish tashqi kuch ta’sirida hosil boMadigan uzayishdan ikki barobar kam boMishini anglaymiz. Sterjenning to‘liq uzayi shi alohida uzayishlarning yigMndisidan tashkil topadi: EA 2 EA EA Teng qarshilik ко‘rsatuvchi sterjenlar. Ko'ndalang kesimi o ‘zgarmas boMgan steijenda kuchlanishlar xususiy ogMrlik hisobga olinganda faqat xavfli kesimdagina ruxsat etilgan normal kuchlan- ishga teng boMgan kuchlanish vujudga kela di. Boshqa kesimlarda kuchlanish kamroq boMadi. Demak materialning bir qismi behu- da sarflanadi. Ammo sterjen kesim'arini shun- day tanlash mumkinki, barcha kesimlardagi kuchlanish bir xil boMsin. Bunday kesimli sterjenlar teng qarshilik ко 'rsatuvchi sterjen lar deb ataladi. Masala ana shu o‘zgaruvchan kesim yuzani aniqlashdan iborat. Baland ustunga F kuchi qo‘yilgan dey- lik (2.17-rasm). Ustunning yuqori kesimi
