Onderwijsinnovatie in Europa : Voorbeelden van goede praktijken uit tien Europese landen

8.3Vernieuwing met proefprojecten of pilootprojecten

69. Diensten werkzaam rond vernieuwing en prioriteiten

Vernieuwing in het algemeen in het onderwijs wordt bevorderd door het Ministerie van Jeugd, Nationaal Onderwijs en Onderzoek. De dienst EDUSCOL¹³⁷ (site pédagogique du Mini­stère de l’Education Nationale) geeft daartoe alle informatie. Daarenboven werd onder de vori­ge minister van onderwijs de dienst, Conseil National de l’Innovation pour la Réussite Scolaire¹³⁸ (CNIRS). Een gespecialiseerde dienst houdt zich bezig met innovatie op het vlak van de ICT en heet EDUCNET¹³⁹. Afzonderlijke diensten bestaan met innoverende projecten op ver­schil­lende vlakken zoals ‘Pédagogies en action¹⁴⁰’ dat actief is voor innovatie op het vlak van kunst en cultuur in het onderwijs.
De prioriteiten voor innovatie worden bepaald op nationaal vlak en per académie. De Minister van onderwijs kan bepaalde prioriteiten hebben maar de ‘recteur’ van een bepaalde académie kan zijn of haar prioriteiten hebben, rekening houdend met specifieke elementen in die académie. De zes nationale prioriteiten voor de periode van 2001 – 2003 zijn de volgende:

• 
  Welke nieuwe vormen van organisatie aanbieden ten dienste van het leren?
  
• 
  Hoe de verschillende vormen van intelligentie herkennen en verschillende leertrajecten (itinéraires) uitbouwen?
  
• 
  Hoe bij de leerlingen de opbouw van een beheerste redenering (un discours maîtrisé) be­vor­deren zowel mondeling als schriftelijk?
  
• 
  Hoe het collectieve werk bevorderen binnen de onderwijsinstellingen met partners buiten de school?
  
• 
  Hoe innoveren op het vlak van de evaluatie?
  
• 
  Hoe de innovatie evalueren?
  

70. Pilootprojecten of proefprojecten: de diensten INNOVALO¹⁴¹ en het INRP (Institut National de Recherche Pédagogique)

Het implementeren van innovatie gebeurt op het niveau van de académie. Scholen kunnen voorstellen tot pilootprojecten of experimentele projecten indienen en krijgen daartoe financiële ondersteuning. In elk département bestaat een dienst die zich met innovatie bezig houdt en die INNOVALO wordt genoemd. Op de website van elke département vindt men de praktische informatie i.v.m. het indienen van een dossier.
Alleen het officieel onderwijs kan voor steun tot innovatie bij de Innovalos terecht. Het privé-onderwijs onder contract kan voor bepaalde vormen van steun toch op de académie terecht met innoverende ideeën. De nationale groeperingen van het privé-onderwijs (sous contrat) hebben geëigende kanalen (zoals UNAPEC¹⁴²) om innovatie te ondersteunen.
Het INRP¹⁴³ heeft een reeks activiteiten rond innovatie. Op de webpagina: http://www. inrp.fr/innovation/acc_inn.htm vindt men een deel begeleidingsinitiatieven (actions d’accom­pagnement) die worden of werden opgezet rond het invoeren van bepaalde innovaties.
Het INRP huisvest ook het ‘Observatoire Européen des Innovations en Education et en For­ma­tion¹⁴⁴’ waarvan de oprichting gesteund werd door de Europese Commissie (DG Onderwijs & Cultuur). Deze website is wel sedert januari 1999 niet meer aangepast.

71. Goede praktijkvoorbeelden

Concrete voorbeelden van goede-praktijkvoorbeelden zijn te vinden op de websites van de verschillende diensten die hoger vermeld werden.
Eerst en vooral is er een aanbod aan goede-praktijkvoorbeelden op de website van de CNIRS (http://www.education.gouv.fr/innovation/accueil.htm).
Daarnaast zijn er goede-praktijk­voor­beelden te vinden op de websites van elk van de Académies. Toegang tot de websites van elke Académie met goede praktijkvoorbeelden is te vinden langs de algemene website van het Ministerie: http://www.education.gouv.fr/ enspro/experience.htm waar je op een kaart van Frankrijk klikt om bij een académie te ko­men. De website http://innovalo.scola.ac-paris.fr is deze van de Académie de Paris die een zeer goed overzicht geeft van alle innovatie diensten in de verschillende académies. Je kan ook rechtstreeks op de innovatiediensten van elke académie terechtkomen langs de website van de Innovalos: http://innovalo.scola.ac-paris.fr/Innovalos_en_france/innovalo_en_france.htm.
Men vindt op deze websites goede praktijkvoorbeelden voor alle niveaus van onderwijs van de kleuterschool tot de lagere school, de collèges en alle drie vormen van lycées. Onder ver­schillende académies vindt men afzonderlijk innoverende projecten voor het beroeps- en technisch onderwijs in de Lycées professionnels en de Lycées technologiques.

8.4Samenvatting en conclusies

• 
  De wijze waarop het debat over vernieuwing in het onderwijs op dit ogenblik wordt opgezet – met een “nationaal debat” - is interessant en verdient verdere analyse naar ef­fec­tiviteit en creëren van een breed draagvlak. De vernieuwing van het beroeps- en tech­nisch onderwijs vormt een belangrijk deel van het debat.
  
• 
  De vragen die in dit debat worden gesteld sluiten nauw aan bij de vra­gen die men in Vlaan­deren stelt over de rol en taken van het onderwijs en vorming naar de toekomst toe. De gelijke waardering van alle onderwijs vormen en richtingen krijgt meer aandacht, en individuele flexibele leertrajecten en flexibele schoolritmes moe­ten het leren stimuleren.
  
• 
  Er werd reeds gestart met initiatieven zoals het Lycée des Métiers. Pedagogische aan­pak­ken zoals het Projet Pluridisciplinaire à Caractère Professionnel, willen duidelijk het anders leren bevorderen.
  
• 
  Ook in Frankrijk vindt men dat de overgangen tussen de verschillende niveaus moeten verbeterd worden.
  
• 
  De lerarenopleiding is, na de invoering van de de IUFMs¹⁴⁵ in de jaren negentig, duidelijk opnieuw aan vernieuwing toe.
  
• 
  De introductie van het kwaliteitslabel van de Lycée des métiers is duidelijk innoverend.
  
• 
  Er bestaan veel innoverende initiatieven in Frankrijk, gesteund hetzij door centrale dien­sten, hetzij door de gedecentraliseerde diensten van de académies.