V. Alkogol iste’mol qilishga odatlangan bolalar bilan ijtimoiy-pedagogik faoliyatning mazmuni Spirtli ichimlik ichishga oatlangan bola bilan ishlashda ijtimoiy pedagogning faoliyatida asosiy yo‘nalishlarini ko‘rsatish mumkin:
Bolaning ijtimoiy moslashishi darajasini oshirish bo‘yicha faoliyat.
Bolalar ijtimoiy reabilitatsiya qilish bo‘yicha faoliyat
Muhitga moslashtirishga to‘siq bo‘lgan vaziyatlarni yo‘qotish bo‘yicha bola va uning atrof-muhiti o‘rtasidagi vositachilik faoliyati.
Ijtimoiy-pedagogik faoliyat ijtimoiy pedagog tomonidan quyidagi asosiy vazifalarni bajarishini ko‘zda tutadi.
Birinchi vazifasi – diagnostika qilish. Bu faoliyat bolalarni spirtli ichimliklarga o‘rganishlari xavfi omillarini yo‘qotishga qaratilgan. Bu vazifa spirtli ichimlik iste’mol qilishga odatlangan bola haqida ma’lumotlar to‘plash yo‘li bilan amalga oshiriladi. Pedagog bolaning xususiyatlarini o‘rganadi, uning oilasi haqida ma’lumotlar to‘playdi, bolaga yomon ta’sir ko‘rsatish manbalarini o‘rganadi, spirtli ichimlik ichishga o‘rgatuvchilarni aniqlaydi, mikromuhitning bolaga ta’sirini o‘rganadi.
Ma’lumotlar to‘plash bolaning o‘zi bilan. Uning ota-onalari. Sinf rahbari bilan suhbatlar, so‘rovlar (og‘zaki yoki yozma ravishda) amalga oshiriladi. Bundan tashqari standartlashtirilgan intervyu olish, kuzatish, oila va bolaning hujjatlarini o‘rganish usullarini ham qo‘llaniladi.
Ikkinchi vazifasi – taxmin qilish, uning mazmuni pedagog birinchi vazifasi asosida pedagog alkogolizmga berilgan bolalar bilan ijtimoiy-pedagogik faoliyat dasturini ishlab chiqishdan iborat bo‘ladi.
Uchinchi vazifasi – ta’lim-tarbiyaviy. Bu faoliyat ijtimoiy-pedagogik faoliyat mazmunini hamdauni amalga oshirish metodlarini tanlashni ko‘zda tutadi. Pedagog bolaning ijtimoiy-reabilitatsiyasi jarayonida uning qaysi sifatlari tarbiyalanishi kerakligini aniqlaydi, bolaning ta’lim va tarbiyasidagi kamchiliklarini yo‘qotadi.
To‘rtinchi vazifasi - huquqni himoya qilish. Pedagogik o‘z faoliyatini huquqiy asosda qurishi kerak, bu bolaning huquqlarini himoya qilishni hamda ularga rioya qilishni bildiradi.
Beshinchi vazifasi – tashkilotchilik. Bu bola bilan ijtimoiy-pedagogik faoliyat olib borishda turli mutaxassislarning ishtiroki va birgalikda ishlarni olib borishlarini talab etadi.
Oltinchi vazifasi – kommunikativ. Uning mazmuni ijtimoiy-pedagogik faoliyatni amalga oshirishda ma’lumotlar almashish maqsadida унинг ishtiroklari o‘rtasida ko‘plab aloqalar o‘rnatilishi zaruriyati yuzaga kelishidan iborat bo‘ladi.
Yettinchi vazifasi – oldini olish – profilaktik, bu faoliyat olingan yaxshi natijalarni mustahkamlash va ichkilikbozlik va alkogolizmning takrorlanishi mumkinligini yo‘qotishni ta’minlaydi.
O‘zining faoliyatida ijtimoiy pedagog uchta asosiy rollarda ishtirok etadi:
- maslahatchi sifatida, u ota-onalar va bolalar o‘rtasida janjalsiz, tortishuvsiz, kelishib munosabatlarda bo‘lish muhimligi va mumkinligi haqida oilaga ma’lumotlar beradi.
- konsultant rolida, oilaviy, mehnat, boshqaruv va jinoiy qonunchilikni hamda psixologik, pedagogik, ijtimoiy pedagogik masalalarini tushuntiradi.
- ota-onalar yoki yaqin atrofidagilari tomonidan bolaning huquqlari buzilgan hollarda himoyachi sifatida harakat qiladi.