O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg-fayllar.org (1)
Sanitariya-epidemiologik nazorat. Malakali o’tkazilgan sanitariya-
epidemiologik tahlil vaksinaprofilaktikaning samaradorligi va o’tkazilgan
epidemiyaga qarshi chora-tadbirlarni baholashning ajralmas sharti bo’lib
hisoblanadi, bu tahlil o’zida ayrim kichik uchastkalarda, ayniqsa kasallanish
bo’yicha ahvol yaxshi bo’lmaganida, suv ta’minoti, kanalizatsiya va aholi yashash
joylarini chiqindilardan tozalash haqidagi amaldagi ko’rsatmalarni yig’ish va qayta
ishlashni nazarda tutadi.
Ich terlama, paratif A va V bo’yicha oxirgi besh yil ichidagi kasallanishlar
alohida-alohida tahlil qilinadi va kasallanganlarning yoshi, jinsi, kasbi,
mavsumiylik ko’rsatkichlarini hamda infeksiya manbai va yuqtirish omillarini o’z
ichiga oladi.
Har bir o’choq epidemiolog-vrach tomonidan tekshiriladi. REA natijasida
aniqlangan xavfli guruhlar o’rtasida (suv omili, oziq-ovqat omillari) immunologik
nazorat tekshiruvlari o’tkazish mumkin. Yuzaga kelgan avj olish hollarida yoki
aniqlangan
kasallanishlar
ko’rsatkichlarining
sezilarli
ko’tarilishlarida
infeksiyaning turli xildagi omillar orqali yuqishini baholash lozim, bunda har bir
omil ta’sir etishining qay darajada uchrashi aniqlanadi, daryolar, ariqlar suvidan
iste’mol qiluvchilar miqdori (% hisobida), turli taomlarni iste’mol qilish va tegishli
ravishda kasallanmaganlarning guruhi.
Yuqish omillarini aniqlashda infeksiya manbaini topish va bemorlardan
ajralayotgan qo’zg’atuvchi fagotipini aniqlash zarur. Ich terlama bilan
kasallanishning kamayishida chora-tadbirlarni epidemik jarayonning barcha
zvenolariga nisbatan olib borish muhim rol o’ynaydi. Eng asosiy chora-tadbirlarga
aholini toza, sifatli ichimlik suvi bilan ta’minlash va sanitariya-gigiyenik choralar
kiradi.
