Opis namaza allahova poslanika sallallahu alejhi ve sellem

ODUŽIVANJE TOKOM RUKU'U

Od sunneta je da dužina ruku'a bude kao i dužina kijama (stajanja) osim da to ne prestavlja poteškoću za ljude, i ovo je od sunneta koji su mnogi zaboravili ili pak ostavili u potpunosti. Ovdje se postavlja pitanje šta je preče da se čini: da li da se ostavi dugo učenje tokom kijama (stajanja) kako bi se moglo izvesti da bude ruku'u i kijam iste dužine ili pak da se kijam ostavi iste dužine odnosno da bude dug kao što je to sunnet, a da se dužina ruku'a skrati u korist ljudi? Kažemo: ono što je jasnije jeste da se kijam ostavi kako i jeste da bude po sunnetu dug, a da se olakša tokom ruku'a – ovo je ono što je preče i jasnije po sunnetu.

Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, bi znao da klanja namaz sa dugim Kur'anskim surama a i ruku bi mu bio približan tome.

الأذكار الواردة في الركوع والسجود وحكمها

ZIKROVI PROPISANI TOKOM RUKU'A I SEDŽDE KAO I PROPIS TOGA

Nije dozvoljeno da se uči Kur'an tokom ruku'a, to je Allahov, Poslanik sallallahu alejhi ve sellem, zabranio, osim ukoliko bi čovjek citirao ili učio neke dove koje su spomenute u Kur'anu ili pak tesbih iz Kur'ana. Sam Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, bi uzimao neke dove ili tesbih iz Kur'ana pa bi učio: 34."Subhaneke-l-Lahumme vebi ha-mdike kao što se prenosi od njega alejhi selam.¹⁵³

Od sunneta za klanjača je da kaže tokom ruku'a: "Subhane Rabije-l-azim" tri puta i to je najmanji vid govora te tokom sedžde: "Subhane Rabbije-l-e'ala" također tri puta koji je najmanji vid govora, pa ukoliko bi to izgovorio i deset puta pa to je lijepo. Bilježi Ebu Davud¹⁵⁴ u hadisu od Enesa da je rekao: „Nisam klanjao namaz sličniji namazu Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, osim namaza za ovim momkom, znači Omera Ibn Abdu-l-Aziza. I rekao je: Pa smo tokom ruku'a izgovorili dest tesbiha.“

Ovaj zikr tokom ruku'a i sedžde je propisan i ima mjesto svoje u sunnetu, stava da je to sunnet bili su: Ebu Hanife, Šafija i Malik pa ukoliko bi neko izostavio ovo ne bi bio grešan i namaz mu je ispravan (svejedno da li to ostavio iz zaborava ili namjerno), naprotiv imam Malik u predaji od Ibn Kasima je stava da nema uopšte dove nikakve tokom ruku'a i sedžde, te se prenosi od njega da je ponavljanje tih dova pokuđeno. Odnosno njegov cilj a Allah najbolje zna jeste da je pokuđeno da se izgovara više puta: "Subhane Rabije-l-azim" i "Subhane Rabbije-l-e'ala" i to iz razloga da ljudi ne bi pomislili da je to vadžib samo po sebi.

Rekao je Ahmed i Isahk: ove dove su VADŽIB, pa ukoliko bi ih čovjek ostavio namjerno to bi mu pokvarilo namaz pa ukoliko bi zaboravio ne bi mu pokvarilo namaz.

Ono što je čudno jeste daje El-Keramani prenio konsenzus islamski učenjaka da to nije VADŽIB i ovo je NEISPRAVNO.

PRAVILO: Ono što je ibadet samo po sebi nije neophodno da bude neki dodatni rukn (recimo riječima) kao što je to ruku'u i sedžda, a ono što nije ibadet samo po sebi ono zahtjeba neki vid rukn da ga pojača kao što je kijam ili kuud, tako da je na ijamu Fatiha ta koja je rukn dok na kuudu (sijedenju) tešehud.

Da se određuje tačan zikr tokom ruku'a i sedžde to je došlo u sunnetu, bilježi Ebu Davud, Nesai i Ibn Madže od Musa Ibn Ejjuba El-Gafakija od njgove majke Ijas Ibn Amir El-Gafakij od Ukbe Ibn Amira El-Džehenija, radijjallahu anhu, da je rekao: Kada je spušten (objavljen) ajet:

“Zato hvali Gospodara svoga Veličanstvenog!”

Rekao je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: „To činite tokom ruku'a.“ a kada je objavljen ajet:

“Hvali ime Gospodara svoga Svevišnjeg.”

Rekao nam je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: “To činite tokom sedžde.“¹⁵⁵

Od dokaza koji upućuju na Vudžub tesbiha tokom namaza su: Allah dželleša'nuhu je namaz nazvao tesbihom u riječima:

“Zato otrpi njihove riječi i obavljaj molitvu, hvaleći Gospodara svoga, prije izlaska Sunca i prije zalaska njegova, i obavljaj je u noćnim časovima, i na krajevima Dana, - da bi bio zadovoljan.”

I ovo je naredba za pet dnevni namaza jer vrijeme može da bude prije ili poslje zalaska sunca. Noć i dan su unutar ove granice spomenute, rekao je Ibn Abbas, radijjallahu anhu: „To se odnosi na propisane (farz) namaze.“

Također nazvan je kijamom u riječima:

„Probdij noć, osim malog dijela.“

Dok je Kijam od stvarni dijelova namaza, te je također to nazvano sedždom na mnogo mjesta u Kur'anu:

“Zato veličaj Gospodara svoga i hvali Ga, i sedždu obavljaj.”

I nije ovdje cilj sedžda sama po sebi nego je namaz općenito, što znači budi od onih koji klanjaju. A također Allah je namaz nazvao ruku'om kao što je to u riječima Uzvišenoga:

“I zajedno sa onima koji molitvu obavljaju i vi obavljajte!”

I namaz je nazvan Kur'anom kao u riječima:

“Obavljaj molitvu u zoru, jer molitvi u zoru mnogi prisustvuju.”

Tako da je Kijam, Sedžda, Ruku' i Kiraet ruknovi ili fardovi namaza. Pa tako kad anešto bude prozvano po nekoj radnji u njemu to je ustvari dokaz da je taj postupak Vadžib u tome dijelu ili nešto neophodno za to dijelo (cijelinu). Pa kada ima i nađe se namaz automatski svi ovi dijelovi su prisutni u tome namazu a nije tako ukoliko gledamo obrnuto ovaj propis. Ponekada se insan kao cijeli naziva glavom i ako se misli i cilja čovjek kao insan ili njegovo biće.

Kada kažemo da je dozvoljen namaz bez tesbiha, onda naredba za tesbih u ajetu:

“Hvaleći Gospodara svoga, prije izlaska Sunca i prije zalaska njegova.”

Ne odgovara da bude naredba za obavljanje namaza ne bude riječ u kontekstu koja upućuje na to značenje niti da se može iz toga to da razumije i ovo nije samo za tesbih nego i za kijam i kiraet'.

Allah je učinio najboljim govorom tokom namaza kao što se to bilježi u dvijema zbirkama vjerodostojni hadisa merfuan od Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem:

حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ كُهَيْلٍ عَنْ هِلَالِ بْنِ يِسَافٍ عَنْ سَمُرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ الله صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَفْضَلُ الْكَلَامِ بَعْدَ الْقُرْآنِ أَرْبَعٌ وَهِيَ مِنْ الْقُرْآنِ لَا يَضُرُّكَ بِأَيِّهِنَّ بَدَأْتَ سُبْحَانَ الله وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلَا إِلَهَ إِلَّا الله وَالله أَكْبَرُ.

„Najbolji govor nakon Kur'ana je četvero, a ono je također od Kur'ana, ne smeta (ne šteti ti) bilo kojom da počneš: SubhanAllah, Velhamdulillah, Vela ilahe illallah, Vallahu Ekber.“¹⁵⁶

Tako da se tokom Kijama uči Tahmid, tokom Ruku'a Tesbih, prelazak između ruknova ili vadžiba je Tekbir, te tokom Kuuda i Tešehuda uči se Tevhid – tako da sve četri stvari se nalaze i uče tokom namaza.

Od sunneta je da se veliča Gospodar tokom ruku'a i sedžde i uopćeno da se poveća broj dova tokom sedžde. Ono što je ispravno a prenosi se od Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, od dova i zikrova je:

سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي

"Subhaneke-l-Lahumme, Rabbena, vebi ha-mdike-l-Lahumme-gfir li"¹⁵⁷
- Neka si slavljen, Allahu moj - Gospodaru naš, i radi Tvoje hvaljenosti oprosti mi.
سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلاَئِكَةِ وَالرُّوحِ
"Subbuhun, Kuddusun, Rabbu-l-mela'iketi ve- r-Ruhi“¹⁵⁸
- Slavljeni, Sveti, Gospodar meleka i Ruha.
سُبْحَانَ ذِي الْجَبَرُوتِ وَالْمَلَكُوتِ وَالْكِبْرِيَاءِ وَالْعَظَمَةِ
"Subhane zi-l-Džeberuti ve-l-Melekuti, ve- l-Kibrija‘i ve-l-Azameti"¹⁵⁹
- Neka si slavljen, Ti, Koji posjeduješ silu, vlast, veličinu i uzvišenost.

سُبْحَانَ رَبِّي الْعَظِيمِ

"Subhane Rabije-l-azim"

- Neka si slavljen, Gospodaru moj Veliki.
Dok bi tokom sedžde učio sljedeću dovu:

سُبْحَانَ رَبِّىَ الأَعْلَى

"Subhane Rabbije-l-e'ala"

- Neka Si slavljen, moj najviši Gospodaru!¹⁶⁰
Tokom rukua bi također učio:
اللَّهُمَّ لَكَ رَكَعْتُ وَبِكَ آمَنْتُ ، وَلَكَ أَسْلَمْتُ خَشَعَ لَكَ سَمْعِي وَبَصَرِي ، وَمُخِّي ، وَعِظَامِي ، وَعَصَبِي
"Allahumme leke reka’tu ve bike amentu, ve leke eslemtu. Hašea leke Semi ve Besari ve Muhi ve Izami ve Asebi."
- Allahu moj, Tebi ruku- činim i Tebe vjerujem, od Tebe se boje moj sluh, vid, mozak, moje tijelo i moje biće!
Dok bi tokom sedžde učio:
اللَّهُمَّ لَكَ سَجَدْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَلَكَ أَسْلَمْتُ سَجَدَ وَجْهِي لِلَّذِي خَلَقَهُ فَصَوَّرَهُ فَأَحْسَنَ صُوَرَهُ فَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ فَتَبَارَكَ الله أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ


"Allahumme leke sedžedtu ve bike amentu, ve leke eslemtu. Sedžede vedžhi li-l-lezi halekahu ve savverehu ve šekka sem‘ahu ve besarehu. Tebare-ke-l-Lahu ahsenu-l-halikine"¹⁶¹

- Allahu moj, Tebi sedždu činim i Tebe vjerujem; Tebi sam se potpuno predao. Lice moje na sedždu pada Onome Koji ga stvori i uobliči, te Koji je, na njemu, osjetila za sluh i vid otvorio: Blagodaran je Allah, najljepši Stvaratelj.

Od sunneta je da se veliča Gospodar riječima koje su prenesene od Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, bez da se čovjek veže za jedan poseban izraz odnosno dovu.

Riječi Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem:

سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي

"Subhaneke-l-Lahumme, Rabbena, vebi ha-mdike-l-Lahumme-gfir li"¹⁶²
- Neka si slavljen, Allahu moj - Gospodaru naš, i radi Tvoje hvaljenosti oprosti mi!

Upućuje da je ruku' mjesto gdje se upućuju dove i da čovjek treba da dovi onim što je njemu lahko veličajući svoga Gospodara i ovo nije oprečno hadisu: „Na ruku'u veličajte svoga Gospodara“ jer je ovaj zikr dodatak na ono što je učio Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, i vrši se spoj između ove dvije predaje odnosno u riječima: „Gospodaru moj oprosti mi“ a povodeći se za riječima Allaha dželeša'nuhu:

„Ti veličaj Gospodara svoga hvaleći Ga i moli Ga da ti oprosti.“
عدد التسبيحات