O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg

O’latning tabiiy o’choqlarida o’tkaziladigan choralar 

O’latning tabiiy o’choqlari mavjud ekan, ushbu hududlarga kelib-ketib

turuvchi odamlarga yuqish xavfi yo’qolmaydi.
O’latning profilaktikasi infeksiyaning tabiiy o’choqlardan chiqishiga qarshi
chora-tadbirlar ko’rish va ushbu hududni muntazam nazorat qilishdan iborat
bo’lmog’i kerak.
Shu bilan birga epizootiya o’choqlari ustidan nazorat ham o’lat
profilaktikasida alohida o’rin tutadi. Bu ish faqat o’latga qarshi muassasalar
ishigina bo’lib qolmay, sog’liqni saqlash sohasining barcha xodimlari bilan amalga
oshiriladi. Birinchi kasallanish va epizootiyalarni o’z vaqtida aniqlash, nazorat
qilish bilan bajariladi. Bunda amalga oshiriladigan profilaktik chora va
tadbirlarning tavsifi, hajmi, infeksiya manbai sinantrop yoki yovvoyi kemiruvchi
ekanligiga bog’liqdir. Ayrim joylarda o’lat bilan og’rigan tuyalar ham bo’lishi
ehtimolini e’tibordan chiqarmaslik kerak. Bu hollarda o’tkir infeksiya (o’lat) bilan
kasallangan va qirg’inga uchrayotgan tuyalar ustidan qattiq veterinariya nazorati
o’rnatilishi kerak.
O’lat profilaktikasining muhim choralaridan biri hisoblangan kemiruvchilarni
qirg’in qilinishi ular zich yashashi orqali paydo bo’lishi mumkin bo’lgan o’lat
epizootiyasining oldini olish, paydo bo’lgan epizootiyani to’xtatish yo’li bilan
odamlarni yuqishdan himoya qilish hamda ayrim olingan joylarda tabiiy
o’choqlarni butunlay yo’qotish maqsadlarida amalga oshiriladi.
Tabiiy o’choqlarda ish olib borayotgan xodim emlangan bo’lishi hamda
maxsus himoya libos (o’latga qarshi libos) bilan ta’minlangan bo’lishi kerak.
Respublikamizning o’latga qarshi muassasalarining ko’p yillik tajribasi Shuni
ko’rsatdiki, kemiruvchilar orasida epizootiyalar shiddat bilan ketayotgan paytda
ham odamlarni o’lat yuqishidan saqlash mumkin.

---

65
Quturish 

O’tkir virusli infeksiya bo’lib, tabiiy antropurgik zoonoz kasallik hisoblanadi.
Tabiatda ushbu kasallik virusini asosiy asrovchilar itsimonlar oilasiga mansub
yovvoyi yirtqich (bo’ri, tulki va boshqa) hayvonlar hisoblanadi (17-jadval).
17-jadval.