O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg

Profilaktikasi 

Bu kasallikda maxsus profilaktika asosiy ahamiyatga egadir. 1922 yilda

Dekvis passiv immunizatsiya usulini taklif qildi. Bunda katta yoshdagilarning
qonidan olingan zardob bilan seroprofilaktika o’tkaziladi. Bu usulga binoan
odamlar yoshligidanoq qizamiqni boshdan o’tkazadilar, infeksiyadan keyingi
immunitet esa umrining oxirigacha saqlanib qoladi. Demak, deyarli barcha
yoshdagilar qonida antitelolar bo’lar ekan. 1946 yilda Moskvadagi epidemiologiya
va mikrobiologiya institutida kattalar qonidan tayyorlanadigan gammaglobulin
tayyorlash yo’lga qo’yildi.
Qizamiq kasalligida bemorni alohida joyga qo’yish eng muhim chora-
tadbirlardan hisoblanadi. Faqat kasallikning og’ir shaklidagi bolalar, oilaviy
yotoqxonalardagi, ko’p bolali kommunal uylardagi bolalar, shuningdek yopiq
bolalar muassasalaridagi bolalargina shifoxonalarga yotqiziladi. Qolgan holatlarda
esa bemorlarni uyda qoldirib, uchastka vrachi tomonidan davo muolajalari bilan
ta’minlanadilar. Yakka kasallanishlarni profilaktika qilish maqsadida bemorlarni
barvaqt aniqlash muhim ahamiyatga ega, ammo buni uddasidan chiqish

---

175
mushkuldir. Ko’pincha Filatov-Koplik dog’lari yuzaga kelganda yuqumli

davrining 2-3 kunidagina diagnoz qo’yiladi. Virus tashqi muhitga chidamsizligi
bois o’choqda dezinfeksiya o’tkazilmaydi, faqatgina xonalarni shamollatish bilan
cheklaniladi. Bemorlar bilan muloqotda bo’lganlar, ammo ilgari kasallanmagan va
emlanmagan bolalar 17 kun, gammaglobulin qabul qilganlar esa 21 kun (bemor
bilan oxirgi muloqotdan boshlab) ajratib qo’yiladi. 3 oydan 4 yoshgacha bo’lgan
bolalarga esa gammaglobulin dozasi 1,5 ml bo’lib, u faqatgina kasallikning
kechishini yengillashtiradi. Zaif bolalarga 4 ml yuboriladi.


Infeksiya manbaiga qaratilgan chora-tadbirlar 

Infeksiya manbai faqat bemor odam, yashirin davrning oxirgi kunlarida,

prodromal davrida va kasallik avj olgan davrda 5-kunigacha toshma toshgunga
qadar o’ta yuqumli bo’ladi, tashuvchilik yo’q.


bemorni shifoxonaga yotqizish epidemiologik va klinik ko’rsatmalarga

asosan o’tkaziladi;


epidemiologik ko’rsatmaga quyidagilar kiradi: bemor oilasida

emlanmagan va qizamiq bilan og’rimagan bolalar bo’lishi;

toshma toshishining 4 kundan keyin ajratish to’xtatiladi, asorat yuzaga
kelgan hollarda 10 kundan keyin to’xtatiladi;