Dokuzuncu Kalkınma Planı döneminde adalet hizmetleri ve yargıyı doğrudan ilgilendiren Türk Borçlar Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu gibi temel kanunlar çıkartılmıştır. Bu kanunlarla günümüz ekonomik ve sosyal şartlarına cevap verilmesi hedeflenmiş ve AB müktesebatının öngördüğü yükümlülüklerin büyük bir kısmı yerine getirilerek Türk hukuku ile AB hukuku arasındaki uyumu sağlamada önemli adımlar atılmıştır.
12 Eylül 2010 tarihinde yapılan halk oylamasıyla Anayasanın ilgili hükümlerinde değişikliğe gidilerek kamu hizmeti görevlileriyle ilgili tüm disiplin cezaları yargı denetimi kapsamına alınmış, idarenin iyi işleyişini sağlamak ve idari yargının iş yükünü azaltmak için Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmuştur. Adalet ve yargı hizmetlerini iyileştirmek, etkin ve etkili kılmak, temel hak ve özgürlükleri güçlendirmek üzere dört yargı paketi kanunlaşmıştır.
Adalet hizmetlerinin çağdaş, etkili ve verimli olarak sunulabilmesi için ceza infaz kurumları ile tutukevlerinin sayısı ve kapasitesinde önemli artışlar sağlanmıştır. Küçük ve etkin kullanılamayan ceza infaz kurumları ve tutukevleri kapatılmış, modern ve yüksek kapasiteli ceza infaz kurumları ve tutukevleri inşa edilerek toplam kapasite artırılmış ve yeni adliye binaları yapımına devam edilmiştir. 2007-2012 döneminde İstanbul Avrupa Yakası ve Anadolu Yakası Adalet Binaları dâhil olmak üzere toplam 112 adalet hizmet binası inşaatı tamamlanmıştır.
Adli süreç ve hizmetleri elektronik ortama taşıyacak ve öncelikle yargı organları arasında bilgi ağını oluşturacak e-adalet sisteminin kurulması için Ulusal Yargı Ağı Projesinin (UYAP) donanım ve yazılım altyapısı tamamlanmış olup, sistemin geliştirilmesine devam edilmektedir. İfade ve savunma alınması ile duruşmalarda video kaydı yapılması ve video konferans yönteminin kullanılmasını hedefleyen Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) projesi devam etmektedir.
Bu gelişmelere rağmen, hâkim ve adalet personeli sayısının artırılması, yargı mensuplarının etik ilkelerinin evrensel ölçütler ışığında düzenlenmesi, yargılama sürecinin hızlandırılması, yargıya ulaşılabilirliğin artırılması, icra daireleri ve bilirkişilik mekanizmasının geliştirilmesi, hukuk eğitimi ve öğretiminde kalitenin yükseltilmesi ihtiyacı devam etmektedir.
Evrensel hukuk normları, hukuk devleti ve hukukun üstünlüğünün gerekleri doğrultusunda yargılama sürecinin hızlı, adil, etkin, güvenli ve isabetli şekilde işlemesi adalet sisteminin temel amacıdır. Adalet ve yargının yapısı ve işleyişinde ekonomik etkinliğin de gözetilmesi esastır. İyi işleyen, etkili bir adalet sistemi ekonomide öngörülebilirliğin artması ve yatırım ortamının daha uygun bir hale gelmesi bakımından son derece önemlidir.
Politikalar
Yargıya ulaşılabilirliği kolaylaştırmak amacıyla savunma hakkı ve adli yardım güçlendirilecektir.
Koruyucu ve önleyici hukuk yaklaşımı yaygınlaştırılacaktır. Hukuk uyuşmazlıklarında basitleştirilmiş bir yargılama usulü uygulanacaktır. Aynı uyuşmazlık konusunda doğacak kolektif menfaatlerin korunmasına hizmet edecek grup davaları sistemi getirilecektir.
Muhakemenin tarafları arasında adil bir dengenin kurulmasını sağlayan silahların eşitliği ilkesi uygulamaya geçirilecektir.
Bilirkişilik kurumu gözden geçirilerek etkin işleyen bir sistem oluşturulacaktır.
İcra sisteminin mahkemeye bağımlılığı azaltılacaktır.
Hukukun tüm dallarında alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına ağırlık verilecektir.
Yargı mensuplarının etik ve davranış kuralları uluslararası ölçütlere göre belirlenerek hayata geçirilecektir.
Adalet hizmetlerinin etkinleştirilmesi ve adalete erişimin artırılması için adalet ve yargı hizmetlerinde bilişim teknolojilerinin kullanımı yaygınlaştırılacaktır.
Adliyelerin ve ceza infaz kurumlarının fiziki ve teknik altyapı ihtiyaçları önceliklendirilerek karşılanacak, bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçirilmesi sağlanacaktır.
Terörle mücadele alanındaki politika ve strateji koordinasyonunu sağlamak amacıyla 2010 yılında Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı kurulmuştur. Terör ve terörün finansmanıyla mücadele etmek üzere 2013 yılında Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun çıkarılmıştır.
Suç işlenmesinin önlenmesi ve faillerin yakalanmasında katkı sağlayan Kent Güvenliği Yönetim Sisteminin (KGYS) ülke geneline yaygınlaştırılmasında önemli mesafe kaydedilmiştir. 2013 yılı Mayıs ayı itibarıyla KGYS alt yapısı 81 il ve 104 ilçe merkezinde kurulmuştur.
Birden fazla olan acil çağrı numaralarının, tek numara (112) altında toplanmasını amaçlayan Acil Çağrı Merkezleri Projesi başlatılmıştır.
Toplumun huzurunu bozan, korku ve endişeye neden olan suçların başında gelen asayiş suçlarıyla mücadele için özel ekipler oluşturulmuştur.
Terör, uyuşturucu, kaçakçılık ve örgütlü suçlarla mücadele alanında önemli gelişmeler sağlanmıştır.
Bilişim dünyasındaki ilerleme ve gelişmelere bağlı olarak artan siber suçlarla etkin bir şekilde mücadele amacıyla 2011 yılında Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde özel bir birim kurulmuştur.
Suç soruşturmasında teknik ve idari kapasite geliştirilmiş, modern kriminal laboratuvarlar oluşturulmuştur. Mevcut durumda, Emniyet Genel Müdürlüğüne ait 11, Jandarma Genel Komutanlığına ait 4 kriminal laboratuvar bulunmaktadır.
Asayiş hizmetlerinde vatandaş memnuniyeti TÜİK verilerine göre yüzde 79,4 olmuştur. Güvenlik hizmetlerinin gerek kurumsal gerekse işlevsel niteliğinin artırılması, güvenlik birimlerinin yetki ve görev çakışmalarının önlenmesi, önleyici ve koruyucu hizmet sunumunda etkinliğin artırılması, kurumlar arası koordinasyonda etkinliğin sağlanması ile güvenlik birim ve faaliyetleri üzerinde sivil denetimin daha da güçlendirilmesi önem arz etmektedir.
Amaç ve Hedefler
Toplumsal düzenin korunması ve vatandaşlarımızın kanunlarla güvence altına alınan hak ve özgürlüklerinin kullanımına yönelik olarak güvenlik hizmetlerinin etkinleştirilmesi ve bütün kesimler için daha güvenli bir iş ve yaşam ortamının oluşturulması temel amaçtır.
Politikalar
Güvenlik hizmetleri sunan kuruluşların sahip oldukları altyapı ve kabiliyetlerini ortak kullanabilmesine yönelik işbirliği mekanizmaları daha da güçlendirilecektir.
Güvenlik birimlerine ilişkin mevzuat iyileştirilecek ve organizasyon sorunları giderilecek; hizmet sunumunda kurumlar arasında daha etkin bir koordinasyon sağlanacaktır.
Güvenlik hizmetleri alanındaki personel nitelik ve nicelik bakımından iyileştirilecek, profesyonelleşme artırılacak, personelin fiziki ve teknolojik donanımı geliştirilecektir.
Vatandaşların kamu düzeni ve güvenliğine duyarlılıklarını artıracak uygulamalarla toplum destekli kolluk yaklaşımı güçlendirilecektir.
Ulusal ve uluslararası güvenlik stratejilerine paralel olarak, birey, kurum ve devleti tehdit eden siber suçlarla etkin bir şekilde mücadele edilecektir.
Önleyici ve koruyucu güvenlik hizmetlerine önem verilecek, bu çerçevede hizmet sunumunda risk yönetimine geçilecektir.
