nazariy (idrokiy, mantiqiy, ratsional) bilish –ilmiy bilishning ikkinchi bosqichi bo‘lib,
borliq hodisalarning bevosita kuzatish mumkin bo‘lmagan botiniy jihatlarini fahmiy (empirik)
bilish xulosalariga tayangan holda tadqiq qilish; nazariy yondashuv UMIS–bevosita kuzatishda berilgan borliq hodisalari zamirida yotgan, ularda namoyon
bo‘ladigan umumiylik (mohiyat, imkoniyat, sabab) WPm–o‘zbek tilidagi AHVO tabiatli muayyan gaplarning umumiy qolipi, UMISi zohiriy belgi–borliq hodisalarining kishi sezgi a’zolari bilan fahm qilinadigan xususiyatlari munosabat –borliq hodisalari orasidagi aloqadorliklar, o‘xshash va farqli jihatlar majmui