O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg

Epidemiologik tahlil
Epidemiologik tahlil - epidemik jarayonni o’rganish usuli bo’lib, maxsus
dastur asosida to’plangan epidemiologik ma’lumotlarni o’zaro taqqoslab, epidemik
jarayonning ma’nosini anglab etishga asoslangandir.
Epidemiologik tahlilniig quyidagi turlari ma’lum: 
a) Prognostik epidemiologik tahlil (epidemiologik razvedka) aniq
ma’lumotlarga asoslanib, epidemik jarayonning kelgusida qanday rivojlanishini
oldindan aniqlab berish uchun qilinadigan tahlil.
b) Operativ yoki kundalik epidemiologik tahlil bu kundalik epidemiologik
nazorat tartibi (5 - jadval).
5-jadval.
Operativ (tezkorlik bilan qilinadigan) epidemiologik tahlil 

Epidemiologik

jihatdan ahamiyatga ega
bo’lgan
ob’ektlarda
uzluksiz ravishda olib
boriladigan
sanitariya-
gigiyenik
va
bakteriologik tekshiruv
natijasini
doimiy
ravishda tezkorlik bilan
tahlil qilib turish.
Aholi
o’rtasida,
aholining
har
xil
guruhlari
o’rtasida
antroponoz va zoonoz
yuqumli
kasalliklarning
uchrashini
doimiy
ravishda
kuzatib
borish.

Aholi
orasida

yuqumli
kasalliklar qo’zg’atuvchilarini
tashuvchilik
darajasini
aniqlash
uchun
tekshirish
natijalarini
va
aholining
yuqumli kasalliklarga moyillik
holatini, immunitetini uzluksiz
kuzatib turish.
Yaqin atrofdagi va chegaradosh
hududlardagi epidemiologik ahvol
haqidagi ma’lumotlarni doimo
tahlil qilib turish va bu hududga
boshqa joylardan yuqumli
kasalliklarning keltirilishi xavfini
aniqlash.

Kundalik hayotda uchrayotgan kasalliklarni

keltirib chiqarayotgan va tarqalishiga sabab
bo’layotgan omillarni aniqlash.
Kasallikning ko’payib ketishini va bu
ko’payishga sabab bo’luvchi shart-
sharoitlarni o’z vaqtida aniqlash va bu
kasallikka qarshi kurashish choralarini
tezlik bilan tashkil etish.

v) Retrospektiv yoki o’tmishga asoslanib qilinadigan epidemiologik tahlil va

o’tgan ma’lum davr oralig’ida, aholining ma’lum guruhlari o’rtasida tarqalgan
kasalliklarning strukturasini, tarqalganlik darajasini, shu kasalliklarning tarqalish
dinamikasini va kasallikning kelib chiqishiga va tarqalishiga sabab bo’lgan shart-

---

30
sharoitlarni o’rganib chiqib, Shu ma’lumotlar asosida kasallikka qarshi kurashish

chora-tadbirlarini ishlab chiqishga asoslangan tahlildir. Epidemiologik tahlil
qilishdan asosiy maqsad epidemik jarayonni yuzaga kelishiga sabab bo’lgan va shu
jarayonni rivojlanishiga ta’sir ko’rsatgan shart-sharoitlarni aniqlash, kasallikka
qarshi kurashish maqsadida qo’llanilgan tadbirlar natijasiga baho berish va bundan
keyingi davrda qo’llaniladigan chora-tadbirlarni rejalashtirishdir (6-jadval).

6-jadval.