Odam anatomiyasining (antropometrik parametrlarining) xavfsizlikni taminlashdagi axamiyati. Reja

O`lchashlar dasturi.

Har bir tekshiruv o`lchashlar programmasi bo`yicha o`tkaziladi. Programmaga qo`yilgan masalani yechishda zarur bo`lgan belgilar kirgiziladi. Masalan: gavdaning umumiy o`lchamlarini o`rganish uchun uzunligini, ko`krak 1-aylanasini va massasini o`lchash kifoya qiladi, yana ham to`laroq xarakterlash uchun esa programmaga gavda alohida qismlari o`lchovi kirgiziladi. Masalan, muskulaturaning rivojlanganligi, yog` qatlamining mutanosibligi va h.k.

Gavdaning mutanosibligini aniqlashda gavdaning, qo`l-oyoqlarning, tananing, korpusning uzunligi, yelka, chanoqning ko`ndalang diametrini va h.k.larni bilish zarur.

Programmani qayd etish uchun quyidagi: yuqori, yuqori ko`krak, yelka va h.k. nuqtalarni o`lchash zarur. Oddiy programma uchun tanadagi aylanalar o`lchanadi. Murakkabroq programmalar uchun qo`l-oyoqlarning aylanalari qo`shimcha olinadi. Mutanosiblik tiplarini o`rganish uchun programmaga gavdaning umumiy o`lchovlarini aniqlovchi belgilar (chiziqli yoyli) mutanosiblikni o`lchovchi belgilar kiritiladi.

Qomatni o`rganishda programmaga umumiy belgilar bilan bir qatorda umurtqa egilganligining kattaligi va darajasi kiritiladi. O`lchovlar tipologiyasi tuzilishiga asos qilib olinadigan katta yoshdagi odamlarni o`lchash programmalari kompleks programmalardir. Bular: 17 521 – 72, 17522-72, GOSTlardir. Unga gavdaning umumiy o`lchamlarini aniqlovchi belgilar, mutanosiblikni aniqlovchi bir qator belgilar kiritilgan.

Bolalar o`lcham tipologiyasini tuzishda qisqartirilgan sonli o`lchovli programma ishlatiladi (17916 – 72, 17 917 – 72 GOSTlar). Qisqartirilgan programma bir yoshgacha bo`lgan bolalarni tekshirishda ishlatiladi.

Ba‘zi xil kiyimlarni tayyorlashda turli harakatlarda o`lcham belgilarining o`zgarishini bilish zarur. Bu programmaga kiritilgan belgilar statikada va dinamikada o`lchanadi.

Adabiyotlar:

1.Дунаевская Г.Н., Коблякова В.Б. , Ивлева Г.С .Размерная типология населения с основами анатомии и морфологии , Москва, Легкая индустрия, 1975.

2. Синельников Р.Д. Учение о костях, суставах, связках и мыщцах. Атлас анатомии человека. , Москва, Госмедиздат, 1978 ;

3.Babayeva R.X “Amaliy antropologiya asoslari va biomexaniqa” fanidan darslik T. “Voris-nashriyot”2009

4.ziyo.net