Ona tili nazariyasi va amaliyotidan yakuniy nazorat test savollari

Ona tili nazariyasi va amaliyotidan yakuniy nazorat test savollari

Ona tili nazariyasi va amaliyotidan yakuniy nazorat test savollari

1-variant.
1. Shevalar adabiy tildan qaysi jihatlari bilan farq qiladi?

A) fonetik++	C) grammatik
B) leksik	D) fonetik, leksik va grammatik

2. So‘z shakli yasovchi qo‘shimchalarning xususiyatlari aks etgan javobni toping.

A) yangi so‘z hosil qilmay, so‘zning ma’nosiga turli ma’no nozikliklarini qo‘shadi.	C) so‘z ma’nosiga kichraytirish, erkalash, chegaralash, kamlik, gumon, taxmin kabi turli ma’nolar qo‘shadi.
B) leksik ma’no ifodalamaydi.	D) A,B,C++

3. Qaysi qatordagi so‘zlar qo‘sh undoshli yozilsa ham, talaffuz qilinganda, bitta undosh aytiladi?

A) pilla, tilla	C) avval, taajjub++
B) kongress, million	D) katta, gramm

4. Hozirgi o‘zbek adabiy tili uchun qaysi lahjaga kiradigan shevalar asos qilib olingan?

A) qarluq lahjasi	C) o‘g‘uz lahjasi
B) qipchoq lahjasi ++	D) qarluq va qipchoq lahjalari

5. So‘zlarning bir va ko‘p ma’noliligi tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi?

A) fonetikada	C) leksikologiyada++
B) frazeologiyada	D) morfologiyada

6. Adabiy tilning qanday shakli bor?

A) so‘zlashuv uslubi va kitobiy uslub	C) og‘zaki adabiy til va yozma adabiy til++
B) so‘zlashuv, ilmiy, rasmiy va badiiy uslublar	D) xalq shevalari va adabiy til

7. Tilning old qismida hosil bo‘ladigan tovushlarni toping.

A) v, f	C) d, t++
B) b, p	D) ch, k

8. Tilning eng orqa qismida hosil bo‘ladigan undosh tovushlar qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

A) q, x++	C) h, g
B) g‘, k	D) y, n

9. Nutq tovushlarining hosil bo‘lishida faol ishtirok etuvchi nutq a’zolari qaysi qatorda berilgan?

A) pastki jag‘, kekirdak, til, lablar	C) burun, kichik til, lablar
B) til, tovush paychalari, lablar++	D) til, kekirdak, tovush paychalari

10. So‘zlarning kelib chiqish, paydo bo‘lish yo`llarini o‘rganuvchi sohaning nomi qaysi qatorda?

A) leksikologiya	C) frazeologiya
B) leksikografiya	D) etimologiya++

11. Leksikologiyada qaysi so‘zlarning lug‘aviy ma’nosi o‘rganiladi?

A) faqat shevaga xos so‘zlarning	C) tildagi barcha so‘zlarning++
B) faqat atamalarning	D) faqat yangi paydo bo‘lgan va eskirib qolgan so‘zlarning

12. Qaysi so‘zlar leksik (lug‘aviy) ma’noga ega?

A) mustaqil so‘zlar++	C) undov va taqlid so‘zlar
B) yordamchi so‘zlar	D) mustaqil, undov va taqlid so‘zlar

13. Leksik ma’no bildirmaydigan so‘zlar turkumini toping.

A) son, olmosh, ravish	C) ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama++
B) ko‘makchi, undov so‘z, taqlid so‘z, son	D) undov so‘z, modal so‘z, ravish

14. O‘rxun-Enasoy obidalaridagi yozuv yo‘nalishi qanday bo‘lgan?

A) o‘ngdan chapga	C) balanddan pastga++
B) chapdan o‘ngga	D) A va C.

15. Qaysi qatordagi so‘zlarda ch tovushining jarangli jufti bor?

A) jurnal, ajdar	C) jo‘ja, jahon++
B) prujina, jemper	D) choy, chavgon

16. Qaysi qatordagi so‘z talaffuz etilganidek yozilsa, ma’no butkul o‘zgaradi?

A) dasht	C) to‘rt++
B) juft	D) farzand

17. Keltirilgan ta’riflardan o‘zak morfemaning asosiy xususiyatlari ifodalangan javobni toping.

A) so‘zning ma’noli qismlari haqidagi ta’limot	C) so‘zda albatta ishtirok etadigan, leksik ma’no ifodalay oladigan morfema turi
B) so‘zning eng kichik, bo‘linmas ma’noli qismi++	D) mustaqil leksik ma’no ifodalay olmaydigan, so‘zning leksik yoki grammatik ma’nolarining shakllanishiga xizmat qiladigan morfema turi

18. Y harfi tushirib qoldirilganda ham ma’no anglata oladigan so‘zlar qatorini aniqlang.

A) kiyma, piyma, choynak	C) mayda, qayda, soyda
B) siyla, ziyrak, biyron++	D) qiyma, qayirma, sayla

19. Turkiy xalqlar qaysi asrlarda O‘rxun-Enasoy yozuvidan keng foydalanganlar?

A) II-III asrlarda	C) V-IX asrlarda
B) V-VIII asrlarda	D) VII-XI asrlarda++

20. Og‘zaki nutqning qonun va qoidalarini tilshunoslikning qaysi bo‘limi o‘rganadi?

A) fonetika	C) orfoepiya++
B) orfografiya	D) morfologiya

21. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining «Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini joriy etish to‘g‘risida»gi Qonuni qachon qabul qilingan va unda nechta harfdan iborat alifbo joriy etilgan?

A) 1929 yilda, 35 ta harf	C) 1993 yil 2 sentyabrda, 31 harf va 1 tutuq belgisi
B) 1934 yil o‘zbek tilshunoslarining I qurultoyida, 30 ta harf.	D) 1995 yil 6 mayda, 29 ta harf.++

22. So‘zning ma’noli qismlari deyilganda nima nazarda tutiladi?

A) so‘zning o‘zagi	C) so‘zning o‘zagi, so‘z yasovchi va so‘z shakli yasovchi qo‘shimchalar
B) so‘zning o‘zagi, so‘z yasovchi va so‘z shakli yasovchi qo‘shimchalar	D) o‘zak va qo‘shimchalar so‘zning ma’noli qismlari hisoblanadi.++

23. Keltirilgan ta’riflardan qay biri so‘z yasovchi qo‘shimchalarning xususiyatini aks ettiradi?

A) so‘z birikmasi va gapda so‘zlarni bir-biriga bog‘lash uchun xizmat qiladigan qo‘shimcha turi	C) mustaqil leksik ma’no ifodalay olmaydigan, grammatik ma’nolarning shakllanishida xizmat qiladigan qo‘shimcha turi
B) o‘zakkka qo‘shilib, ma’noni bir oz o‘zgartiradigan qo‘shimcha turi	D) yangi so‘z hosil qiladigan, so‘z leksik ma’nosining shakllanishida qatnashadigan qo‘shimcha turi++

24. Leksikologiya nimani o‘rgatadi?

A) so‘z turkumlarini, antonimlarni	C) so‘z birikmalarini, bir ma’noli so‘zlarni
B) gapni, lug‘atlarning turlarini	D) so‘zlarni, ularning lug‘aviy ma’nolarini++

25. Xalq shevalarining qanday shakli bor?

A) faqat og‘zaki shakli++	C) faqat adabiy til shakli
B) faqat yozma shakli	D) umumxalq tili va adabiy til shakli

http://fayllar.org