O liy o'q u V yurtlarining arxitektura V a qurilish ta ’lim y o ‘n alish I talabalari uchun darslik

yuzachalarni shu yuzachalardan o ‘qgacha boMgan masofalarga
ko‘paytmalarining yig‘indisiga teng, ya’ni:
Agar shaklning yuzi A, ogMrlik markazining koordinatalari xc va yc
boMsa, uning x va у o'qlarga nisbatan statik momenti quyidagicha topiladi:
Agar (3.2), (3.3), (3.4) va (3.5) formulalarni solishtirsak, murakkab
shaklning ogMrlik markazi koordinatalarini topish formulasi kelib chiqadi:
Tekis shaklning statik momenti musbat va manfiy ishorali boMishi mum­
kin. Markaziy o‘qlarga nisbatan tekis shaklning statik momenti nolga teng
boMadi, chunki tegishli masofalar nolga teng.
Agar tekis kesim yuzasi, ogMrlik markazining koordinatalari ma’lum
boMsa, u holda bu yuzaning statik momentlari quyidagi ifodalardan topiladi:
Agar biror kesimning statik momenti va yuzasi ma’lum boMsa,u holda kesim
markazining koordinatalari quyidagi formulalar yordamida topilishi mumkin:
(3.1)
A
(3.2)
A
(3.3)
Sx = Ayc,
Sy = Axc .
(3.4)
(3.5)
(3.6)
(3.7)
Sy = A 'Xe, Sx = A - y c.
(3.8)

---

Yuqorida keltirilgan formulalar murakkablikka ega bo‘lgan tekis yu-
zani markazini va unga nisbatan geometrik tavsiflarni topish imkonini
beradi.
Agar kesim murakkab bo‘lsa u holda, bu kesim bir qancha oddiy shakl-
larga bo‘lib yuboriladi (3.2-rasm).
Rasmda qabul qilingan o‘qlarga nisbatan markaz koordinatalari quyida­
gicha topiladi:
Y _ А У , + А у 2 +... + А„у„ 
j
At + An +... + An
yr _ A XI + A X1 + ••• + AiXn _
1