bo‘yicha; ct 3
ga parallel yuza uchun esa ст, va ct 2
bo'yicha aylanalar chizamiz, hamda ulardan te- gishli kuchlanishlami aniqlaymiz. Agar uchala bosh o‘qni (ст,, ст2, ст3) kesib o‘tuvchi yuzadagi kuchla- nishlarni aniqlash talab etilsa, u holda uchala kuchlanish bo‘yicha Mor aylanasini chizamiz. Izlanayotgan kuchlanishlarning qiymati uchala aylana orasidagi shtrixlangan soha ustida joylashgan boMadi. Buning isboti elas tiklik nazariyasida beriladi. Og‘ma yuzaning istalgan nuqtasidagi normal va urinma kuchlanish qu yidagi formuladan aniqlanishi mumkin: Bu yerda (a„ a2, o3) - bosh kuchlanishlar ст,, ст2, ст 3
bilan og‘ma yuza normali orasidagi burchaklar. 4.8-rasmdan ko‘rinib turibdiki, hajmiy kuchlanishlar holatida eng katta va eng kichik normal kuchlanish mos ravishda eng katta va eng kichik bosh kuchlanishlarga teng boMadi. Eng katta urinma kuchlanish esa eng katta aylananing radiusiga teng boMadi va bosh kuchlanish bilan 45° bur chak tashkil etadi, miqdori eng katta va eng kichik normal kuchlanishlar ayirmasining yarmiga teng boMadi. Shunday qilib, o,>ct 2
>ct 3
shartiga amal qilinsa, hajmiy kuchlanish hola tida boMgan element uchun, uchala bosh kuchlanishlar mavjud boMganda, ekstremal kuchlanishlar quyidagi formulalar bilan ifodalanadi: cra = cr, cos 2
a, + a , cos 2
a 2 + cr 3
cos 2
a 3; (4,9) та = yjcr2 cos 2
or, + a \ cos 2
or, + cr 2
cos 2
a , - cr 2
