| 9.DÜRTÜ KONTROLÜ
Yanıt inhibisyonu veya inhibisyon kontrol olarak da adlandırılan dürtü kontrolü, görev veya durumun gerektirmesi halinde baskın, otomatik, kullanışlı motor, sözel veya bilişsel tepkiyi bastırmamızı sağlayan bir işlemdir. Bu türden şeylerin engellenmesi her zaman bilinçlidir ve çaba gerektirir.
Yanıt inhibisyonuyla yakından ilgili olan bir başka yapı da dürtüselliktir. Bireyin, kötü düşünülmüş, zamanından önce yapılmış, çok riskli, belirli bir durum için uygun olmayan ve genellikle istenmeyen sonuçlara neden olan eylemleri gerçekleştirme eğilimi vardır. Dürtü kontrolüyle sorun yaşayan çocuklar, genellikle ebeveynleri ve öğretmenleri tarafından dürtüsel olarak algılanır.
Yetersiz önleyici kontrol çoğu zaman çocukların okulda ya da diğer ortamlarda davranışlarında belirginlik kazandırır: Çocuğun dönüşünü beklemekte güçlük çektiği, cevapları bulanıklaştırdığı, memnuniyeti geciktirmediği ve burada ve şu anda her şeyi istediği. Bununla birlikte, daha az belirgin kognitif sonuçlar vardır, örneğin yanlış yazılmış kelimeyi yazarken yanlış harfi yazarken: duyduğunuz ve hissettiğiniz, daha önce bu kelimede kullanmanız öğretilmediğiniz kelimedir.
"Sıcak" ve "soğuk" inhibisyon terimleri, duygusal açıdan zorlayıcı ya da nispeten nötr bağlamlarda uygunsuz yanıtların engellenmesi arasındaki ayrımı belirtmek için kullanılmaktadır. Araştırmalar, bu inhibisyon tiplerinin sadece azlığı ile ilişkili olduğunu, "sıcak" inhibisyonun kendini düzenleme, doyumun ertelenmesi ve akranlarla olumlu yönde etkileşim kurma yeteneği ve sertain akademik görevleriyle ilişkili "serin" inhibisyon yeteneği ile ilişkili olduğunu göstermektedir.
Dostları ilə paylaş: |
