Obyektli ma’lumotlar bazasi. Loyixalash,qayta ishlash va tadqiqi

Ob’ektli ma’lumotlar bazasi. Loyixalash,qayta ishlash va tadqiqi.

Bajardi: Eshqobilov Azamat Tekshirdi: Naim Nodira

REJA:

• Ob’ekt tushunchasi.
• Ob’ektga yo’naltirilgan konsepsiyalar.
• Ob’ektga yo’naltirilgan Ma’lumotlar Bazalari(OYMB).
• Object Query Language (OQL) va unga misollar.
• Ob’ektga yo’naltirilgan SQL.
• OYMBning afzalliklari va kamchiliklari.

Ob’ekt tushunchaining ta’rifi

Ob'ektlar - foydalanuvchi tomonidan aniqlangan murakkab ma'lumotlar turlari.
Ob'ektning tuzilishi yoki holati (o'zgaruvchilari) va usullari (xulq-atvori operatsiyalar) mavjud.
Ob'ekt to'rtta xususiyat bilan tavsiflanadi :
Identifikator: ob'ekt uchun tizim bo'yicha yagona identifikator
Nom: ob'ekt mumkin shuningdek, JBda noyob nomga ega (ixtiyoriy)
Lifetime: ob'ektning doimiy yoki vaqtinchalik ekanligini aniqlaydi
Tuzilishi: ob'ektlarni turdagi konstruktorlar yordamida qurish

Ob’ekt strukturasi

Ob'ekt tuzilishi: Murakkab ob'ektning holati (joriy qiymati) boshqa ob'ektlardan (yoki boshqa qiymatlardan) ma'lum turdagi konstruktorlar yordamida tuzilishi va I C V bilan ifodalanishi mumkin.
I-noyob id; C-tip konstruktor; V-ob'ekt holati.
Konstruktorlar Asosiy turlari : atom, kortej va to'plam.
To'plam turi: ro'yxat, sumka va massiv

Ob’ektga yo’naltirilgan Ma’lumotlar Bazalari(OYMB).

Ob'ekt so'rovlari tili (OQL) Deklarativ so'rovlar tili
Hisoblashda to'liq bo'lmagan SQL-ga asoslangan sintaksis
Qo'shimcha moslashuvchanlik (operatorlar va foydalanuvchi tomonidan belgilangan turlar bilan so'rovlar)

Misol:

OQL so'roviga misol:

Qora mahsulotning nomlari nima?

Select distinct p.nomi

From products p

Where p.color=‘black’;

Bu so’rov SQL hamda OQL tillarida bir hil ko’rinishda bo’ladi faqat natijalar bir-biridan farq qiladi.

SQLdagi natija

Product ID	Name	color
1	Ford mustang	black
2	Jeep	white

Jadvalning dastlabki ko’rinishi

Ford mustang

Yakuniy natija

• So’rov(statement) relyatsion ma'lumotlar bazasini so'raydi.
• Qatorlar bilan jadvalni qaytaradi.

OQLdagi natija

Product ID	Name	color
1	Ford mustang	black
2	Jeep	white

Jadvalning dastlabki ko’rinishi

string	string
Ford mustang	black

Natija:

• So’rov(statement) ob'ektga yo'naltirilgan ma'lumotlar bazasini so'raydi.
• Ob'ektlar to'plamini qaytaradi.

OQL va SQL farqi

• So'rovlar SQL va OQLda juda o'xshash ko'rinadi, ba'zan ular bir xil bo'ladi
• Aslida ular beradigan natijalar juda farq qiladi

OQL	SQL
Ob’ekt	Juftlik
Ob’ektlar to’plami	Jadval

So’rov natijalari

OB’ektga yo’naltirilgan SQL- SQL3

ORACLE8, DB2, va boshqalardir.
Bir nechta OO ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimlari uchun dasturlar
"relyatsion" va "ob'ektga yo'naltirilgan"
Yangi xususiyatlar
- yangi ma'lumotlar turlari, yangi predikatlar, kengaytirilgan semantika, qo'shimcha xavfsizlik va faol ma'lumotlar bazasi.
Relational xususiyatlar
funktsiyalarni qo'llab-quvvatlash va protseduralar
Ob'ektga yo'naltirilgan xususiyatlar -

Ma’lumot turlarini yaratish

Jadvalning manzilini yaratish uchun AddressType;
Star Type tipidagi MovieStar jadvalini yaratish;
Qator turlarining misollari jadvallardagi juftliklaridir

So’rov uchun misol

"Kolumb" shahrida qoladigan MovieStarlarning nomlari va ko'cha manzillarini toping:

Select MocieStar.name,

MovieStar.address.street

From MoieStar

Where MovieStar.address.city = "Kolumb";

OYMBning afzalliklari

• Ob'ektli ma'lumotlar bazasi murakkab ma'lumotlarni va ma'lumotlar o'rtasidagi munosabatlarni bevosita, o'zaro bog'liq satrlar va ustunlar bilan taqqoslamasdan saqlaydi va bu ularni juda murakkab ma'lumotlar bilan ishlaydigan ilovalar uchun mos qiladi.
• Ob'ektlar ko'p-ko'p munosabatlariga ega va ularga ko'rsatgichlar yordamida kirish mumkin. Ko'rsatkichlar aloqa o'rnatish uchun ob'ektlar bilan bog'langan.
• OYMB ning yana bir afzalligi shundaki, uni butun tizimga ta'sir qilmasdan kichik protsessual farqlar bilan dasturlash mumkin.

Xulosa

• Xulosa qilib aytganda ob’ektga yo’naltirilgan ma’lumotlar bazasining fazalliklari ko’p bo’lishi bilan birga kamchiliklari ham bor ekan. Har bir subyekt yoki ob’yekt o’ziga qulay bo’lgan ma’lumotlar bazasidan foydalanishi va qulayini tanlashi mumkin. OYMBdan ko’p hollarda katta kompaniyalar foydalansa SQLdan barcha turdagi kompaniyalar va individuallar keng ko’lamda fodalanishi mumkin ekan.

E’tiboringiz uchun raxmat!