Ma’ruza matnlari.
90
uning bir ma’nosi yuzaga chiqqan. Ushbu leksemaning ongimizda birikuv
imkoniyatlari juda kengdir. Bu gapda esa u
qiziq, sarguzasht so‘zlarinigina
biriktirgan. Boshqa biriktirish o‘rinlari bo‘sh qolgan. Shuningdek, ma’nodagi
“bosma”qismisigina yuzaga chiqqan bo‘lib, “qo‘lyozma holdagi”qismi
voqelanmagan. Leksemaning semantik imkoniyatida kitobning qandayligi,
masalan, badiiyligi yoki ilmiyligi belgilanmaydi. Lekin u badiiy yoki ilmiy
bo‘lishi mumkin. So‘zlovchi esa yuqoridagi so‘zda uning badiiyligini
bo‘rttirgan.
Demak, leksema keng ma’noli bo‘lib, so‘zlovchi so‘zda uning ma’lum bir
qirrasinigina yuzaga chiqaradi. Lekin so‘z so‘zlovchi tomonidan boshqa
jihatdan boyitiladi. Ya’ni aytilganidek, u fonetik, morfemik, sintaktik, uslubiy
tomondan “to‘yintiriladi”.
Dostları ilə paylaş: