O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg

2. Yuqish mexanizmiga qarshi chora-tadbirlar: Qo’zg’atuvchi tashqi
muhitga chidamsiz bo’lganligi uchun yakunlovchi dezinfeksiya o’tkazilmaydi.
O’choqdagi kundalik dezinfeksiya xlor tutuvchi eritmalar bilan tozalanadi.
Binoning havosini ultrabinafsha nurlar bilan nurlantiriladi, idishlar qaynatiladi,
umumiy idishlardan foydalanmaslik tavsiya etiladi. Bu choralar har qanday
muassasa va yotoqxonalarda o’tkaziladi. Shifoxonada esa sanitariya va
epidemiologik tartib qattiq saqlanishi, xodimlar niqob taqishlari kerak.
3. Bemor bilan muloqotda bo’lganlarga nisbatan:
Bolalar muassasasi, chaqaloqlar uyi, maktab-internat va boshqa
muassasalarda MKIning tarqalgan shakli bilan kasallanganlar shifoxonaga
yotqizilgandan so’ng:
- 10 kun muddatga karantin e’lon qilinadi (yangilarni qabul qilish, bolalarni
bir guruhdan boshqa guruhga o’tkazish mumkin emas);
- tomoq, burun-halqum, teri qoplamlarini klinik kuzatib turish;
- otolaringolog ishtirokida tibbiy ko’rikdan o’tkazib turish.
Terisida allergik toshmalari bor bolalarning tomoq, burun-halqumlaridagi
yallig’lanish holatlariga alohida e’tibor bilan qarash kerak. Terisida sababi aniq
bo’lmagan toshmalari bor bo’lsa, menigokokksemiyaga gumon qilinib,
shifoxonaga yotqiziladi. Tomoq, burun-xalkumda patologik o’zgarishlari
bo’lganlari ko’pchilikdan ajratilib, uyda davolanadi. Bemor bilan muloqotda
bo’lganlar sutkada 2 marta termometriya qilinadi.
- Bemor bilan muloqotda bo’lgan bolalar va bolalar muassasalarida ishlovchi
katta yoshdagilarni 2 marta 3-7 kun oralatib bakteriologik tekshiruvdan o’tkazish
lozim.
- Bemor aniqlangan sinf o’quvchilari va o’qituvchilari 1 marta bakteriologik
tekshiruvdan o’tkaziladi.
- Maktab-internatdagi bemor aniqlangan sinf o’quvchilari, o’qituvchi va
tarbiyachilar ham 1 marta bakteriologik tekshiruvdan o’tkaziladi.
- Oliy va o’rta maxsus bilim yurtlarida esa: bemor agar birinchi kursda bo’lsa,
hamma kursdagilar, yuqori kursda bo’lsa faqat u bilan muloqotda bo’luvchilar 1
marta bakteriologik tekshiruvdan o’tkaziladi.

---

189
- Bolalar muassasalarida, maktab-internat, maktabdagi meningokokk

tashuvchilar uyida va izolyatorda ajratib qo’yiladi. Katta yoshdagi tashuvchilar
ajratilmaydi.
- Bolalar jamoalari, maktab, lager-sanatoriylarda aniqlangan menigokokk
tashuvchilar
muassasalarga qo’yilmaydi, lekin uning jamoasidagilarda
bakteriologik tekshiruv o’tkazilmaydi.
- Aniqlangan tashuvchilar 4 kun davomida levomitsetin 0,5x 4, ampitsillin
0,25x 4 bilan sanatsiya qilinadi. Katta yoshdagilarga esa 2 kun davomida
rifampisin 0,3x 2 beriladi.
- Sanatsiya kursi tugagandan keyin 3 kun o’tkazilib bakteriologik tekshiruv
o’tkaziladi, manfiy natija olinsa jamoaga qo’yiladi.
- 5 yoshgacha bo’lgan MKIning tarqalgan shakli bilan kasallanganlar bilan
muloqotda bo’lganlarga, ya’ni bolalarga 1,5 ml gammaglobulin, 5-7 yoshgacha 3,0
ml gammaglobulin kechiktirmay yuborish kerak. Gammaglobulinni takror
yuborish 6 oydan keyin o’tkaziladi. Shoshilinch profilaktika maqsadida A va S
guruhga kiruvchi meningokokkning polisaxarid vaksinasidan foydalaniladi.
Vaksinatsiya kasallik aniqlangandan keyin 5 kun davomida 5 yosh va undan
kattalarga o’tkaziladi.
- Agar bemor o’quv yurtining 1 - kursida o’qisa 1 - kursdagilarning hammasi,
yuqori kursda bo’lsa faqat muloqot qiluvchilargina vaksinatsiya qilinadi.