Oktay salayev, RÖVŞƏn quliyev, Şahmurad məMMƏdov, İsmayil səFİyev həyat fəALİYYƏTİNİN

İlk tibbi yardımın göstərilmə qaydaları 
239 
hesablanmış vasitələrdən istifadə (ştanq və ya kəlbətin) 
etməlidir. Zərərçəkəni elektrik cərəyanından azad etdikdən 
sonra əgər o huşunu itirməyibsə onu rahat yerə uzadmalı, 
üstünü örtməli, həkim gələnə qədər sakit şərait yaradmalı, 
nəbzinə və nəfəs almasına nəzarət etməlidir. (şəkil 74 ) 
 
Şəkil 74. Yüksək görginlikli cərəyandan zərərçəkənin 
ayrılması. 
 
• Əgər zərərçəkən huşunu itiribsə, çətin nəfəs alırsa, nəbzi 
pis vurursa, onda onu düz və rahat yerə uzadmalı, yaxasını 
açmalı, onu təmiz hava axını ilə təmin etməli, naşatır spirti 
iylətməli, üzünə su səpməli və tam sakitlik yaradılmalıdır. Əgər 
zərərçəkənin nəbzi vurmursa, nəfəs almırsa və ya o çox çətin və 
gec-gec nəfəs alırsa, iflic vəziyyətindədirsə onda ona süni nəfəs 
verməli və ürəyini masaj etmək lazımdır. Buna zərərçəkənin 
elektrik cərəyanından azad edilməsindən dərhal sonra başlamalı 
və həkim gəlincə fasiləsiz davam etmək lazımdır. (şəkil 75). 

---

İlk tibbi yardımın göstərilmə qaydaları 
240 
 
 
Şəkil 75. Zərərçəkənə süni nəfəs verilməsi qaydası
Nəfəs və ürəyin fəaliyyəti bərpa olunduqda isə zədə alan 
adamı qızdırmaq, ona isti çay içirtmək və tibb müəssisəsinə 
çatdırmaq lazımdır. 
Sual və tapşırıqlar: 
1. Elektrik cərəyanı vurmuş şəxsi xilas edilmə 
ardıcıllığını 
deyin. 
2.Yüksəkgərginlikli 
cərəyandan zərərçəkmişi ayırma qaydaları 
necədir? 3. Neçə volt cərəyan insan 
orqanizminə zərər vura bilər? 4. Zərəçəkənə 
süni nəfəs verilmə qaydalarını deyin. 
 
 

---

241