O’quv-uslubiy majmua та’lim sohasi: 230000 Iqtisod Mutaxassislik

INSERT TEXNIKASI 
INSERT (inglizcha so‘zdan olingan bo‘lib - INSERT – Interaktive- interfaol Noting
– belgilash System - tizim for-uchun Effective – samarali Reading – o‘qish and– va
Thinking – fikrlash degan ma’noni anglatadi).
1) Samarali o‘qish va fikrlash uchun matnda belgilar qo‘yishning interfaol tizimi
hisoblanadi.
Matnni belgilash tizimi:
(√) - mening bilganimni tasdiqlovchi axborot;
(+) –men uchun yangi axborot;
(−) - menning bilganlarimga, zid axborot;

---

172 
(?) - meni o‘ylantirib qo‘ydi. Bu bo‘yicha menga qo‘shimcha axborot kerak.
PINBORD TEXNIKASI 
Pinbord–(inglizchadan: pin- mahkamlash, board – yozuv taxtasi) – o‘quvchilarni
tizimli va mantiqiy fikr bildirishga o‘rgatadigan metod.
Pinbord texnikasi: 
1) muammoli masalalar va vaziyatlar, aqliy hujum va amaliy o‘qitish metodlari bilan
birga jamoaviy tarzda (guruhlarda) muammoni echish variantlarini baholash hamda ular
ichidan eng yaxshisini tanlash imkonini beradi;
2) aqliy hujum va amaliy o‘qitish metodlari bilan birga jamoaviy tarzda (guruhlarda)
toifali sharh o‘tkazish imkonini beradi.
Pinbord texnikasining texnologik chizmasi
KEYS–STADI METODI 
KEYS – (ingl. sase – to‘plam, aniq vaziyat) – nazariy bilimlarni amaliy vazifalarni
echish jarayonida qo‘llash imkonini beruvchi o‘qitish vositasi.
Keysda bayon qilingan vaziyatni o‘rganib va tahlil qilib, o‘quvchilar o‘zining
kelgusidagi kasbiy faoliyatida o‘xshash vaziyatlarda qo‘llashi mumkin bo‘lgan tayyor
echimni oladi.
Keysda bayon qilingan vaziyatlar (kasbiy), amaliy mashg‘ulotlarda echiladigan
vaziyatli masalalardan tubdan farq qilinadi. Agar vaziyatli masalalarda har doim shart (nima
berilagan) va talab (nimani topish kerak) berilgan bo‘lsa, keysda, qoidaga ko‘ra, bunday
parametrlar mavjud emas.
O‘quvchiga taqdim etilgan ixtiyoriy keysda:
• keysning belgilanishi va topshiriq/savollar aniq ifodalangan bo‘lishi kerak;
• bayon qilingan muammoli vaziyatni echish uchun kerakli va etarli xajmda
ma’lumotlarni o‘z ichiga olishi kerak
• keysni echish uchun uslubiy ko‘rsatmalar bo‘lishi kerak.
Keys–stadi (ingl.sase– to‘plam, aniq vaziyat, stadi-o‘qitish)–amaliy o‘qitish
vaziyatlarmetodi.
Keys-stadi - o‘qitish, axborotlar, kommunikatsiya va boshqaruvning qo‘yilgan ta’lim
maqsadini amalga oshirish va keys-stadida bayon qilingan amaliy muammoli vaziyatni hal
qilish jarayonida prognoz qilinadigan o‘quv natijalariga kafolatli etishishni vositali tarzda
ta’minlaydigan bir tartibga keltirilgan optimal usullari va vositalari majmuidan iborat
bo‘lgan o‘qitish texnologiyasidir.
Ushbu metod o‘quvchilarni quyidagilarga undaydi:
• muammoni shakllantirishga;
• amaliy vaziyatni tahlil qilish va baholashga;
• muammo echimini eng maqbul variantini tanlashga.
O‘quv mashg‘ulotning o‘qitish texnologiyasini tanlashni ikki asosiy dalil belgilaydi:
1. Keysning hajmi (qisqa, o‘rtacha miqdordagi, katta)
2. O‘quv topshirig‘ini taqdim etish usuli:
- savolli ( savollar keysdan keyin keltiriladi)
- topshiriqli (topshiriq keys kirish qismining oxirida keltiriladi)