Oliy va o’rta maxsus ta’lim

Foydali qazilmalari. Foydali qazilmalar tarqalish xarakteri materikning geologik strukturasiga, tektonikasiga va relyefiga bog‘liq. Binobarin, qazilma boyliklarni regional tarqalish xususiyatlarini hisobga olib, Shimoliy Amerika hududida beshta majmua ajratish mumkin: Kanada qalqoni, Markaziy va Buyuk tekisliklar, Appalachi tog‘lari, Kordil’era tog‘ tizimi foydali qazilmalar majmuasi.
Materikning foydali qazilmalari Kanada qalqoni turli xil rudali konlarga juda boy. Majmuaning rudali qazilmalari qadimiy kristall va metamorfik jinslarda hosil bo‘lgan temir, nikel, mis, kobalt, oltin, platina, kumush, uran va boshqa metallardan iborat. Bu boylikllarni qazib olish va qayta ishlash tog‘-kon sanoatlari asosan Buyuk ko‘llar atrofida va qalqonning g‘arbidagi Katta Nevolniche ko‘li yaqinida barpo etilgan. Temir konlari Labrador yarim orolida ham mavjud.
Markaziy va Buyuk tekisliklar majmuasi hududida rudali va rudasiz foydali qazilmadar keng tarqalgan. Bu yerdan asosan neft va toshko‘mir qazib olinadi. Toshko‘mir Appalachioldi cho‘kmasidagi Pensilvaniya havzasida, Missisipi pastekisligi botig‘ida, Kordil’eraoldi cho‘kmasida, Texas havzasida ko‘p uchraydi. Shimoliy Amerikaning asosiy ko‘mir konlari va ko‘mir zahirasi AQSh hududiga to‘g‘ri keladi. Toshko‘mir konlari paleozoy va mezozoy yotqiziqlarida hosil bo‘lgan.
Materikning asosiy qazilma boyliklaridan biri neft hisoblanadi. Neft konlari hosil bo‘lishiga ko‘ra turli geologik davrlarga to‘g‘ri keladi. Texas, Kanzas va Oklaxoma havzalaridagi neft konlari silur, devon va karbon davrlari yotqiziqlarida hosil bo‘lgan. Eng yirik neft konlari Appalachi tog‘lari atrofida va paleozoy strukturasining botiqdarida to‘plangan. Meksika qo‘ltig‘i sohillarida neft perm qatlamlaridan qazib olinadi. Florida yarim orolida juda katta fosforit koni joylashgan. Appalachi majmuida paleozoy tog‘ burmalanishlarida vujudga kelgan qazilma boyliklar uchraydi. Eng ko‘p tarqalgani toshko‘mir va temir rudalari hisoblanadi. Appalachining shimoliy kristalli qismida polimetallar, mis, qo‘rg‘oshin va boshqalar bor.
Kordil’era foydali qazilmalar majmui Shimoliy Amerika hududida xilma-xil rudali va rudasiz qazilmalarning keng tarqalganligi bilan farq qiladi. Kordil’eraning butun yo‘nalishi bo‘ylab, nevada va laramiy orogenik zonalarida ham polimetallar, mis, oltin, kumush, surma, simob, molibden, vanadiy, volfram, uran va boshqa qazilma boyliklar joylashgan. Bu majmuadan toshko‘mir, neft grafitlar ham qazib olinadi. Kaliforniyada tog‘ oralig‘i botig‘ining neogen yotqiziqlarida hosil bo‘lgan juda katta neft konlari bor.