O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg

MAVZU 
16. 
B 
GEPATITNING 
EPIDEMIOLOGIYASI, 
PROFILAKTIKASI VA EPIDEMIOLOGIK NAZORATI

1. Mashg’ulotning maqsadi:

В
gepatitning
etiologiyasini,
epidemiologiyasini,
profilaktikasini,
epidemiologik nazoratini o’rganish.
2. O’qish joyi va vaqti: 4 soat amaliy mashg’ulot, 2 soat mustaqil ish.
Amaliy mashg’ulot va mustaqil ish kafedrada o’tkaziladi.
3. Talabalar quyidagilarni bilishi zarur:
3.1. Kasallikning umumiy tavsifi, endemik holati va aholining kasallanish
darajasini.
3.2. Epidemik jarayon rivojlanish mexanizmi va omillari.
3.3. Epidemik jarayon ko’rinishlari.
3.4. Profilaktik tadbirlar va ularning samaradorligi.
3.5. Epidemiologik tahlilni.
4. Talabalar bilishi lozim bo’lgan amaliy ko’nikma:
4.1. Epidemik jarayon rivojlanishiga ta’sir etuvchi xavfli omillar,
aholi guruhlari, vaqt hamda joylarni tahlil eta olishni.
5. Mashg’ulotni o’tkazish rejasi:
5.1. Kirish.
5.2. Ushbu mavzu yuzasidan talabalarning bazis bilimlarini muhokama qilish.
5.3. Axborot uchun mo’ljallangan materiallar va adabiyotlarni o’rganish.
5.4. O’tkir va surunkali B gepatit bemorlari hamda virus tashuvchilarining
epidemiologik ahamiyati.
5.5. Qo’zg’atuvchining yuqish mexanizmi, yo’llari va omillarini muhokama
etish.
5.6. Profilatikasi.
6. Talabalarning mustaqil ishi:
Tibbiy anjomlarning sterilizatsiyadan oldingi ishlovi va sterilizatsiyasi sifatini
tekshirish usullarini o’rganish.

Axborot uchun ma’lumot 

B gepatiti - antroponoz, tabiiy va sun’iy parenteral yo’llar bilan yuqadigan,

keng tarqalgan virusli kasallikdir.
Etiologiyasi. B gepatit virusi (VGV) gepadnoviruslar oilasiga mansub
tarkibida DNK, DNK-polimeraza fermenti, 4 ta o’ziga xos antigeni mavjud. Sferik
shaklda, diametri 42 nm. Virus tashqi muhit ta’sirotlariga odatdan tashqari
chidamlidir. Infeksion jarayon davomida mazkur antigenlarga nisbatan tegishli
antitelolar paydo bo’ladi. Organizmda B gepatit infeksiyasining turli serologik
markerlari paydo bo’lishi va yo’qolishi dinamikasi infeksion jarayon kechishini,
uning bosqichlarini aks ettiruvchi indikator bo’lib xizmat qiladi hamda tipik
(asoratsiz) o’tkir bosqichda va surunkali shaklda turlicha serologik manzara
kuzatiladi.

---

165
Virus qobig’ini glikoprotein - virusning sirtqi antigeni –HBsAg tashkil etadi.

Infeksion jarayon o’tkir bosqichida infeksiya yuqqanidan 1-2 hafta o’tgach
HBsAg paydo bo’ladi va qon tarkibida bir necha haftadan bir necha oygacha
sirkulyatsiya qilib turadi. Uning mavjudligi bemorning yuqumliligidan guvohlik
beradi, lekin infeksiya o’tkir shaklini surunkali shakldan farqlash imkonini
bermaydi. Odatda organizmning HBsAg dan xalos bo’lishi unga qarshi antitelo-
anti HBs sintezi bilan kechadi. Anti- HBs paydo bo’lishi sog’ayish alomati va
organizmda B gepatit virusiga qarshi immunitet shakllanayotganligining belgisidir.
Odatda anti-HBs B gepatitga qarshi emlash natijasida ham paydo bo’ladi, lekin bu
holda B gepatit infeksiyasining boshqa markerlari mavjud emas.