ÖĞrenme güÇLÜĞÜ İle iLGİLİ BİLGİlendirme kilavuzu (ÖĞretmen ve aileler iÇİN) Editörler

4.1.7.Uygulamalar

Name/ website	Kind of material	Platform	Prize	Languages	Description- age
Simple Mind	APP	Android	Two versions: Free or with fee	Italian English	App born to create maps with text, lines, video, picture and much more From 8 years of age
Dynamo-maths / Dinamo- números	App	On line	Purchable. More info: [e-mail]	Spanish English	It´s a very complete programe for pupils, organized in three steps with rewards and it could be adapted to the different situations.
Popplet	APP	IOS	Two versions: Free or with fee (4,99€)	Italian English French Spanish German	App born to create concept maps with text, lines, video, picture and much more From 8 years of age
The King of the maths	APP	All devices Android IOS	Free	Several languages	It´s for Secondary school pupils. It includes activities to work: arithmetic, geometry, fractions, among other contents
Dragon Box Elements	APP	Android IOS	7,99€	Several languages	It´s a game to help pupils to learn Geometry. Until 8 years.
Monster numbers	APP	Android IOS	1,79€	Several languages	This app allow pupils to work the sum, subtraction, multiplication and division. For pupils between 4 and 14 years old.
Maths vs Zombies	APP	Android IOS	Free	Several languages	The children who play with this game have to save the humans solving maths tasks in a funny way. For pupils between 7-9 years old.
Special numbers	APP	IOS	12,99€ Free a “demo”	Spanish German French English Polish Turkish Other	It´s to work count, ordinal numbers, comparison of quantity. Designed by scientifics, with the help of parents, teachers and pupils.

5. DEHB

• 
  Nörobiyolojik tabanı olan kompleks ve heterojen davranışsal bozukluk olup çocukluk döneminde görülmekte ve çocuk yaklaşık yedi yaşındayken görülür ve nedenleri başlıca genetik ve çevreseldir.
  
• 
  Kronik karaktere sahiptir ve dikkat becerileri eksikliği ve/veya hiperaktiflik ve dürtüsellikle ilgili sürekli davranışsal modeli takip eder.
  
• 
  Normalden daha yüksek şiddet ve sıklıkla görülür ve sadece çocuğun performansını değil aynı zamanda günlük performansını da bozar. (López-Ibor A. Ve diğerleri , 2002)
  
• 
  Kendine güvenin az olması, depresyon ve/veya anksiyete çocuklarda DEHB ile bağlantılı olarak görülebilir.
  
• 
  Bazı durumlarda öğrenme bozuklukları ile birlikte görülebilir: disleksi, disgrafi, disortografi ve diskalkuli ve bunun yanında aşağıdaki gibi diğer ek hastalıklarla birlikte görülebilir: İnatlaşma bozukluğu, antisosyal davranış, tikler vb. DEHB’li olan çocuklar sahip insanlarda beynin kimyasal fonksiyonlarında anormallikler (nörotransmiter aktivite: dopamin ve adrenalin) ve beynin bazı bölgelerinde (ön lob ve onunla ilgili alanlarda) yapısal seviyede anormallikler gözlemlenmiştir. (beyinde hacimsel anormallikler, serebellum ve kaudat çekirdekte).
  
• 
  DEHB ’nin aşağıdakilerle karakterize edilen yönetsel olmayan bozukluğu olduğuna dair genel kabul vardır:
  

- Ön dikkat sisteminde zorluklar.

- Sürdürülebilir dikkatte zorluklar.

- Sözlü akıcılıkta zorlukla.

- Engelleme ve kendini düzenleme proseslerinde zorluklar

-Çalışma hafızasında zorluklar

-Bilişsel esneklikte zorluklar.

- Sosyal ve duygusal becerilerde zorluklar.

5.1.Yönetsel fonksiyonlar nelerdir?

• 
  Yönetsel fonksiyonlar verilen bir amacı elde etmek için davranışımızı kontrol etme ve düzenlememizi sağlayan bilişsel prosesler olarak tanımlanır. Goldberg Luria müritleri yönetsel beyin isimli kitabında ön lobun amacı gerçekleştirmek için diğer beyin yapılardan alınan diğer fonksiyonları ve diğer bilgileri koordine eden anatomik yapı olduğunu açıklamak için metafor veya orkestra şefini kullanır.
  

DEHB beyinde yönetsel fonksiyonların aktive edilmesi veya edilmemesi özellikle engellemeyi cevaba yönelik aksaklıktır. Bu aksaklık başlıca dört adet yönetsel kapasiteyi etkiler:

• 
  Sözlü olmayan çalışma hafızası: geriye bakabilmek ve önceki eylemler ve sonuçları ile ilgili görsel bilgiyi görebilmek ve telafi edebilmek için. Kendini farkındalığı, zaman ve mekan algısı ve kullanımını ifade eder.
  
• 
  Sözlü çalışma hafızası: Eylemimizi düzenlememize yardımcı olan kendi talimatlarımızı uygulamamızı ve yansıtmamızı sağlayan beynimizin sesidir.
  
• 
  Duygusal kendini ayarlama: Duygularımızı kontrol etme, ayarlama ve yönetebilmek için. Motivasyon ayarlamasını içerir.
  
• 
  Eyleme yönelik planlama ve problem çözme: Amaca yönlendirilmiş yenilik kapasitesi, cevabımızı planlama ve en iyisini seçme, problem çözme ile yüzleşme, hayatımızı planlama ve gelecek hakkında düşünme
  

Biz beyin işlev terimleri ifadesiyle DEHB rahatsızlığına sahip kişiyi bisiklet frenine sahip Ferrari olarak ifade edebiliriz.



5.2.DEHB’li çocukta ne görürüz?



Resim 1 DİKKAT EKSİKLİĞİ

Resim 2 HİPERAKTİFLİK

Resim 3 Dürtüsellik

• 
  Bu semptomlar yoğunluk olarak değişkendir ancak eş zamanlı olması zorunlu değildir.
  

5.3.DEHB sınıflandırma sistemleri

Mevcut durumda çocuklarda ve yetişkinlerde DEHB tanımlaması için iki adet uluslararası sınıflandırma sistemi vardır:

• 
  DSM V * CIE 10
  

• 
  DSM-V’den sonra , DEHB aşağıdakileri karakterize eder:
  

Gelişme veya işleyişe karışan sürekli dikkatsizlik ve/veya hiperaktiflik-dürtüsellik modeli 1 dikkatsizlik ve/veya 2 dürtüsellikle karakterize edilir.

Not: Semptomlar sadece zıt davranışların, karşı koymaların, düşmanca davranışları veya görev ve talimatları anlamada başarısızlık değildir. Yetişkinler ve ergenlerde (17 yaş üzeri) tanılama için beş veya daha fazla semptom gereklidir.

KRİTER 1: DİKKAT EKSİKLİĞİ

• 
  Ayrıntılara dikkat etmez - Dinlemez - Talimatları uygulamaz
  
  

• 
  Önemli gerekli şeyleri kaybeder - Harici nedenlerle dikkati dağılır-
  

Konsantrasyon görevlerinden hoşlanmaz

KRİTER 2: HİPERAKTİFLİK & DÜRTÜSELLİK

- Yapmaması gerektiği zaman oynar/hareket eder- Uygunsuz davranış- Oynamaz- sakince oturur

• 
  Sırasını bekleyemez- kontrolsüz konuşur- diğerlerinin işlerine karışır
  
  

DSM V: DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİFLİK BOZUKLUĞU (DEHB)

İşleyiş (sosyal, akademik veya işle ilgili) veya gelişmeyi bozan ile ilgili dikkatsizlik ve/veya hiperaktiflik dürtüsellikle ilgili sürekli model

Birleştirilmiş Sunum

Eğer Kriter 1 dikkatsizlik ve Kriter 2 hiperaktiflik dürtüsellik asgari geçmiş 6 ay boyunca mevcutsa

Dikkatsizlikle ilgili baskın sunum

Eğer 6 ay süre ile kriter 1 dikkatsizlik meydana gelirse ancak Kriter 2 hiperaktiflik dürtüsellik meydana gelmemişse

Hiperaktiflik dürtüsellik baskın sunum

Asgari geçmiş 6 ay süre işe Kriter 2 hiperaktiflik dürtüsellik meydana gelirse ancak Kriter 1 dikkatsizlik meydana gelmezse

Bu semptomlar değişkendir ancak eş zamanlı olması zorunlu değildir.

5.4.DEHB değerlendirilmesi

DEHB ye sahip çocuğun uyması gereken zorluk derecesinin aşağıdakilerin önemini gösterdiğini hatırlamamız gerekir.

Semptomların yöneticisi olarak okul ve aile ortamlarının eylemi

Nörolojik etkilenmenin derecesi

Diğer bozukluklarla eş zamanlı hastalık

5.4.1.DEHB değerlendirmesi: Eş zamanlı hastalık

-Vakaların yarısından fazlasında eş zamanlı hastalık meydana gelir

Aşağıdaki hususlar hakkında bilgi sahibi olmamız gerekir:
. Özel öğrenme bozuklukları
. Zıt karşı koyma bozukluğu veya davranım bozukluğu
. Duygusal semptomlar

- Çocukların yaklaşık 60% oranı DEHB ile ilgili nöropsikiyatrik koşullardan zarar görür bunlar içerisinde en yaygın olanları:

- Öğrenme bozuklukları - Motor koordinasyon zorlukları
- Konuşma dil zorlukları - Otistik spektrum
- Zıt karşı koyma bozuklukları - Davranım bozuklukları
- Tik / Tourette Sendromu - Depresyon bipolar bozukluk
- Anksiyete bozukluğu - Uyku bozukluğu

- DEHB içerisinde eş zamanlı hastalıklar şiddet göstergesi olarak anlaşılır.

- Birçok durumda tedaviye cevap yetersizliğini açıklar

- DEHB ve eş zamanlı hastalık zorluklarını tedavi edebilmek için çok disiplinli tedaviler özel müdahale alanlarına sahip olmalıdır.

- DEHB’nin erken ve kapsamlı tedavisi eşzamanlı hastalıkların meydana gelmesini önleyebilir.

Çocuklar okulda nasıl hissediyor?

Ben Aptalım! Bugün cezalandırılacağım!

Hiçbir şeyi doğru yapamıyorum! Evde bütün gün ödev!

Hiç kimse beni sevmiyor! Annem bana kızacak !

Herkes bana gülüyor! Senden nefret ediyorum!



KORKU: Başarısızlık

UTANMA: Aptal hissetme için

KIZMA: Yanlış anlaşıldığını hissettiği için

MUTSUZLUK: Kaybeden gibi hissettiği için

DEHB’li çocukların okulda yaşadığı özel zorluklar hakkında ne biliyoruz?


1. Daha yavaş çalışır

2. Çok dağınıklardır

3. Akranlarına göre normal olan uzun süreler boyunca konsantrasyonlarını muhafaza edemez.

4. Zorlu görevleri çözmek zorunda oldukları zaman kolay şekilde hayal kırıklığına uğrarlar ve çabuk şekilde vazgeçme eğilimindedirler

5. Duygularını yetersiz şekilde ifade ederler ve/veya başkalarının duygularını göz ardı ederler.

6. Yaşlarına göre davranışları çocuksudur.

DEHB’li çocukların olumlu özellikleri hakkında ne biliyoruz?

1. Genellikle yaratıcılardır ve sınıf ortamında kullanılmayan veya takdir edilmeyen çarpıcı becerilere sahiplerdir

2.. Genellikle çok sevecenlerdir

3. Genel olarak öğretmenlerle işbirliği yapmaktan zevk alırlar.

4. Duygulara ve olumlu beklentilere iyi şekilde cevap verirler.

5.5.Öğretmenlerin sahip olması gereken tutumlar

DEHB’li çocuklar için okul zorlu bir yerdir. Çünkü:

- Sessiz, sakin, durağan durumda oturmak zorundadır…
-Gereksiz uyartıları reddetme ve gerekli bilgileri almak zorundadır.
- Aynı zamanda farklı uyartılara cevap vermek zorundadır
- Daha fazla sözlü bilgiye ve daha az miktarda görsel bilgiye katılır
- Fikir program eylemini alma ve bunu gerçekleştirmek için atılacak adımlara karar verme
- Daha geniş bir zaman dönemi için zihinsel çaba gösterme
- Motor veya duygusal görevlerden ziyade bilişsel görevlere çaba gösterme
- Olumlu geri besleme ve kabul için görevi başarma
- Uzun süre ve farklı görevle boyunca motivasyonu sürdürme
- Kullandığı malzemelere özen gösterme ve ihtiyaç duydukları zaman eve götürme ve tekrar okula geri getirme
- Ödev yapmayı hatırlama ve düzenli çalışma
- Yazılı uygulamalarda başlıca neler bildiklerini gösterme
- Ne yapacağını, neyin doğru olacağını ve ne zaman yapacağını kendisinin değerlendirebilmesi
- Norm, talimat ve rutinleri takip etme
-Akranlarla ve yetişkinlerle uygun şekilde ilişki kurma
- Önceki tüm görevlerle karışabilecek duyguları düzenleme
Trinidad Bonet Camañes y Yolanda Soriano García, 2013

• 
  Öğretmenler aşağıdakileri anlamalıdır:
  

Okulda onlara uzun zaman süreleri boyunca onlara neyin en zor geldiğini sorarız ve genellikle onların çabaları iyi sonuçlarla desteklenmez.

Bu ifadenin karakteristik ve ihtiyaçlarına göre metodoloji, kaynak ve faaliyetlerimiz uyarlamamızı gerekliliğini anlayabildiğini düşünmek çok önemlidir.

• 
  Russell Barkley’den sonra öğretmenler aşağıdakiler kabul etmeye yönelik çabalarını tekrar sağlamalıdır.
  

Temel olarak aşağıdaki yöntemlerle DEHB rahatsızlığına sahip bireydeki zorlukları etkileyebilir, değiştirebilir ve minimize edebilir.

- DEHB’li olan çocuklar sahip çocuk için ortamı değiştirerek ve uyartıları ayarlayarak.

- Davranışlarının sonuçlarını yöneterek.

- Onları bazı strateji ve becerilerle eğiterek böylece yönetsel işleyiş, gecikme zamanı, engelleme kapasitesi, dahili dil, duygusal kendilerini ayarlama özelliklerini iyileştirerek.

KAYNAKLAR
DİJİTAL KAYNAKLAR (İNTERNET; OYUN; UYGULAMA,YAZILIM …)
http://www.friendshipcircle.org/blog/2014/03/31/20-apps-that-can-help-individuals-with-dikkat eksikliğiDEHB/ - DEHB’li olan çocuklar sahip çocuklara yardım eden 20 uygulama
Kitaplar

1. 
   Cory stories 1. Cory Stories: A Kid’s Book About Living With ADHD- Cory Hikayeleri DEHB’li olan çocuklar sahip bir çocuğun hikayeleri
   

Kısa ifade ve süslemelerle birlikte Cory DEHB’li olan çocuklar sahip olmanın neye benzediğini tanımlar: aile ve arkadaşlarla ilişkileri, okul performansını ve genel işlerini nasıl etkiler. Yazar Jeanne Kraus öğretmen, müfredat uzmanı, yazar, mizahçı ve konuşmacıdır.

2.Dikkat eksikliği veya DEHB’li çocuklar için hayatta kalma rehberi

Durgun kalma ve dikkat etmede zorlanıyormusunuz? Bazen sınıfta konuşurken veya etrafta dolaşırken bağırıyormusnuz? Genellikle dalar mısınız? Ödevlerinizi kaybeder misiniz? Davranışlarınızı kontrol etmede sorun yaşıyor musunuz? Dikkat eksikliği veya DEHB rahatsızlığına sahip olabilir siniz. Bunlar bu türden zorluklara sahio çocukları anlama ve onlara yardımcı olmak için yetişkinlerin kullandığı etiketler olup

DEHB sahibi olarak etiketlendiyseniz bu kitap sizin içimdir. Aşağıdakileri bulmak için ona bakınız: Dikkat eksikliği ve DEHB ne demektir- ve ne demek değildir. Her gün Evde okulda ve arkadaşlarla iyi devam etmenin yollarıdır. Öfke, üzülme endişe gibi güçlü duygularla nasıl başa çıkılacağıdır. Birçok çocuk dikkat eksikliği veya DEHB için ilaç alır. Gıdaların üzerindeki tabak size dikkat eksikliği veya DEHB’yi yönetmede yardımcı olabilir. Eğlenceli quizler sizin öğrendiklerinizi hatırlamanıza yardımcı olur.



3. DEHB’li çocuklar için 50 aktivite ve oyun

Patricia O. Quinn, MD & Judith M. Stern, M. Resimler Kate Sternberg. BRAKES isimli gazeteden elde edilen bu heyecan verici koleksiyon içerisinde yer alan oyunlar, bulmacalar, aktiviteler, makaleler ve kaynaklar DEHB hastalığı ile mücadele eden çocuklar için 59 den fazla yol sunar. Problemleri çözmek ve organize olmak için pratik ipuçları ile birlikte erkekler ve kızlar kendileri gibi gerçek çocuklar hakkında hikayeleri okuyabilir. Fikirler bolluğunu keşfetmeleri ile birlikte hayatlarını daha fazla yönetilebilir ve eğlenceli hale getirir.

4. DEHB’li çocuklar için çalışma kitabı : Helping Children Gain Self-Confidence, Social Skills, and Self-Control (Instant Help) – Çocukların kendilerine güven, toplumsal beceri kendilerini kontrol etmelerine yardımcı olma (anlık yardım)

DEHB çalışma kitabı: Dikkat eksikliği hiperaktiflik bozukluğuna sahip tüm çocuklar (DEHB) diğerleri ile daha iyi olmak isteyen, güven inşa etmek isteyen ve okulda başarı olmak isteyen ancak dürtüsel davranışlarını kontrol altında tutmak için gerekli becerilere sahip olmayan tüm çocuklar semptomlarını kontrol etmek ister. Çocuklar için DEHB kitabı DEHB’li olan çocuklar çocukların günde sadece on dakikalarını ayırarak bu kritik becerileri öğrenmelerini sağlayan basit yöntemi sunar.

5. My Brother’s a World-Class. Pain A Sibling’s Guide to DEHB-Hyperactivity Erkek kardeşimin dünyası – Acı DEHB hiperaktiflikle ilgili kardeşler için rehber

Michael Gordon, PH.D, tarafından yazılan bu kitap DEHB’li olan çocuklar sahip kardeşlere yardımcı olmak için tasarlanmıştır. DEHB’li olan çocuklar sahip kardeşe sahip olmanın olumlu ve olumsuz yönleri çocukları n ifadesi ile açıklanmıştır.

6. Taking Charge of ADHD, Third Edition: The Complete, Authoritative Guide for Parents- DEHB yükünü alma Üçüncü n-baskı Ebeveynler için tam otoriter rehber
Farklı araştırmacı ve klinisyen Russell A. Berkley tarafından hazırlanan bu hazine niteliğindeki ebeveyn kaynağı size dikkat eksikliği/hiperaktiflik bozukluk DEHB ve tedavisi hakkında ihtiyaç duyabileceğiniz bilim temelli bilgileri sunar. Aynı zamanda DEHB’li olan çocuklar sahip 6 ile 18 yaş arasındaki hastalar için özel olarak tasarlanmış kanıtlanmış sekiz adımlı davranış yönetim planını sınar. Teşvik etme, rehberlik, ve pratik ipuçları sunar.



7. Smart but Scattered: The Revolutionary “Executive Skills” Approach to Helping Kids Reach Their Potential Akıllı ancak dağınık Çocukların kendi potansiyellerini araştırmalarına yardımcı olmak için devrim niteliğinde yönetsel beceriler
Parlak yetenekli oğlunuzun veya kızınızın ödevlerini bitirme, oyuncakları dağıtma okuldaki talimatları uygulamaya yönelik günlük görevleri ile mücadele etmelerini izlemekten daha fazla hayal kırıklığına uğratan bir şey yoktur. Akıllı ancak dağınık oğlunuz hayal kırıklığı ve öfke ile başa çıkmada zorluk yaşıyor olabilir. Dr Peg Dawson ve Richard guarenin harika haberleri vardır- yardım etmek için yapacağınız çok şey vardır. Çocuğunuzun güçlü ve zayıf yanlarını tanımlamak için uygulanması kolay adımları takip edin, özel becerileri ve problem çözme günlük rutinlerini desteklediği kanıtlanan aktivite ve teknikleri kullanın. Küçük değişiklikler büyük geliştirmelere katkıda bulunabilir ve bu kitap nasıl olduğunu gösterir.



8. Putting on the Brakes

Şimdi yirminci yayın yılındadır. Puttin on Breaks dikkat bozukluklarını yönetmek için ipuçları ve teknikler arayan çocuk, ebeveyn profesyoneller için başvurulacak temel kaynaktır. İki ulusal seviyede tanınmış DEHB uzmanı tarafından yazılan Putting on the breaks örgütsel, odaklanma, çalışma ve ödev becerilerini geliştirme için pratik yöntemler içerir arkadaş oluşturma, duyguları kontrol etme, sağlıklı olmak için daha fazla strateji içerir. Bu kitap DEHB’li olan çocuklara okul içerisinde ve dışında başarılı olmaları için araçlar sunar ve onların olabilecek en iyi şekilde güçlü hissetmelerini sağlar.