Oliy matematika fanining predmeti. Sonlar haqida tushuncha. Kombinatorika elementlari. Murakkab foizlar

Variant1.(diskret) n- muddatli butun son.
U xolda foiz so’mmasi.
Variant 2. Ssuda n kunga olingan. Bu holda ssuda xisoblanadi. k- bazaviy vaqt bo’lsin.
1) k=360 oddiy foizda.
2) k=365 yoki 366 aniq foizda, bu holda deb hisoblanadi.
Misol:
700 ming so’m depozitga bankga yillik 2% bilan 4 yilga qo’yilgan. Muddatni oxirida necha so’m bo’ladi.
Yechish. Masala shartiga asosan so’m, foiz stavkada u holda
Amaliyotda quyidagi murakkab foizlar hisoblashda foydalaniladi.
Misol: A shaxs depozitga bankga so’m miqdorda pul qo’ydi. Yillik foiz stavkasi 2% k yildan keyin necha so’m bo’ladi.
Yechish:
k yildan keyingi.

Bu tenglamalardan ixtiyoriy uchta kattalik berilganda to’rtinchisini topish mumkin.

O’z –o’zini tekshirish savollari:
1.Matematika faniga hissa qo’shgan olimlarni keltiring.
2.Ratsional sonlar ustida qaysi amallar xar doim bajariladi.
3.Gruppalash deb nimaga aytiladi.
4.O’rinlashtirish deb nimaga aytiladi.
5.Haqiqiy sonni absolyut qiymati qanday aniqlanadi.
6.Kvadrat tenglamani ildizlari qanday topiladi.
7. Tenglamani ildizlari qanday topiladi.
Blits so’rov

Savol	Тo’g’ri javob
1. tenglamani yechimi 2.Natural sonlar to’plamida har doim bulish amali bajariladimi? 3. Kasr sonni o’nli kasr sifatida ifodalash mumkinmi? 4. Tub son 5.Irratsional son	bo’lsa, , , Bajarilmasligi mumkin Mumkin Birdan farqli a natural son tub son-agar uni bo’luvchilari 1 va o’zidan iborat bo’lsa. Davriy bo’lmagan chekli o’nli kasr ko’rinishida ifodalaydigan son.

Testlar

1.Neftni qayta ishlashda 30% kerosin chiqadi. 360 tonna neftni qayta ishlashda necha tonna kerosin chiqadi.

А.108
B.100
S.106
D.720

2.Аvtomashina bir soatda 48 km yo’l yuradi, u butun yo’lni 12% tashkil etadi. Bosib o’tilishi kerak bo’lgan yo’l necha km?

А.400
B.120
S.300
D.200

3.Kostyumning bahosi 25% oshirildi. Kostyumning keyingi bahosini necha foizga tushirilsa, dastlabki bahosiga teng bo’ladi.

А.80
B.25
S.20
D.10

4. Motorli qayiqning turg’un suvdagi tezligi 4 km/s. Daryoning oqim tezligi 4km/s. Motorli qayiq daryo oqimi bo’ylab 120km yo’l yurdi.Shuncha vaqt sarflab daryo oqimiga qarshi necha km yo’l yurdi.

А.80
B.100
S.60
6. x-y=4, xy=3 bo’lsa , A=x³y+y³x ifodani qiymatini toping.
A.56
B.66
C.60
D. 68

7. tenglamani yeching.

A.12
B.18
C.6
D.10

8.

A.(29/18,+ )
B.(29/12,+ )
C.(29/6,+ )
D.(2,+ )

9.π soni qaysi tengsizlikni qanoatlantiradi.

A.3<π<4
B. 2<π<3
C. 3.1<π<4
D.0<π<2

10. Omonatga yiliga 6% hisobida biror summa qo’yildi. N ta yilda qo’yilgan pulni miqdori b mln so’m bo’ldi.Dastlabki qo’yilgan pulni miqdorini toping.

A.
B.
C.
D.

Mashqlar.

1. Raqamlar yig’indisidan uch marta katta bo’lgan 2 xonali son toping.

2. kasrni 3,6 foizini toping.

3. x ni toping.
4.x³+x²+x-2=0 butun yechimlarini toping.