ASOSIY QISM
Yangi asrda biz sifat jihatidan tamomila yangilangan jamiyatga, chuqur
integratsiyalashgan iqtisodiy makonga, yagona kommunikatsiya va axborot tizimiga
kirgan holda keljak sari shaxdam qadamlar bilan bormoqdamiz. Bu anchagina
tayyorgarlikni, bilimni, saviyani, iqtidorni talab qiladi. Bosayotgan qadamlarimiz
qatiyatli, ishonchli, zafarli bolishi uchun esa zamonaviy, bozor iqtisodi sharoitida ishlay
oladigan, yetuk bilimdon, yuqori malakali kadrlar zarurdir. Yurtboshimiz I.A Karimov
takidlaganidek, IX
-
XV
-
asrda marifatli dunyo ahillari Buxoriylar, Fargoniylar, Xorazmiylar,
Beruniylar, Ibn Sinolar, Ulugbeklarni qanchalik izzat
-
ikrom qilgan bolsa XXI asrda ham
xalqimiz, millatimizga nisbatan ana shunday ehtiromni qolga kiritishimiz kerak. Osha
davrda ulug ajdodlarimiz asos solgan va olamga dong taratgan ilmiy maktablarni
zamonaviy shaklda qayta tiklashimiz lozim. Bunga esa talim
-
tarbiya tizimini tubdan
isloh qilish orqali erishish mumkin. Kadrlar tayyorlash boyicha milliy dasturida
quyidagilar nazarda tutilgan :
-
butun talim tizimini tubdan isloh qilish, ishlab torgan oquv yurtlarini yangi yonalishga
solish va yangi sharoit va zamonaviy texnologiyada ishlay oladigan mutaxasisslar
tayyorlash uchun yangi oquv yurtlarini tashkil etish;
-
oquv tarbiya jarayonining sifatini jahon standartlari darajasiga kotarish, talimda
zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalarining butunlay yangi usulini joriy etish;
-
oquv yurtlari tuzilmalarini takomillashtirish, xususan 9
-
sinfni bitiruvchilar uchun
tadbirkorlik faoliyati asoslari, iqtisodiy va huquqiy bilimlar darslari kiritilgan maxsus
talim muasasalarini barpo etish va ularni tarmogini kengaytirish;
-
yoshlarga milliy uyg`onish va umuminsoniy qadriyatlarni idrok etish mafkurasi
asosida, Vatanga mehr
-
muhabbat, mustaqillik ideallariga sadoqat ruhida talim tarbiya
berish;
-
yoshlar bilan muntazam ravishda tinimsiz ishlash, iqtidorli bolalarni qidirib topish,
ularni eng yaxshi xorijiy oquv markazlarida professional talim olishi uchun sharoit
yaratish;
-
Ozbekistonning iqtisodiy va manaviy ehtiyojiga mos keladigan, yuksak malakali,
xorijiy mutaxasislar bilan raqobat qila oladigan kadrlar salohiyatini yuzaga chiqarish va
uni rivojlantirish;
-
talim muassasalarining moddiy
-
texnik bazasini yangi oquv adabiyotlari bilan,
zamonaviy jihozlar va kompyuter texnikasi bilan mustahkamlash;
-
pedagoglik kasbiga hurmatni oshirish, pedagog va murabbiylar mehnatiga qiziqishini
kuchaytirish uchun zarur bolgan ijtimoiy
-
iqtisodiy shart
-
sharoitni yaratish.
Islohatning bosh maqsadidan kelib chiqqan holda, talim andozalari, oquv rejalari,
dasturlari mazmuniga tuzatishlar kiritish, yangi darsliklarni, zamonaviy
pedagogik va axborot texnologiyalarini oz vaqtida ishlab chiqish va joriy etishni
taminlash maqsadida Ozbekiston Respublikasi manfaatdor talim vazirligi tomonidan
ishlab chiqilgan davlat talim standartlari (DTS) tasdiqlandi.
Davlat talim standarti oquvchilar umumtalim tayyorgarligiga qoyiladigan majburiy
minimal darajani belgilab beradi, shuningdek, talim mazmuni shakllari, vositalari,
usullarini, uning sifatini baholash tartibini belgilaydi. DTS oz mohiyatiga kora oquv
dasturlari, darsliklari, qollanmalar, nizomlar va hujjatlarni yaratish uchun asos bolib
xizmat qiladi. Davlat talim standartida fizika talimining maqsad va vazifalari talim
yonilishining majburiy minimumi, fizika boyicha umumiy orta va orta maxsus talim
oquv dasturi asoslanishi bilan birga oquvchilarning tayyorgarlik darajasiga qoyiladigan
majburiy minimal talablar oz aksini topgan. Davlat talim standarti talabi boyicha
oquvchilar fizika asoslariga oid quyidagi bilim, konikma va malakalarni egallashlari
shart:
-
fizikaviy hodisalar haqida tasavvurga ega bolishi va ularni tahlil qila olish;
-
mexanika, molekulyar fizika va termodinamika asoslari, elektr, yoruglik, Atom va
yadro fizikasiga oid asosiy tushunchalar, atamalar, kattaliklar, qonuniyatlar,
formulalarni bilish va ularni qollay olish;
-
fizikaviy hodisalarni kuzatishni rejalashtirish va otkazish. Kuzatish natijalarini
umumlashtirish ishlarini bajara olish;
-
olchov asboblaridan foydalana bilish, asboblarning olchash xatoligini baholay olish;
-
mustaqil ravishda tajriba otkaza olish va natijalarni sxema, jadval, grafik korinishda
tasvirlay bilish ularni tahlil qilish va xulosalar chiqarish;
-
buyuk allomalarimiz fizika rivojiga qoshgan hissalari haqida tasavvurga ega bolish;
-
darsliklar, oquv qollanmalari va qoshimcha adabiyotlardan foydalanib, mustaqil bilim
olish va ularni amaliyotda qollay bilish;
-
masalalar yechish boyicha konikma va malakaga ega bolish;
-
fizikaga oid bilimlarini amaliyotda qollay olish.
Ozbekiston Respublikasining Talim togrisidagi Qonuni va Kadrlar tayyorlash milliy
dasturi ni hayotga tadbiq etish maqsadida, umumiy orta va orta maxsus talim
maktablari uchun fizikadan davlat talim standarti asosida oquv dasturlari tuzildi.
Dasturni tuzishda umumiy orta talim maktablarining bitiruvchilari fizika kursidan
malum darajada tugallanmagan bilimlarga ega bolishlari, ularga orta maxsus,
kasb
-
hunar talimi muassasalarida (akademik litsey va kasb
-
hunar kolleji) fizikadan
fundamental bilim berilishi inobatga olingan. Dasturni tuzishda umumiy orta talim
maktablarining 9
-
sinfini tugatgan oquvchilar umumiy fizika kursining barcha
bolimlaridan, chunonchi, mexanika, molekulyar fizika va termodinamika, elektr, optika,
atom va yadro fizikasidan malum darajada tugallangan bilimlarga ega bolishlari zarur
ekanligi inobatga olingan.
Dostları ilə paylaş: |