Oktay salayev, RÖVŞƏn quliyev, Şahmurad məMMƏdov, İsmayil səFİyev həyat fəALİYYƏTİNİN

Sığınacağın daxili avadanlıqları
. Sığınacaq əsas və 
köməkçi otaqlardan ibarətdir. Əsas təyinatlı otaqlar: 
• İnsanların yerləşməsi üçün otaqlar. 
• Tambur. 
• Şlüzlar. 
Yardımçı təyinatlı otaqlar: 
• Filtro-ventilyasiya otaqları. 
• Sanitariya qovşağı . 
• Giriş və çıxışlar. 

---

Mülki müdafiə 
186 
• Tibb otağı. 
• Ərzaq üçün anbar. 
Əgər belə taxtlar sığınacaqlardan sülh dövründə təsərrüfat 
ehtiyacları üçün istifadə etməyə maneçilik törədirsə, onları 
sığınacağı mühafizəyə hazırlıq rejiminə keçirərkən düzəldirlər. 
Sığınacağın geniş sahəli otaqlarını 50-75 nəfərlik otaqlara 
bölmək lazımdır (şəkil 50).
Şəkil 50. Sığınacağın planı.
 
1
.
Qoruyucu hermetik qapılar. 2.Tambur dəhlizlər. 3.Sanitariya-məişət 
otaqları. 4.İnsanlar yerləşən əsas otaq. 5.Qəza çıxış yolu. 6.Süzücü 
vüntilyasiya kamerası. 7.Ərzaq məhsulları anbarı. 8. Tibb otağı 
 
Radiasiya əleyhinə daladalanacaqlar, təyinatı, quruluşu, 
istifadə qaydası.
Hətta sülh dövründə belə insanların həyatı və 
sağlamlığı üçün potensial təhlükəli bir sıra obyektlər vardır. 
Atom elektrik stansiyaları, radioaktiv maddələrlə işləyən 
labaratoriyalar və s. belə obyektlərə aiddir. Lazımi mühafizə 
şəraiti yaradılarsa onlar istehsalat müəssisələrinin birinci 
mərtəbələrində və ya zirzəmilərində yerləşə bilər. 

---

Mülki müdafiə 
187 
Radiasiya əleyhinə daldalanacaq
(RƏD) planlaşdırıldışda 
binanın tikildiyi material, mərtəbələrin sayı və bir sıra digər 
amillər nəzərə alınır. Şəhər əhalisininin RƏD-də yerləşdirilməsi 
onları radioaktiv zədələnmədən mühafizə edir. Kənd yerlərində 
və çox da böyük ərazisi olmayan şəhərlərdə nüvə silahının 
tətbiq edilməsə belə RƏD mütləq inşa edilir və ya quraşdırılır. 
Radiasiya əleyhinə daldalanacaq kimi ilk növbədə binaların 
zirzəmiləri, evlərin yeraltı anbarları, tərəvəz saxlanan anbarlar, 
yeraltı dağ-mədən mağaraları, yaşayış evlərinin və istehsalat 
müəssisələrinin otaqları istifadə edilə bilər, lakin əvvəlcədən 
məqsədəuyğun xüsusi şərait yaradılmalıdır (şəkil 51).